Spor yapmanın püf noktaları
Güncelleme Tarihi:
Hazırlayan: Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 12, 2005 00:26
Spordan maksimum verimi elde edebilmek için düzenli olarak spor yapmak gerek. Düzenli spor yaparak sadece fiziksel değil, ruhsal olarak da sağlığınıza büyük katkıda bulunabilirsiniz.
ABD’de 14 bin 221 lise öğrencisi üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, spor yapan gençler, spor yapmayanlara oranla daha iyi besleniyorlar. Şiddete daha az başvuruyorlar.
l Neden spor yapalım?
Son yıllarda özellikle ABD’de geniş halk kitleleri taranarak yapılan araştırmalar, sporsuz bir yaşam tarzının insanları kronik hastalıklar vasıtasıyla sinsice ölüme götürdüğünü ortaya koyuyor. JAMA dergisinde yayınlanan bir araştırmanın sonuçlarına göre, ölüme neden olan risk faktörlerinin başında düşük kondisyon geliyor.
l Hangi hastalıklarla sporun direkt ilişkisi var?
- Sporsuz bir yaşam tarzı başta kalp damar hastalıkları olmak üzere diyabet ve bazı kanser türleri gibi ciddi rahatsızlıklara yol açıyor. Günümüzde tüm ölüm nedenleri arasında kalp damar hastalıkları birinci sırada geliyor.
İngiltere’de 31 bin otobüs şoförü ile biletçisi üzerinde yapılan bir araştırmada, şoförlerin sürekli oturmaktan ve trafik stresine maruz kalmaktan ötürü, iki katlı otobüste sürekli dolaşan, merdiven inip çıkan biletçilerden daha yüksek oranda kalp hastalıklarına yakalandıkları saptanmış.
- Ölüm nedenleri arasında 2’inci sırayı alan kanserler ile hareketsiz, sporsuz yaşam tarzı arasında da bağlantı tespit edildi. Kolon kanseri oluşum nedenleri arasında hareketsiz yaşam alışkanlığı gösterilmekte.
- Yaşamı tehdit eden diğer hastalıklardan şeker hastalığı da sporsuz yaşam tarzıyla yakından ilişkili. Bu yıl New England Journal of Medicine’da yayınlanan bir araştırmanın sonuçlarına göre sporsuz, hareketsiz yaşam tarzı, şeker hastalığı oluşumuna neden oluyor.
l Hangi sıklıkla spor yapılmalı?
Egzersizin hastalıklardan korunma, kondisyonun gelişimi ve kilo verilmesi gibi faydalarından yararlanılabilmesi için bilinçli yapılması gerekiyor. Büyük kas gruplarının kullanıldığı yürüyüş, bisiklet, jogging, koşu, yüzme, tenis gibi sportif aktiviteler, sağlık için daha yararlı.
Kanıtlanmış herhangi bir sağlık problemi bulunmayanların, bu sporları ideal olarak her gün, ama haftada en az 3-4 gün yapması gerekiyor. Egzersizin süresi en az yarım saat, ideal olarak 45 dakika. Ayrıca efor süresince egzersiz herhangi bir kesintiye uğramamalı.
l Egzersize ara vermenin sakıncaları nedir?
Örneğin tempolu yürüyüşlerde 20 dakika kadar egzersize devam ettikten sonra bir 10 dakika soluklanma veya vitrin bakma gibi verilen aralar, egzersizin etkinliğini sıfıra indiriyor. Çünkü vücudumuz egzersize başladıktan ortalama 20 dakika sonra enerji kaynağı olarak yağlar yanmaya başlar. Eğer egzersiz 30-45 dakika kesintisiz sürerse, egzersizden sonra bile 1-4 saat yağlar yanmaya devam eder.
l Egzersizin şiddeti nasıl ayarlanabilir?
Egzersiz yapılırken dikkat edilmesi gereken en kritik nokta, yapılan eforun şiddeti, yani yoğunluğu. Spor hekimi ergospirometrik efor testiyle egzersiz nabzını belirleyebilir. Her birey için egzersiz nabzı değişir. Bu limitler aşılmamalı. Bir hekim tavsiyesi alma imkanı yoksa, eforunuzun yoğunluğu, egzersiz yaparken ıslık çalmanızın veya yanınızdaki ile konuşmanızın mümkün olacağı bir egzersiz şiddetinde olması gerekli. Egzersiz yoğunluğu çok hafif de olmamalı.
