Alija dizisine konu olan Aliya İzzetbegoviç kimdir?

İlkeleriyle yaşatılmaya devam eden Aliya İzzetbegoviç, 8 Ağustos 1925 tarihinde Bosna-Hersek'teki Sırp Cumhuriyeti'nde Sava ırmağının sağ yakasında yer alan Bosanski Šamac kasabasında doğdu. Lise eğitimini Saraybosna'da bir Alman lisesinde tamamladı. Bilime önem veren ve disiplinle çalışan bir öğrenci olarak tanındı. İslâmî duyarlılığa sahip bir aileden gelen Aliya İzzetbegoviç, lise çağında üstün kabiliyetleriyle ve İslamî konulara ilgisiyle öne çıktı. Lise yıllarında kuruculuğunu üstlendiği Müslüman Gençler Kulübü büyüyerek bir yardım derneğine dönüştü. Özellikle 2. Dünya Savaşı zamanında ihtiyaç sahiplerine büyük yardımlar yapıldı.

1953 yılında iktidara gelen Tito döneminde zor günler yaşayan Aliya İzzetbegoviç, Müslümanların meseleleriyle ilgilenmesi üzere görevlendirdiği Hasan Duzu ile ilişki kurarak onunla irtibat halinde çalışmalar yürütmeye başladı. "İslamî Manifesto" adıyla yayınladığı kitabı nedeniyle Avrupa'nın ortasında İslam Cumhuriyeti kurmak istemesiyle suçlandı ve 14 yıl hapis cezasına mahkum edildi. Yargıtay kararıyla hapis cezası 11 yıla indirildi. 1988'de çıkarılan bir afla da serbest bırakıldı.

Bu dönemde Demokratik Eylem Partisi'ni kurdu. Parti, 5 Aralık 1990 tarihinde Bosna'da gerçekleştirilen Genel Seçimleri kazandı ve İzzet Begoviç ülkenin Cumhurbaşkanı oldu. Ancak 14 Mart 1996' hastalığı sebebiyle görevini bırakmak zorunda kaldı. 1990'lı yıllarda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti içinde bir bağımsızlık hareketi içerisine girdi. Bosna-Hersek de 1 Mart 1992'de gerçekleştirdiği referandum sonrasında bağımsızlığını ilan etti.

Hırvatistan ve Slovenya'nın bağımsızlık mücadelesine destek veren Avrupa Birliği ve ABD, Bosna-Hersek'i Sırp saldırıları karşısında yalnız bıraktılar. Müslümanlar bu savaşta askeri açıdan oldukça zayıf bir konumdaydılar. Bu yüzden Sırplar Bosna'nın önemli şehirlerini işgal ettiler. Ayrıca Sırplar ele geçirdikleri bölgelerde büyük katliamlar gerçekleştiriyorlardı. Öte yandan özellikle camileri ve İslamî izler taşıyan tarihî eserleri tahrip ediyorlardı.

Bosna-Hersek topraklarının % 51'i Müslümanlara ve Hristiyan Hırvatlara, % 49'u da Sırplara verildi. Ülkenin yönetimi de bu üç halk arasında paylaştırıldı. Bunun yanında Amerika Birleşik Devletleri, Müslümanlara ellerindeki silahları imha etmelerini ve ABD patentli silahları, yedek parçasız bir şekilde satın almalarını şart koştu. Aliya İzzetbegoviç bu olaydan ülkesini en az zararla kurtarmaya çalıştı. 19 Ekim 2003 tarihinde de Saraybosna'da vefat etti. Ayrıca yaşamı boyunca da pek çok eser yazdı.