Sizin Seinfeld tipiniz hangisi?

Seinfeld, Amerika’da tam dokuz sezon aralıksız yayınlanan, televizyon tarihinin en sevilen komedi dizilerinden biri. Bizde de CNBC-E kanalında gösteriliyor.New York’lu komedyen Jerry Seinfeld’in maceralarını anlatan Seinfeld, artık yalnızca bir televizyon ÅŸovu deÄŸil. Dizinin dört kahramanı Jerry, George, Elaine ve Kramer’ı, aralarındaki arkadaÅŸlık iliÅŸkisini, hatta çeÅŸitli bölümlerde baÅŸlarına gelenleri, felsefi açıdan yorumlayan ‘Seinfeld ve Felsefe’ adlı kitap, Güncel Yayıncılık’tan piyasaya çıktı. Seinfeld ve Felsefe, daha önce Matrix, Yüzüklerin Efendisi ve Simpsonlar ve Felsefe kitaplarını hazırlayan ekip tarafından yazıldı. Kitap ABD’li profesör William Irwin ve Seinfeld hayranı 13 felsefecinin bir araya gelmesiyle hazırlandı. Dizinin karakterleri, Aristoteles, Sokrates, Platon, Wittgenstein, Kierkegaard, Nietzsche, Sartre, Marks ve Zizek gibi filozofların gözünden masaya yatırılıyor. Tüm diyalogları taranıyor. Kimin neyi neden dediÄŸi, nasıl yaÅŸadığı tartışılıyor. Ä°ÅŸte dizideki dört ana karakterin, felsefecilerin gözünden portresi.JERRY SEINFELDSokrat gibi ironikKurgu dizi ve üzerine inÅŸa edildiÄŸi gerçeklik arasındaki baÄŸlantıların çoÄŸu, hayranları tarafından çok iyi biliniyor. Yanıtını arayacağımız soru ÅŸu: Kurgu Jerry, gerçek Jerry Seinfeld mi? Cevap hayır olabilir. Biri televizyondaki bir karakter, diÄŸeri gerçek bir kiÅŸi. Jerry’nin özellikleri karakterin kiÅŸiliÄŸinde komik efekti yaratmak için kesinlikle abartılmış; temizlik hastalığı ve kadınlar konusundaki maymun iÅŸtahlılığı gibi. Ama yine de bu ikisi dikkat çekici boyutta benziyor. Gerçek Jerry’nin yazdığı ‘Seinlanguage’ kitabı yayınlandı ama neredeyse halkın tümü tarafından karakter olan Jerry Seinfeld’e mal edildi. Jerry de Sokrates gibi arkadaÅŸlarını, izleyicileri, normalde pek düşünmedikleri ÅŸeyleri akıllarına getirerek provoke eder. Sokrates gibi, kendisinin soru sorma ve ilgi çekme tarzını taklit eden bir grup müridi biraraya getirir. George, Elaine ve Kramer, Jerry’nin gözlemci sorgulama ve mizahından beslenirler. Jerry ÅŸu sorularla ilgilenir: Çorba bir yemek midir? Biriyle telefonda iliÅŸki bitirmenin kuralları nelerdir? Süpermen’in mizah duygusu var mıdır? Jerry, belki de kendini beÄŸenmiÅŸ, açıkça arkadaÅŸlarından daha iyi olduÄŸunu düşünür. Jerry de Sokrates gibi ironik.ELAINE BENESErkeklerin kadını dörtlünün en ahlaksızıElaine, televizyonlardaki bildik kadın karakterlerden hiçbirine benzemiyor. Kariyer açısından dizinin diÄŸer karakterleriyle karşılaÅŸtırıldığında baÅŸarılı görünüyor. Tüm dizi boyunca sürekli bir iÅŸe sahip olan sadece o. DiÄŸerlerine göre hep daha aklı başında duruyor. Ancak dizinin en son bölümünde, Elaine’in de diÄŸerleri kadar ahlaksız olduÄŸu (avukatla yatan tek kiÅŸi olduÄŸundan belki daha da ahlaksızdır) anlaşılır. Jerry’nin eski kız arkadaşı olarak baÅŸlayıp, anti-kız arkadaÅŸ (Jerry’nin erkek arkadaÅŸlarına davrandığı gibi davranabileceÄŸi iyi bir arkadaÅŸ) olur sonunda. Elaine sürekli birileriyle çıkıyormuÅŸ gibi görünür, ama erkek arkadaÅŸları bir ya da iki bölüm dayanabilirler. DiÄŸer medyatik kadınlardan farklı bir ÅŸekilde Elaine bağımsız