Tüp bebek için alternatif yöntem

CGH ile yumurtanın genetik sorun varlığı ve kromozomların normal olup olmadığı tespit edilerek sağlıklı yumurtalar dondurularak, hamilelik istendiğinde sağlıklı ve kromozomu normal yumurtalar çözdürülerek dölleniyor. Bu sayede, hem gebelik şansı artıyor hem de özürlü ya da down sendromlu bebek riski azalıyor.

Maya Tüp Bebek ve Kadın Sağlığı Merkezi Tıbbi Direktörü ve Kadın Hastalıkları-Doğum Uzmanı Operatör Dr. Osman Denizhan Özgün, başarılı bir gebeliğin sağlanması ve sağlıklı bir bebeğin dünyaya gelmesinin, embriyonun sağlıklı kromozom yapısına sahip olmasına bağlı olduğunu söyledi.

Kromozom yapısının sağlıklı olmaması halinde çoğu zaman vücudun gebeliği gerçekleştirmediği ya da düşükle sonlandırdığını belirten Özgün, tekrarlayan tüp bebek yöntemi sonrasında gebelik sağlanamaması ya da gebeliklerin düşükle sonuçlanması; normal yollarda sağlanan gebeliklerde düşük görülmesi durumunda mutlaka nedenin tespit edilmesi gerektiğine dikkati çekti. Özgün, bu gibi durumlarda genetik bozukluk olup olmadığının araştırılması gerektiğini vurgulayarak, “Çünkü, kromozom yapısındaki bozukluklar yüzde 65 oranında yer tutuyor” dedi.

Tek embriyo transferinde yüzde 75 gebelik şansı

Son 1.5 yıldır ABD ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerde CGH yönteminin uygulandığını anlatan Özgün, yöntemi kendilerinin de uluslararası merkezlerle işbirliği içerisinde uyguladıklarını söyledi. Özgün, “Bu yöntemle tek embriyo transferinde dünyada yüzde 70-75 gebelik şansı elde edildi” diye konuştu.

PGD ile gebelik oluşması ve gebeliğin gelişimini engelleyen belli başlı kromozomal kusurların incelendiğine işaret eden Özgün, şöyle devam etti:

“Oysa CGH ile tüm kromozomlar incelenebiliyor ve incelenen embriyoların gebelik oluşumunu veya devamını etkileyen kusurları tespit edilerek anne adayına nakledilmesi engelleniyor. Embriyo, anne karnına yerleştirilmeden test edilerek, sadece kromozomları normal olanlar rahim içine konulduğu için özürlü veya down sendromlu bebek riski neredeyse sıfıra iniyor. Kısırlık tedavisinde yüzde 30-40 olan gebelik oranı da bu yöntemle yüzde 60-80'lere çıkıyor. Öte yandan CGH, tüp bebek yönteminde sıkça rastlanan çoğul gebelik riskini de azaltıyor. Çünkü, sağlam kromozom yapısına sahip embriyo elde edildiği için bir transferde bile sağlıklı gebeliğe ulaşılıyor.

İleri yaşta gebe kalmak isteyen ancak yumurtalarının sağlıksız olmasından endişe eden kadınlar için de umut taşıyor. Çünkü, dondurulacak olan yumurtalar tamamen sağlam olduğu test edilmiş olan yumurtalar olduğu için gebelik şansları artmış oluyor.”

Kimlere uygulanır

Özgün'ün verdiği bilgiye göre HGH yöntemi, yaşı 38 ve üstünde olan anne adaylarına, herhangi bir anatomik-immünolojik problem tespit edilemediği halde embriyo transferi yapılmış ve en az 1 kez başarısız tüp bebek tedavisi olanlara uygulanabiliyor.

Bunun dışında anne adayının yaşına bakılmaksızın herhangi bir anatomik-immünolojik problem tespit edilememiş ve embriyo transferi yapıldığı halde önceden en az 2 kez başarısız tüp bebek tedavisi olanlar, önceden tüp bebek tedavisi ile implantasyon öncesi genetik tanı (PGD) uygulanmış ve en az bir tane normal embriyo belirlenerek transfer edilmesine rağmen olumlu sonuç alınamayanlar için de yöntem bir tercih olarak sunuluyor.

Daha önce tüp bebek tedavisi olsun olmasın herhangi bir anatomik, en az 2 kez nedeni belirlenemeyen gebelik kaybı bulunanlar; önceden tüp bebek tedavisi olan veya olmayan ancak bir veya birden fazla düşük yapıp, en az bir kez düşük nedeni olarak kromozomal bozukluk tespit edilmiş olanlara da yöntem başarıyla uygulanabiliyor.

İlk olarak başvuruda bulunan hastanın öyküsü alınıyor. Kaç kez tedavi ile tüp bebek denemesi yapıldığı, normal yolla gebe kalıp kalmadığı, her iki yolla da gebelik sağlanması durumunda düşük olup olmadığı ve düşük sayısı kaydediliyor.

Ardından gebelik başarısı, anne adayının bağışıklık sistemi ve pıhtılaşma faktörlerinin belirlenmesine yönelik bazı testler yapılıyor. Bu testlerden olumsuz sonuç çıkmaması halinde genetik bozukluk olasılığı üzerinde duruluyor ve tedaviye karar veriliyor.

Merkezin laboratuvar sorumlusu biyolog doktor Enver Kerem Dirican'ın verdiği bilgiye göre, bu aşamalardan sonra ise anne adayı normal bir tüp bebek tedavisi alacakmış gibi hazırlanıyor. Uygulanan ilaç tedavisi ve bekleme süresinden sonra anne adayının yumurtaları toplanıyor, erkekten sperm alınıyor ve eşlenerek döllenme sağlanıyor. Döllenme sağlanan kaliteli yumurtalar 3. gün sonrasında 7-8 hücreli olanlardan mikroskop altında yumurtanın zarı deliniyor ve hücrelerden biri alınıyor ve yumurtalar donduruluyor. İki haftayı bulan inceleme sonrasında sağlıklı embriyo belirleniyor. İncelemenin doğruluk payı yüzde 95 oranında doğru çıkıyor”

İncelemede kromozom sayısına, tek gen hastalıklarına bakılıyor. Anne adayına ilaç verilerek gebelik için rahmi hazırlanıyor. Yaklaşık 1 aylık bir ilaç kullanımından sonra yumurta çözdürülüyor ve anne rahmine naklediliyor.