Tiroid kanseri çocuk yaşta önlenir
Güncelleme Tarihi:
Günün Uzmanı: Prof.Dr. Mete DÜREN
Oluşturulma Tarihi: Mart 29, 2004 02:47
Boyunda nefes borusunun önünde kelebek şeklinde yer alan tiroid bezi, ürettiği hormonlarla vücut metabolizmasını düzenliyor. Tiroid bezinin tamamının veya bir kısmının büyümesine ise guatr deniyor. Guatr, yaygın veya kitleler şeklinde (nodüler) olabilir.
Tiroid bezinin normalden fazla çalışmasına hipertiroidi, az çalışmasına ise hipotiroidi şeklinde isimlendiriliyor. Konuyla ilgili sorularımızı Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Mete Düren yanıtladı:
Tiroid bezinin az veya çok çalışması kendini nasıl gösterir?
Hipertiroid hastalar kilo kaybı, çarpıntı, çabuk yorulma, bazı hallerde gözlerde dışarı doğru itilme gibi sikayetlerle hekime basvururlar. Hipotiroid hastalar ise tam tersi kilo artışı, kabızlık, yüzde ve vücutta ödem, halsizlikten sikayet ederler.
Guatr hangi bölgelerde daha sık görülüyor?
Guatr, Türkiye’de en sık iyod eksikliği nedeniyle ortaya çıkıyor. Doğu Karadeniz ve Orta Anadolu bölgelerinde sık görülüyor. Alınan gıdalar (kara lahana gibi) ve ailevi kalıtsal nedenlerle de oluşuyor. Kadınlarda erkeklere göre daha sık rastlanıyor.
Nodüllerin iyi veya kötü olması neye bağlı?
Genel olarak nüfusun yüzde 30’unda guatr veya milimetrik boyda da olsa tiroid nodüllerine rastlıyoruz. Bu nodüllerin yaklaşık yüzde 5’inde tiroid kanseri tespit ediliyor. İyi yapılan ultrasonografi ve bu nodüllerden ince iğne biopsisi yöntemiyle alınan hücre örneklerinin incelenmesiyle selim veya habis oldukları yüzde 95 doğrulukla ortaya konabiliyor.
Büyümeye devam eden nodüllere ne yapıyorsunuz?
Selim huylu ancak ilaç baskısına rağmen büyümeye devam eden, ince iğne biyopsisinde şüpheli veya kötü huylu hücreler içeren nodüllerde ve tedaviye dirençli hipertiroidili hastalarda cerrahi girişim gündeme geliyor. Tiroid bezinin tamamı veya tamamına yakını çıkartılan hastalara, ameliyat sonrası yaşam boyu tiroid hormonu veriyoruz. Bu şekilde hem hastaların hormon gereksinimleri karşılanıyor hem de hastalığın tekrarlaması engelleniyor. Tiroid kanserli hastalarda ise tiroidin tamamı alınıyor. Ameliyattan sonra halk arasında atom tedavisi olarak bilinen radyoaktif iyod tedavisi uygulanıyor.
Tiroid kanserini çok erken dönemde anlamak mümkün mü?
Anne veya babasında ailevi tiroid kanseri saptanan hastaların çocuklarında yapılan bir kan testi ile gelecekte bu kanserin çıkıp çıkmayacağı yüzde 100 doğrulukla söyleyebiliyor. Gerekirse çocuklarda o an için sağlıklı da olsa tiroid bezini koruyucu olarak alıyoruz. Böylece tioid kanseri riski sıfıra iniyor.
Ne zaman dikkatli olmak lazım?
Çocuklarda özellikle gelişme çağındaki genç kızlarda büyümeye başlayan tiroid bezi genellikle tiroid hormonuyla başarıyla tedavi ediliyor. Ancak daha küçük yaşlarda nodül gelişimiyle seyreden hastalarda mutlaka tiroid kanseri açısından araştırma yapılmalı.
Ameliyatlar kolaylaştı mı?
