Tarihi çinileri 16 sterline satmışlar
Güncelleme Tarihi:
16’ncı yüzyıl çinileri konulu yüksek lisans tezi için Londra’daki Victoria and Albert Müzesi’nde araştırma yapan Hayal Güleç, depoda tutulan ve çoğu gün yüzüne çıkmamış çinilerin müzeye 1800’lü yılların sonlarında satıldığını ve 16 sterlin (44 TL) gibi düşük fiyata satılan parçaların olduğunu gösteren belgelere ulaştı.
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde Arkeoloji ve Sanat Tarihi okuduktan sonra Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi’nde İslam Sanatları Ana-Bilim Dalı’nda yüksek lisans yapan Hayal Güleç, Londra’da bulunan Victoria and Albert Müzesi’ndeki 16’ncı yüzyıl İznik çinilerini tez konusu olarak seçti. Müze ile irtibata geçerek depolarda tutulan 56 eseri incelemek istediğini belirten Güleç olumlu yanıt aldı ve 5 gün boyunca onların yaptıkları plan çerçevesinde 56 eseri inceledi.
EL YAZISI TEKLİF MEKTUBU
“Ben belli bir dönemi çalıştığım için belli sayıda eser üzerinde çalışma ve fotoğraflama izni verildi” diyen Güleç, “Kayıtlarında müzeye girmiş eserler hakkında bilgiler var. 1870’lerden sonra alımlar başlamış. Eserlerin yanında da arşiv belgeleri bulunuyor. Örneğin ‘Bursa Yeşil Cami’den çok temiz 3 parça çıkarttım. Size satmak istiyorum’ diyen, 1872’den kalma, el yazısıyla yazılmış bir mektup var” dedi. Birçok koleksiyoncunun da müzeye İstanbul ve İslam coğrafyası kaynaklı eser sattığını belirten Güleç, ulaştığı önemli bilgileri şöyle özetliyor:
“Örneğin M.H. Kevorkian diye bir kişi 16 sterline satmış bir paçayı. Oxford Meydanı’ndaki M. Kirkor Minassian adlı bir başka antikacıdan gelen çok fazla eser var. Bunun yanında Liverpoollu bir armatör olan Major Myers adlı bir koleksiyoncu İslam eserlerinden oluşan tüm koleksiyonunu müzeye bağışlamış. Benim çalıştıklarımdan 42 tanesi sadece bu kişinin bağışladıkları. Hepsi çini. Ama bunun yanında birçok eser daha var. 300 parça koleksiyon bırakmış müzeye. Aralarında vazolar, tabak, çanak, duvar çinileri var. Ne zaman İstanbul’dan parça gelse bu koleksiyoncuya götürüyorlarmış.”
TEK TEK BAKMAK GEREKİYOR
Çinilerin bir kısmının Ayasofya Haziresi içinde yer alan Sultan 3. Murat Türbesi içerisindeki ayet kuşağından, bir kısmının da Takkeci İbrahim Ağa Camisi’nden götürülen çiniler olduğunu tespit ettiğini belirten Güleç, tezinin sonunda tüm eserlerin Türkiye’den kaçırıldıkları yerleri tespit etmek istiyor.