Tüpte döllenen kanserli embriyonları eleme izni
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Kasım 02, 2004 01:50
İngiltere’de anne babadan geçen kanser yapıcı bir genin önlenmesi için, tüpte döllenen embriyonlara ‘eleme’ yapılması için izin çıktı. The Times Gazetesi’nin haberine göre, yıl sonundan önce 4 çifte uygulanacak olan yönteme, tüp bebek sahibi olmak isteyen anne babaların talebi üzerine onay verildi.
Onayı veren Üreme ve Embriyoloji Kurumu, bağırsak kanserinin anne babadan bebeğe genetik yolla geçme olasılığının yüksek olduğunu belirtti. Eğer anne babalar FAP (familial adenomatous polyposis) adı verilen bu geni taşıyorsa, bunun çocuklarına geçme olasılığı yüzde 50. FAP geni, büyüme çağındaki çocuklarda rektum ya da kalın bağırsak kanserine yol açabiliyor. İngiliz doktorlar, tartışmalı tekniği kullanarak bu tip kanseri yok etmeyi umuyorlar.
The Times gazetesine açıklama yapan Üreme ve Embriyoloji Kurumu sözcüsüne göre tüpte döllenme sonucu elde edilecek embriyonlar, 6 ila 10 hücreden ibaretken incelenecek ve yalnızca FAP genini taşımadığı belirlenen embriyonlar, anne adayının rahmine yerleştirilecek.
İngiltere’de, genetik tedavi amacıyla embriyon seçmeye geçen temmuzda izin çıkmıştı. O zamanki amaç, ‘kistik fibrosis’, ‘Huntington’ gibi tedavi edilmesi imkansız hastalıklara yakalanan çocukların ‘sipariş’ kardeşlerden alınacak hücrelerle tedavi edilmesiydi.
Türkiye’de de embriyona genetik tanı yapılıyor
Türkiye’de de tüp bebek merkezlerindeki genetik tanı laboratuvarlarında hastalıklı embriyonlar ayıklanıp sağlıklı olanlar anne rahmine transfer edilebiliyor. Bunun için herhangi bir yasak da bulunmuyor. Testlerin yapılabilmesi için anne babanın talebi yeterli.
Dr. Yaman Sağlam
(Memorial Hastanesi Genetik Tanı Merkezi Sorumlusu):
Potansiyel olarak embriyolarda kanser taraması yapabiliriz. Aileler bize sıklıkla Talasemi, kistik fibroz, ateşli Akdeniz anemisi, bazı metabolik hastalıkların taranması talebiyle geliyor. Kanserin tipine göre kromozomlarda veya tek gen denilen gen düzeyinde bozukluk olabilir. Bunun için kromozom veya DNA çalışması yapmak mümkün. Bazı kanserlerin genetik altyapıları olmayabilir. Ama ailesel geçiş gösteren, genetik altyapısı olan (örneğin kolon ve meme kanseri) gibi kanserlerde, DNA düzeyindeki mutasyon (değişimler) embriyolarda taranabiliyor. Sağlıklı, hastalıklı genleri taşımayan embriyolar anne rahmine yerleştiriliyor.
Dr. Hakan Özön
(Alman Hastanesi Genetik Hastalıklar Tanı Merkezi Uzmanı)
Ailede bilinen ve saptanan hastalıklar için biz bunu zaten yapabiliyoruz. Ama embriyolarda genetik tanı için, öncelikle anne babada saptanması lazım ki kör dalış yapmayalım. Böylece belirli kromozmalara bakarak embriyonda teşhis etme şansı var. Çocuk hem anne, hem de babadan kötü, hasarlı geni alırsa kesinlikle hasta olacaktır.
The Times gazetesine açıklama yapan Üreme ve Embriyoloji Kurumu sözcüsüne göre tüpte döllenme sonucu elde edilecek embriyonlar, 6 ila 10 hücreden ibaretken incelenecek ve yalnızca FAP genini taşımadığı belirlenen embriyonlar, anne adayının rahmine yerleştirilecek.
İngiltere’de, genetik tedavi amacıyla embriyon seçmeye geçen temmuzda izin çıkmıştı. O zamanki amaç, ‘kistik fibrosis’, ‘Huntington’ gibi tedavi edilmesi imkansız hastalıklara yakalanan çocukların ‘sipariş’ kardeşlerden alınacak hücrelerle tedavi edilmesiydi.
Türkiye’de de embriyona genetik tanı yapılıyor
Türkiye’de de tüp bebek merkezlerindeki genetik tanı laboratuvarlarında hastalıklı embriyonlar ayıklanıp sağlıklı olanlar anne rahmine transfer edilebiliyor. Bunun için herhangi bir yasak da bulunmuyor. Testlerin yapılabilmesi için anne babanın talebi yeterli.
Dr. Yaman Sağlam
(Memorial Hastanesi Genetik Tanı Merkezi Sorumlusu):
Potansiyel olarak embriyolarda kanser taraması yapabiliriz. Aileler bize sıklıkla Talasemi, kistik fibroz, ateşli Akdeniz anemisi, bazı metabolik hastalıkların taranması talebiyle geliyor. Kanserin tipine göre kromozomlarda veya tek gen denilen gen düzeyinde bozukluk olabilir. Bunun için kromozom veya DNA çalışması yapmak mümkün. Bazı kanserlerin genetik altyapıları olmayabilir. Ama ailesel geçiş gösteren, genetik altyapısı olan (örneğin kolon ve meme kanseri) gibi kanserlerde, DNA düzeyindeki mutasyon (değişimler) embriyolarda taranabiliyor. Sağlıklı, hastalıklı genleri taşımayan embriyolar anne rahmine yerleştiriliyor.
Dr. Hakan Özön
(Alman Hastanesi Genetik Hastalıklar Tanı Merkezi Uzmanı)
Ailede bilinen ve saptanan hastalıklar için biz bunu zaten yapabiliyoruz. Ama embriyolarda genetik tanı için, öncelikle anne babada saptanması lazım ki kör dalış yapmayalım. Böylece belirli kromozmalara bakarak embriyonda teşhis etme şansı var. Çocuk hem anne, hem de babadan kötü, hasarlı geni alırsa kesinlikle hasta olacaktır.