Ameliyatlar genellikle boyun orta hattında, 5-6 cm lik bir kesiden yapılıyor. Genellikle hastanın bir gün hastanede kalması yetiyor. Kozmetik açıdan ameliyat sonrası genellikle sorun olmuyor. Endoskopik ya da kapalı yöntem olarak bilinen girişimler ise tiroid cerrahisi için denendi. Ancak dünya çapında büyük bir kabul görmedi. Buna karşılık tiroide komşu paratiroid bezlerinin cerrahisinde bizim de uyguladığımız endoskopik yöntem daha sık kullanılıyor.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN
Tiroid bezinin az veya çok çalışması kendini nasıl gösterir?
Hipertiroid hastalar kilo kaybı, çarpıntı, çabuk yorulma, bazı hallerde gözlerde dışarı doğru itilme gibi sikayetlerle hekime basvururlar. Hipotiroid hastalar ise tam tersi kilo artışı, kabızlık, yüzde ve vücutta ödem, halsizlikten sikayet ederler.
Guatr hangi bölgelerde daha sık görülüyor?
Guatr, Türkiye’de en sık iyod eksikliği nedeniyle ortaya çıkıyor. Doğu Karadeniz ve Orta Anadolu bölgelerinde sık görülüyor. Alınan gıdalar (kara lahana gibi) ve ailevi kalıtsal nedenlerle de oluşuyor. Kadınlarda erkeklere göre daha sık rastlanıyor.
Nodüllerin iyi veya kötü olması neye bağlı?
Genel olarak nüfusun yüzde 30’unda guatr veya milimetrik boyda da olsa tiroid nodüllerine rastlıyoruz. Bu nodüllerin yaklaşık yüzde 5’inde tiroid kanseri tespit ediliyor. İyi yapılan ultrasonografi ve bu nodüllerden ince iğne biopsisi yöntemiyle alınan hücre örneklerinin incelenmesiyle selim veya habis oldukları yüzde 95 doğrulukla ortaya konabiliyor.
Büyümeye devam eden nodüllere ne yapıyorsunuz?
Selim huylu ancak ilaç baskısına rağmen büyümeye devam eden, ince iğne biyopsisinde şüpheli veya kötü huylu hücreler içeren nodüllerde ve tedaviye dirençli hipertiroidili hastalarda cerrahi girişim gündeme geliyor. Tiroid bezinin tamamı veya tamamına yakını çıkartılan hastalara, ameliyat sonrası yaşam boyu tiroid hormonu veriyoruz. Bu şekilde hem hastaların hormon gereksinimleri karşılanıyor hem de hastalığın tekrarlaması engelleniyor. Tiroid kanserli hastalarda ise tiroidin tamamı alınıyor. Ameliyattan sonra halk arasında atom tedavisi olarak bilinen radyoaktif iyod tedavisi uygulanıyor.
Tiroid kanserini çok erken dönemde anlamak mümkün mü?
Anne veya babasında ailevi tiroid kanseri saptanan hastaların çocuklarında yapılan bir kan testi ile gelecekte bu kanserin çıkıp çıkmayacağı yüzde 100 doğrulukla söyleyebiliyor. Gerekirse çocuklarda o an için sağlıklı da olsa tiroid bezini koruyucu olarak alıyoruz. Böylece tioid kanseri riski sıfıra iniyor.
Ne zaman dikkatli olmak lazım?
Çocuklarda özellikle gelişme çağındaki genç kızlarda büyümeye başlayan tiroid bezi genellikle tiroid hormonuyla başarıyla tedavi ediliyor. Ancak daha küçük yaşlarda nodül gelişimiyle seyreden hastalarda mutlaka tiroid kanseri açısından araştırma yapılmalı.
Ameliyatlar kolaylaştı mı?
Ameliyatlar genellikle boyun orta hattında, 5-6 cm lik bir kesiden yapılıyor. Genellikle hastanın bir gün hastanede kalması yetiyor. Kozmetik açıdan ameliyat sonrası genellikle sorun olmuyor. Endoskopik ya da kapalı yöntem olarak bilinen girişimler ise tiroid cerrahisi için denendi. Ancak dünya çapında büyük bir kabul görmedi. Buna karşılık tiroide komşu paratiroid bezlerinin cerrahisinde bizim de uyguladığımız endoskopik yöntem daha sık kullanılıyor.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN