The Economist'ten 'Türkiye'deki riskler' uyarısı

The Economist dergisi, Türkiye’nin Temmuz 27’de sona eren haftada “en kötü performans gösteren yükselen piyasa” olduğunu vurgulayarak “Belki yatırımcılar, nihayet gözlerini Türkiye’deki risklere açmaya başlıyor” diye yazdı

Dergi, yükselen piyasalarda yaşanan son gelişmeleri Türkiye örneğine odaklanarak değerlendirdiği haberinde yatırımcıların tedirgin olduğunda bunun bedelini ilk gelişmekte olan ülkelerin ödediğini belirtti. Mayıs-Haziran 2006 döneminde yükselen piyasalarda yaşanan türbülansın, hisselerin fiyatlarının yüzde 25 düşmesine yol açtığını anımsatan dergi, mevcut satışların ise, yüksek alımların ardından geldiği için “çok daha tehlikeli” olabileceği uyarısını yaptı.

Bazı yükselen piyasaların son “riskten kaçırma dalgası”nın en büyük kurbanları arasında yer alabileceği uyarısını da yapan dergi, düşük faizli para biriminden borçlanarak getirisi yüksek para birimlerine yatırım yapma anlamına gelen “carry trade”den yararlananların endişe etme zamanının geldiğini belirtti.

“Carry trade”den yararlananlardan birinin, Türkiye olduğuna işaret eden The Economist, Türkiye’nin cari açığının GSYİH’ya oranının yüzde 7.5 düzeyinde olduğunu yazdı. Güçlü Türk para biriminin, garip görünen bazı anormallikler yarattığını belirten dergi, Türk ekonomisinin dolar cinsinden yıllık büyümesinin son beş yılda yüzde 22’yi bulduğuna dikkat çekti.

"TÜRKİYE, ÇİN’İ UTANDIRAN MÜZİCE EKONOMİSİ GİBİ"

İngiliz dergisi, ekonomik analizler yapan danışmanlık şirketi "pi Economics" uzmanı Tim Lee’nin değerlendirmelerine kaynak göstererek “Kişi başına GSYİH’ya göre Japonya, 2001 yılında Türkiye’den 14 kat daha zengindi; şimdi ise sadece beş kat daha iyi durumda. Sayın Lee bundan hareket ederek Türkiye’nin Çin’i utandıran müzice ekonomisi türü gibi gözüktüğünü söylüyor” diye yazdı.

Kuvvetli para biriminin, Türk şirketlerinin yurt dışında borçlanmaya ittiği kaydedildiği haberde İstanbul Sanayi Odası’nın, dış borçlanmanın 2003 ile 2006 arasında bir kat artarak 72 milyar dolara çıktığını gösteren verilerine dikkat çekildi.

"GÜÇLÜ PARA BİRİMİ, CARİ İŞLEMLER AÇIĞI SORUNUNA YANLIŞ YANIT"

The Economist, “Lira çökecek olursa dolar cinsinden borçları geri ödemenin Türk şirketleri için büyük bir yük oluştur” görüşünü dile getirdikten sonra şu yorumu yaptı:

“Güçlü bir para birimi aynı zamanda Türkiye’nin cari işlemler açığı sorununa ‘yanlış’ yanıt çünkü ülkenin ihracatını daha az rekabetçi kılıyor. Sonuç olarak Sayın Lee, açığın GSYİH’ya oranının bu yılın ikinci yarısında yüzde 10’a doğru ilerleyebileceğini tahmin ediyor.

Şimdiye kadar piyasalar, rizikolu ekonomik kaideler nedeniyle Türkiye’yi cezalandırmada isteksiz davrandı, belki çünkü eğer Avrupa ekonomileri ile daha büyük bir entegrasyon sağlarsa uzun vadede bir galip olur. Bir süre önce yeniden seçilen Türk başbakanı Recep Erdoğan’ın iş dünyası dost politikaları, hissiyata yardımcı oldu.”

Buna karşın The Economist, “Ancak belki yatırımcılar nihayet gözlerini Türkiye’deki risklere açmaya başlıyor. Morgan Stanley verileri, İMKB'nin 27 Temmuz’da sona eren haftada dolar cinsinden yüzde 12 düşerek en kötü performans gösteren yükselen borsa olduğunu gösterdi” diye yazdı.

Birçok yükselen piyasanın ekonomik durumunu iyileştirdiği için tümünün daha az riskli olduğu algılamasının Türkiye’ye yardımcı olmuş olabileceğini belirten dergi, yükselen piyasalarda tahvil spreadlerinin Haziran ayında yüzde 1.5 civarı gibi rekor düşük bir düzeye inerken Türkiye’den sağlanan yüzde 6.7 kazanç çekici gelmiş olacağını kaydetti. Dergi “Ancak, yükselen piyasaların doğasında sık sık yatırımcılara kötü davranma var Bu, o anlardan biri gibi gözüküyor” ifadesini kullandı.