bir kadındır. DiÅŸil kalıplara karşı durur. Aşırı zayıf ya da kilosuyla ilgili takıntılı deÄŸildir. Kibirli de deÄŸildir. Elaine’in yakın kadın arkadaÅŸları da yoktur. Bir keresinde Kramer bunun sebebini çok güzel özetler: ‘Sen erkeklerin kadınısın Elaine. Sen diÄŸer kadınlardan nefret edersin, onlar da senden nefret eder.’COSMO KRAMERO bir top tutucu o bir CEO ya da o en büyük anarÅŸistKramer’ın geçmiÅŸi hakkında ne biliyoruz? Çok az ÅŸey. Aslında diÄŸer karakterlerin de Kramer’ın geçmiÅŸi hakkında fazla bir ÅŸey bildikleri söylenemez. Altıncı sezona kadar ön adının Cosmo olduÄŸunu bile bilmemektedirler. Kramer açıkça estetik sahada yaÅŸamamaktadır. Palyaçolardan korktuÄŸuna göre mutlu bir çocukluk geçirmemiÅŸ olabilir. Yakın arkadaÅŸlarını da kullanabildiÄŸi kadar kullanır. Kramer yalnız yeni yumurtlanmış yumurtalar yemekte, duÅŸta yaÅŸamakta, yalnızca kuru temizlemeden yeni çıkmış giysiler ve jokey donları giymekte ya da don giymemekte, kendi purolarını sarmakta, gün içinde her seferinde yirmi dakika uyumakta, kendi kanını depolamakta, kapıdaki gözetleme deliÄŸini ters çevirmekte, ÅŸarküteri etlerini kendi dilimlemekte ısrarlıdır. Tüm ana karakterler evlilikten kaçar ama hiçbiri bunu Kramer kadar ateÅŸli bir ÅŸekilde yapmaz. Jerry de George da niÅŸanlanmıştır ama Kramer evliliÄŸe yaklaÅŸmaz bile. Kramer daimi bir ergendir. YaÅŸam tarzını deÄŸiÅŸtirecek hiçbir iÅŸe girmeyerek, ideal doÄŸrultusunda yaÅŸar. Aslında çoÄŸu zaman çalışmaz ve bilinen bir geçim kaynağı yoktur. U.S Open’da dünyanın en yaÅŸlı top tutan çocuÄŸu, bir aktör, bir iç çamaşırı modeli, bir yazar, bir bagel yapımcısı, iÅŸadamı, yaÄŸsız yoÄŸurt iÅŸletmesinde yatırımcı, yaÄŸmurluk satıcısı, sinema giÅŸesinde telefonlara bakan kiÅŸi, iki tekerlekli çekçekte bir taksici, Kramer’ica Endüstrileri CEO’su, kiÅŸisel anekdot satıcısı, Noel Baba, talk show konuÄŸu ve daha birçok ÅŸey olmuÅŸtur. Kramer aslında dünyadaki kurulu düzeni tehdit eden baÅŸlı başına bir problemdir. Bu örneÄŸin baÅŸarıya ulaÅŸması çoÄŸu insanın kabusu deÄŸil de nedir?GEORGE COSTANZANasıl olunmaması gerektiÄŸi konusunda mükemmel bir örnekGeorge kendinden sürekli nefret eder: ‘Lezbiyenler bana baktığında hep aynı ÅŸeyi hissediyorum, sanki neden heteroseksüel olmadıklarını bana bakınca anlıyorlar.’ George lanetlenmiÅŸtir. Bunun sebebi, onu yıllardır izlediÄŸimiz halde, mutluluÄŸa baÅŸlangıçtan daha yakın olmamasıdır. Dört Seinfeld karakteri içinde George açık bir ÅŸekilde kaybedendir. Talihsizlikleri kötü ÅŸansın sonucu deÄŸildir. Onun devamlı melankoliyi ve sinikliÄŸi içeren tembel hali, öfke nöbetleri, takıntıları (kilosu, kelliÄŸi, kadınlar, araba park etmek) ve derin depresyonu Costanza’nın bir kaybeden olmaktan baÅŸka çaresi olmadığının basit göstergeleridir sadece. Aristo, her insanın ruhunun mantıklı bir görünüme sahip olduÄŸunu öğretmiÅŸtir. Ruhun bu mantıklı görünümünün iki parçası vardır: Teorik ve pratik bilgelik. George ikisine de sahip deÄŸilmiÅŸ gibi. Aristo, George’un birçok insanın kusurlarının bir insanda toplandığı ve dolayısıyla insanın yaÅŸamının nasıl olmaması gerektiÄŸi konusunda mükemmel bir örnek olduÄŸunu bilmekten mutlu olurdu herhalde.Â