Tek embriyoyla nokta atışı
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 09, 2010 00:00
Sağlık Bakanlığı’nın tüp bebek tedavisinde transfer edilen embriyo sayısına kısıtlama getirmesiyle ilgili itirazlar tüm hızıyla devam ederken, Japonya’dan farklı bir görüş geldi. Sadece Japonya’nın değil dünyanın en önemli birkaç tüp bebek merkezinden biri olan ünlü Kato Kliniği’nin uzmanları tek ama kaliteli embriyoyla, yüksek gebelik şansı elde edilebileceği görüşünde. Merkezin ikinci başkanı Dr. Yuji Takehara, “Kaliteli embriyo yüksek gebelik şansı getiriyor. Kaliteli embriyo elde etmede, sperme iyi davranmanın da rolü var” görüşünde.
Sağlık Bakanlığı’nın 6 Mart’da yürürlüğe giren yeni tüp bebek yönetmeliği kıyametleri kopardı. Danıştay’a yürümeyi durdurma davaları açıldı. Bu tartışmaların nedenlerinden biri de transfer edilen embriyo sayısında yasal sınırlama getirilmesi. 35 yaş altında 1 ve 2’nci uygulamalarda sadece 1, 3 ve sonraki uygulamalarda 2 embriyo transferine izin veriliyor. 35 yaş sonrasında ise ancak iki embriyo transfer edilebiliyor. Hem aileler hem de tüp bebek merkezleri bu sınırlamanın başarı yani gebelik şansını yarı yarıya azaltacağını ve bazı aileleri bebeksiz bırakacağını savunuyor.
Bir kadına tek embriyo verildiğinde gebelik şansı en fazla yüzde 20-25. İki embriyo verildiğinde bu şans yüzde 45’e, üç embriyo verildiğindeyse yüzde 55’e çıkıyor.
AZ İLAÇLA DAHA KALİTELİ YUMURTA
Buna mukabil Japonya’da embriyo transferiyle ilgili bir sınırlama yok. Yine de 6 yıldır tek embriyo transferi tercih ediliyor. Japonların dünyaca ünlü tüp bebek merkezi Kato Klinik’in ikinci başkanı Dr. Yuji Takehara başarı oranlarının ise yüzde 30 yani iki veya üç embriyo transferi kadar olduğunu söylüyor. Dr. Takehara, “İki ya da üç embriyo daha yüksek başarı demek değil, ikiz, üçüz gebelik demek bizce. Eve bebek götüren hastalarımız içinde en yaşlısı 48 yaşında. 52 yaşında bir kadında da hamilelik elde ettik, fakat düşük oldu. Hasta yaşlı olsa da tek embriyoyla iyi sonuç alabiliyoruz” diyor.
Klinikte “mini IVF” uygulanıyor. Çok sayıda yumurta elde etmeyi hedeflemedikleri için daha az ilaç (hap) veriyorlar, anne adayı iğne olmuyor veya çok düşük doz oluyor. Dolayısıyla bazıları ciddi olan yan etkiler yaşanmıyor. Doğal tedavinin yani hastanın kendi hormonlarıyla büyüyen yumurtaların daha kaliteli olduğuna inanıyorlar. Çünkü son yapılan çalışmalara göre, yüksek doz ilaç kullanılan hastalarda genetik kırılmalara bağlı anormalliklerde artış görülüyor.
Aslında kadın doğası da farklı işlemiyor. Her adet döneminde 7-14 yumurta büyümeye başlıyor. Ancak dominant folikül denilen biri baskın geliyor. O büyürken, diğerlerini baskılıyor. Bu mekanizmanın nasıl işlediği henüz tam olarak çözülemese de genetik yapısı ve döllenme kapasitesi en iyi olan yumurtanın sıyrıldığı ve olgunlaştığı düşünülüyor. Dr. Takehara “Fazla yumurta elde edilen ve yüksek ilaç kullanılan kişilerde anormal yumurtalar da gelişiyor. Ve kaliteli embriyo oluştursalar bile gebelik aşamasında başarılı olamıyor” diyor.
