Güncelleme Tarihi:
Tanı koymada kullanılan en güvenli yöntemlerden biri olan saç telinden uyuşturucu testine son yıllarda talep artıyor.
Nilgün Yıldız yazıyor |
Adli tıpta delil olarak kullanılan bir kaç yöntemimiz var. Bunlardan biri klinik bulgulardır. Bu bulgularda uyuşturucu kullanımı nedeniyle hastaneye gitmek zorunda kalan vakaların o anki klinik tabloları değerlendiriliyor veya hekim takibinde olan vakalarla ilgili klinik bulgular vardır. Kan, idrar, tükürük testleriyle bu maddeleri tespit etmek mümkün.
Bu yöntemlerin ne tür dezavantajları var? Alman Hastanesi Adli Tıp Merkezi Direktörü Prof. Dr. M. Fatih Yavuz
Çok yüksek oranda doğru ve kesindirler fakat bu yöntemler uyuşturucu madde kullanıldıktan 48-72 saat içerisindeki sürede geçerli testlerdir. Daha sonra bu maddeler tamamen kayboluyor dolayısıyla da uzun süreli tespitte çok yeterli değiller. Ya çok kısa aralıklarla testi tekrarlayacaksınız fakat bu da hem klinik hem de uygulama açısından pek mümkün olmuyor.
Hastaneye bu istekle gelen çok hasta ya da çok aile var mı?
Tabi çok hasta var, sonuçta Türkiye çok ciddi bir alan. Özellikle son 2-3 yıldır çok ciddi hedef ülke olmuş durumda, dinamik bir gençliği var. Türkiye’nin ekonomik durumu eskiye göre çok iyi. Eskiden transit ülkeyken şimdi hedef ülkeler arasında yer aldı ve çok ciddi bir şekilde uyuşturucu kullanımı artıyor. Geometrik olarak artıyor kat kat değil karesiyle artıyor dolayısıyla bununla ilgili tabi ki başvurular fazla. Eskiden 10 kişiden başvurup biri saç testi isterdi ve Türkiye de yapılmadığı için İngiltere ye ya da Almanya’ya gönderilirdi. Çok çok yüksek rakamlara giderdi testler, ortalama her test yaklaşık 1000 Euro civarındaydı. Fakat son bir senedir Türkiye'de yapılmaya başlayınca 10 kişiden 2 kişi sormaya başladı.
Tek doz kullanımı bile bulabiliyor
Saç telinden yapılan testin diğer testlere oranla avantajları neler?
Dünyada da son 10 yıldır uygulanan, ülkemizde son 1 yıldır içerisinde uygulamaya geçen ağırlık olarak adli tıp bacağında gerçekleştirilen saç testi bulunuyor. Toksit maddeler keratin dokularda birikir, saçta da böyle bir doku kökü vardır. Saç sürekli uzar dolayısıyla bu uzama süresiyle birlikte biz bu maddenin geçmişte ne kadar geriye gittiğini görürüz hem de geçmişteki herhangi bir dönemde örneğin bundan 3 ay öncesinde ki 15 günlük bir dönemde herhangi bir kullanımı var mı yok mu bunu da görebiliriz? Saçın uzaması kişiden kişiye değişmektedir fakat her ay bir ile bir bucuk cm arasında uzar dolayısıyla da bu uzunluk bize bir aylık süreyi verir. 6-7 cm’lik bir saç uzunluğunda yaklaşık 4-6 aylık geçmişe yönelik o maddenin kullanıp kullanılmadığını, tek doz kullanım bile olsa, kesin bulgu verebiliyor.
Bu test için kaç saç teli gereklidir?
Minimum yarım gramlık saç dokusu lazım ki bu da 3-4 cm’lik saç uzunluğunda nerdeyse 100 adet saç teline denk geliyor. Saç daha uzunsa daha az olabiliyor ama sonuçta 50 ya da 100 adet saç telinin alınması gerekiyor. Tabi bu saç tellerini aynı bölgeden alırsanız o bölgede bir şekilde boşluk oluşabiliyor dolayısıyla biz bunu belli olmayacak çeşitli şekilde saçın çeşitli yerlerinden alıyoruz.
Sonuç ne kadar süre içinde elde ediliyor?
Yaklaşık 3 hafta fakat bazen tekrarlar olur, o zaman 4-5 haftalara kadar uzar.
Aileler çocuğundan şüpheleniyorsa "Ben böyle bir test istiyorum" diyerek gelebiliyorlar mı?
Çocukla birlikte gelmeleri gerekiyor, çocuğun rızası olmadan yapmıyoruz. Yapılacak kişinin gelip onay vermesi, teste katılması gerekiyor.
Pahalı bir yöntem mi?
Evet, pahalı bir yöntem.
Eczanelerde satılan uyuşturucu testleri güvenli mi?
Evet, güvenli.