Ter atılmalı.
l Neden spor yapalım?
Son yıllarda özellikle ABD’de geniş halk kitleleri taranarak yapılan araştırmalar, sporsuz bir yaşam tarzının insanları kronik hastalıklar vasıtasıyla sinsice ölüme götürdüğünü ortaya koyuyor. JAMA dergisinde yayınlanan bir araştırmanın sonuçlarına göre, ölüme neden olan risk faktörlerinin başında düşük kondisyon geliyor.
l Hangi hastalıklarla sporun direkt ilişkisi var?
- Sporsuz bir yaşam tarzı başta kalp damar hastalıkları olmak üzere diyabet ve bazı kanser türleri gibi ciddi rahatsızlıklara yol açıyor. Günümüzde tüm ölüm nedenleri arasında kalp damar hastalıkları birinci sırada geliyor.
İngiltere’de 31 bin otobüs şoförü ile biletçisi üzerinde yapılan bir araştırmada, şoförlerin sürekli oturmaktan ve trafik stresine maruz kalmaktan ötürü, iki katlı otobüste sürekli dolaşan, merdiven inip çıkan biletçilerden daha yüksek oranda kalp hastalıklarına yakalandıkları saptanmış.
- Ölüm nedenleri arasında 2’inci sırayı alan kanserler ile hareketsiz, sporsuz yaşam tarzı arasında da bağlantı tespit edildi. Kolon kanseri oluşum nedenleri arasında hareketsiz yaşam alışkanlığı gösterilmekte.
- Yaşamı tehdit eden diğer hastalıklardan şeker hastalığı da sporsuz yaşam tarzıyla yakından ilişkili. Bu yıl New England Journal of Medicine’da yayınlanan bir araştırmanın sonuçlarına göre sporsuz, hareketsiz yaşam tarzı, şeker hastalığı oluşumuna neden oluyor.
l Hangi sıklıkla spor yapılmalı?
Egzersizin hastalıklardan korunma, kondisyonun gelişimi ve kilo verilmesi gibi faydalarından yararlanılabilmesi için bilinçli yapılması gerekiyor. Büyük kas gruplarının kullanıldığı yürüyüş, bisiklet, jogging, koşu, yüzme, tenis gibi sportif aktiviteler, sağlık için daha yararlı.
Kanıtlanmış herhangi bir sağlık problemi bulunmayanların, bu sporları ideal olarak her gün, ama haftada en az 3-4 gün yapması gerekiyor. Egzersizin süresi en az yarım saat, ideal olarak 45 dakika. Ayrıca efor süresince egzersiz herhangi bir kesintiye uğramamalı.
l Egzersize ara vermenin sakıncaları nedir?
Örneğin tempolu yürüyüşlerde 20 dakika kadar egzersize devam ettikten sonra bir 10 dakika soluklanma veya vitrin bakma gibi verilen aralar, egzersizin etkinliğini sıfıra indiriyor. Çünkü vücudumuz egzersize başladıktan ortalama 20 dakika sonra enerji kaynağı olarak yağlar yanmaya başlar. Eğer egzersiz 30-45 dakika kesintisiz sürerse, egzersizden sonra bile 1-4 saat yağlar yanmaya devam eder.
l Egzersizin şiddeti nasıl ayarlanabilir?
Egzersiz yapılırken dikkat edilmesi gereken en kritik nokta, yapılan eforun şiddeti, yani yoğunluğu. Spor hekimi ergospirometrik efor testiyle egzersiz nabzını belirleyebilir. Her birey için egzersiz nabzı değişir. Bu limitler aşılmamalı. Bir hekim tavsiyesi alma imkanı yoksa, eforunuzun yoğunluğu, egzersiz yaparken ıslık çalmanızın veya yanınızdaki ile konuşmanızın mümkün olacağı bir egzersiz şiddetinde olması gerekli. Egzersiz yoğunluğu çok hafif de olmamalı.
Ter atılmalı.