SPERMLERE İYİ MUAMELE YÖNTEMİ
Kaliteli embriyo elde etmede, “sperme iyi davranma”nın da rolü var. Kato Klinik’te, yumurtanın içine zerk edilecek sperm seçiminde (bu işleme spermin boynuna basma deniyor) özel bir yöntem geliştirildi. Malum, spermler çok hareketli. Yumurtaya zerk edilebilmeleri için seçilip yakalanmaları gerek. Bunu başarabilmek için de hareketsizleştirmek şart. Bunun için yaygın kullanılan yöntem PVP denilen bir maddenin içine alarak hareketlerini yavaşlatmak. İşlem sırasında spermin boynuna basarak mikrotübül yapısı kırılıyor. Yakalanan sperm daha sonra yumurtanın içine sokuluyor. Kato Klinik ise spermleri PVP’ye koymuyor. Çünkü PVP yabancı bir madde ve spermle birlikte yumurtanın içine giriyor. Dışarıya da atılamıyor. Yumurtanın bundan zarar gördüğüne dair yayınlar var. Dr. Takehara, “PVP yerine spermi doğal bir sıvı içine konuyoruz, hareketlerini yavaşlatmadan yakalayarak kuyruğunu kırıyoruz” diyor.
EFSANE KLİNİK KATO
Kato Kliniği’ni Dr. Osamu Kato kurdu ve halen yönetiyor. Tüp bebek yöntemlerinin ve araştırmalarının en geliştiği yerlerden olan merkez, ABD’den bile çok sayıda hastasının bulunması nedeniyle New York ve Los Angeles’ta birer merkez açmak üzere. 17 jinekolog ve 50 embriyolog çalışıyor. Yılda 21 bin tüp bebek uygulaması ve 6 bin bebekle Tokyo’daki kliniğe günde yaklaşık 500 hasta giriyor ve yaklaşık 60-80 hastadan yumurta toplanıyor. Bu rakamlar Türkiye’de iyi bir kliniğin aylık tüp bebek sayısı. Kliniğin ses getiren çalışmaları arasında embriyo, yumurta ve yumurtalık dondurma tekniği de yer alıyor.
Sınır iki embriyo olsa kimse itiraz etmezdi
Prof. Dr. Teksen Çamlıbel (Jinemed Direktörü)
Tek embriyonun şansıyla, 3 embriyonun gebelik şansı aynı değil. Tek embriyo gebelik şansını yüzde 40 kadar azaltıyor. Yeni düzenlemeden sonra elbette gebelik oranları düştü. Sağlık Bakanlığı embriyo sayısını bir değil, ikiyle sınırlandırsaydı buna kimsenin itirazı olmazdı.
Tek embriyo gebelik oranlarını düşürdü
Doç. Dr. Kubilay Vicdan (Özel Tüp Bebek Merkezleri Derneği Başkanı)
Dünyada tek embriyo sınırını sadece 4-5 ülke (İskandinav ülkeleri ve Belçika) uyguluyor. Ama orada devlet tüp bebek tedavilerini ya sınırsız ya da 5-7 kez karşılıyor. İngiltere, Hollanda gibi birçok Batılı ülke iki embriyonun altına inmiyor. ABD, Kanada gibi ülkelerde bu konuda hiçbir kısıtlama yok.
35 yaşın üzerindeki kadınlar ne olacak?
Prof. Dr. Yücel Karaman (Brüksel Tüp Bebek Merkezi Direktörü)
Uygulamaları devlet karşıladığı sürece tek embriyo transferi olması bizce de gerekli . Ama Türkiye’de birçok aile tüp bebek masraflarını kendi ödüyor. Embriyonun laboratuvar ortamında 5 gün bekletililip olgunlaştırılarak gebelik şansını yükseltmek mümkün. Ancak tüm tüp bebek merkezlerinin böyle bir altyapısı yok. Ayrıca unutmamak gerekir ki 35 yaşın üzerindeki kadınlar daha zor gebe kalıyor.
Çocuk isteyen çiftler cezalandırılıyor
Sibel Tuzcu (Çocuk İstiyorum Dayanışma Derneği-ÇİDER Başkanı)
Türkiye’nin gençleşmesi için herkese 3 çocuk yapılması önerilirken devletin çocuk sahibi olmaya çalışan çiftlere sınır koymasını anlayamıyoruz. Bazı merkezlerde olumsuz olaylar yaşanmış olabilir. Ama bu nedenle bütün çocuk sahibi olmaya çalışan kişilerin adeta cezalandırılması mantıklı değil. Kaç embiryo koyulacağı doktorun insiyatifine bırakılmalı.
Bir kadına tek embriyo verildiğinde gebelik şansı en fazla yüzde 20-25. İki embriyo verildiğinde bu şans yüzde 45’e, üç embriyo verildiğindeyse yüzde 55’e çıkıyor.
AZ İLAÇLA DAHA KALİTELİ YUMURTA
Buna mukabil Japonya’da embriyo transferiyle ilgili bir sınırlama yok. Yine de 6 yıldır tek embriyo transferi tercih ediliyor. Japonların dünyaca ünlü tüp bebek merkezi Kato Klinik’in ikinci başkanı Dr. Yuji Takehara başarı oranlarının ise yüzde 30 yani iki veya üç embriyo transferi kadar olduğunu söylüyor. Dr. Takehara, “İki ya da üç embriyo daha yüksek başarı demek değil, ikiz, üçüz gebelik demek bizce. Eve bebek götüren hastalarımız içinde en yaşlısı 48 yaşında. 52 yaşında bir kadında da hamilelik elde ettik, fakat düşük oldu. Hasta yaşlı olsa da tek embriyoyla iyi sonuç alabiliyoruz” diyor.
Klinikte “mini IVF” uygulanıyor. Çok sayıda yumurta elde etmeyi hedeflemedikleri için daha az ilaç (hap) veriyorlar, anne adayı iğne olmuyor veya çok düşük doz oluyor. Dolayısıyla bazıları ciddi olan yan etkiler yaşanmıyor. Doğal tedavinin yani hastanın kendi hormonlarıyla büyüyen yumurtaların daha kaliteli olduğuna inanıyorlar. Çünkü son yapılan çalışmalara göre, yüksek doz ilaç kullanılan hastalarda genetik kırılmalara bağlı anormalliklerde artış görülüyor.
Aslında kadın doğası da farklı işlemiyor. Her adet döneminde 7-14 yumurta büyümeye başlıyor. Ancak dominant folikül denilen biri baskın geliyor. O büyürken, diğerlerini baskılıyor. Bu mekanizmanın nasıl işlediği henüz tam olarak çözülemese de genetik yapısı ve döllenme kapasitesi en iyi olan yumurtanın sıyrıldığı ve olgunlaştığı düşünülüyor. Dr. Takehara “Fazla yumurta elde edilen ve yüksek ilaç kullanılan kişilerde anormal yumurtalar da gelişiyor. Ve kaliteli embriyo oluştursalar bile gebelik aşamasında başarılı olamıyor” diyor.
SPERMLERE İYİ MUAMELE YÖNTEMİ
Kaliteli embriyo elde etmede, “sperme iyi davranma”nın da rolü var. Kato Klinik’te, yumurtanın içine zerk edilecek sperm seçiminde (bu işleme spermin boynuna basma deniyor) özel bir yöntem geliştirildi. Malum, spermler çok hareketli. Yumurtaya zerk edilebilmeleri için seçilip yakalanmaları gerek. Bunu başarabilmek için de hareketsizleştirmek şart. Bunun için yaygın kullanılan yöntem PVP denilen bir maddenin içine alarak hareketlerini yavaşlatmak. İşlem sırasında spermin boynuna basarak mikrotübül yapısı kırılıyor. Yakalanan sperm daha sonra yumurtanın içine sokuluyor. Kato Klinik ise spermleri PVP’ye koymuyor. Çünkü PVP yabancı bir madde ve spermle birlikte yumurtanın içine giriyor. Dışarıya da atılamıyor. Yumurtanın bundan zarar gördüğüne dair yayınlar var. Dr. Takehara, “PVP yerine spermi doğal bir sıvı içine konuyoruz, hareketlerini yavaşlatmadan yakalayarak kuyruğunu kırıyoruz” diyor.
EFSANE KLİNİK KATO
Kato Kliniği’ni Dr. Osamu Kato kurdu ve halen yönetiyor. Tüp bebek yöntemlerinin ve araştırmalarının en geliştiği yerlerden olan merkez, ABD’den bile çok sayıda hastasının bulunması nedeniyle New York ve Los Angeles’ta birer merkez açmak üzere. 17 jinekolog ve 50 embriyolog çalışıyor. Yılda 21 bin tüp bebek uygulaması ve 6 bin bebekle Tokyo’daki kliniğe günde yaklaşık 500 hasta giriyor ve yaklaşık 60-80 hastadan yumurta toplanıyor. Bu rakamlar Türkiye’de iyi bir kliniğin aylık tüp bebek sayısı. Kliniğin ses getiren çalışmaları arasında embriyo, yumurta ve yumurtalık dondurma tekniği de yer alıyor.
Sınır iki embriyo olsa kimse itiraz etmezdi
Prof. Dr. Teksen Çamlıbel (Jinemed Direktörü)
Tek embriyonun şansıyla, 3 embriyonun gebelik şansı aynı değil. Tek embriyo gebelik şansını yüzde 40 kadar azaltıyor. Yeni düzenlemeden sonra elbette gebelik oranları düştü. Sağlık Bakanlığı embriyo sayısını bir değil, ikiyle sınırlandırsaydı buna kimsenin itirazı olmazdı.
Tek embriyo gebelik oranlarını düşürdü
Doç. Dr. Kubilay Vicdan (Özel Tüp Bebek Merkezleri Derneği Başkanı)
Dünyada tek embriyo sınırını sadece 4-5 ülke (İskandinav ülkeleri ve Belçika) uyguluyor. Ama orada devlet tüp bebek tedavilerini ya sınırsız ya da 5-7 kez karşılıyor. İngiltere, Hollanda gibi birçok Batılı ülke iki embriyonun altına inmiyor. ABD, Kanada gibi ülkelerde bu konuda hiçbir kısıtlama yok.
35 yaşın üzerindeki kadınlar ne olacak?
Prof. Dr. Yücel Karaman (Brüksel Tüp Bebek Merkezi Direktörü)
Uygulamaları devlet karşıladığı sürece tek embriyo transferi olması bizce de gerekli . Ama Türkiye’de birçok aile tüp bebek masraflarını kendi ödüyor. Embriyonun laboratuvar ortamında 5 gün bekletililip olgunlaştırılarak gebelik şansını yükseltmek mümkün. Ancak tüm tüp bebek merkezlerinin böyle bir altyapısı yok. Ayrıca unutmamak gerekir ki 35 yaşın üzerindeki kadınlar daha zor gebe kalıyor.
Çocuk isteyen çiftler cezalandırılıyor
Sibel Tuzcu (Çocuk İstiyorum Dayanışma Derneği-ÇİDER Başkanı)
Türkiye’nin gençleşmesi için herkese 3 çocuk yapılması önerilirken devletin çocuk sahibi olmaya çalışan çiftlere sınır koymasını anlayamıyoruz. Bazı merkezlerde olumsuz olaylar yaşanmış olabilir. Ama bu nedenle bütün çocuk sahibi olmaya çalışan kişilerin adeta cezalandırılması mantıklı değil. Kaç embiryo koyulacağı doktorun insiyatifine bırakılmalı.