Siz olsanız giyer miydiniz?

Hayvan hakları savunucularının zaferiyle 20 yıla yakın bir süre moda dünyasından adeta silinen kürk, bu yıl müthiş bir dönüş yaptı. Yine de moda dünyasında kürkten yana olanlar azınlıkta.

Fanatikler karşısında hep tüylerim ürpermiştir. Tartışması güç, katı insanlardır. Birçoğu da görüşleri doğrultusunda saldırgan tavırlar içindedir. Ama bir gün, kendimi bu türden bir saldırganlığın eşiğinde buldum. Bir kış günü Bebek'te köpeğini gezdiren bir kadındı beni saldırganlığa iten. Tepeden tırnağa kürk içindeydi. Birden içimden şu sözleri söylemek geldi ona: ‘‘Giymeden önce gezdiriyor musunuz?’’ Bu tam da hayvan hakları fanatiği birinin söyleyeceği sözlerdi. Ama gördüm ki bunun için fanatik olmak gerekmiyor. Tezat, herkesin gözüne batabiliyor.

Tilkilerin kürkleri için eskiden (şimdilerde elektrik yöntemi kullanılıyormuş) nasıl öldürüldüklerini bir TV belgeselinde gördüğümden beri kürk içimi ürpertiyor. Tilkiler yakalandıklarında kürkleri zarar görmesin diye boğazlarına kalın, uzun bir sopa sokularak öldürülüyorlardı. Nasıl, yeterince vahşi, yeterince kötü değil mi?

Green Peace Örgütü elemanlarının beyaz fokların kürklerine çıkmayan kırmızı boya sürmeleri ne kadar iyi bir eylemdi. Kimse ne sırtında, ne de gardrobunda lekeli bir fok kürkü istemeyeceğinden bu foklar sağ kalabildi.

ÇAĞLAR BOYUNCA

Asırlar boyunca kürk, Cengiz Han'dan Papa'ya kadar, asaleti ve gücü temsil etti. Statü sembolü kürk, 50'li ve 60'lı yıllara kadar Batı dünyasında zengin ve şık hanımların gardroplarının vazgeçilmez unsuru oldu. Ama bu tarihlerde bir şeyler değişmeye başladı. Hayvan hakları savunucuları seslerini duyurmaya başladı. Zamanla hayvan hakları konusundaki hareket politik bir temele oturdu. 70'lerde Avrupa ve Amerika'da ‘‘anti-kürk’’ bir tavır yaygınlaştı ve öylesine etkili oldu ki, 80'li yıllarda anti-kürk görüşü moda dünyasına egemen oldu ve kürk, tasarımcıların koleksiyonlarından silindi.

İngiltere'nin en ünlü mağazalar zinciri Harrods ünlü kürk reyonunu kapattı. Dünyanın en ünlü top modelleri kürke karşı olduklarını ne podyumda, ne de özel yaşamlarında asla kürk giymeyeceklerini açıkladılar (Naomi Campbell bir defilede kürk giydiği için çok eleştirildi). Hayvan hakları savunuculuğunun en güçlü olduğu İngiltere şu sıralarda hayvan hakları savunucusu, militan Barry Horne'u konuşuyor. Kent teröristi olduğu gerekçesiye hapse atılan 46 yaşındaki militan, hayvanlar üzerinde deney yapılmasını protesto etmek için açlık grevinde ve iki ayı geride bıraktı. Şu satırları okuduğunuz sırada belki de yaşamını yitirmiş olabilir.

Ne var ki on yıllık bir dönemden sonra bu kış kürk yine gündeme geldi. Son üç yıldır yapay kürk en parlak dönemini yaşadı. Ama bu yıl, birşeyler değişti ve gerçek kürk yine boy göstermeye başladı. Alexander McQueen ve John Galliano, koleksiyonlarında kürke yer verdiler. Bu tutumları kürke karşı olan çok sayıda tasarımcıyı kızdırdı. Ama anlaşılan o ki kadınlarda kürk tutkusu diye bir şey var. Çünkü sırtlarına geçirdiklerinin altında yatan trajik öyküyü kolayca görmezlikten gelebiliyor ve ne hayvanlara yönelik vahşet, ne de türlerin tehlikeye girmesiyle ilgililer; onlar için tek bir şey var‘‘Dokun ve hisset’’... Evet, lüksün öldürücü cazibesi...

Kendi adıma konuşacak olursam, sıradan bir hayvanseverim. Ama kürk konusunda en fanatik hayvan hakları savunucusu gibi düşünüyorum: Yalnızca şıklık adına hayvanların öldürülmesine karşıyım ve asla kürk giymem. Kürk giyenlerse benim için zalim bir lüksün temsilcileri. Hayvan sevgileri ise sahipleri oldukları hayvanlarla sınırlıdır diye düşünüyorum. Kimbilir belki de kedi ya da köpeklerini, kürkleri için seviyorlardır...

Modacılar kürk için ne diyor

Özellikle bu sezon kürkün yeniden gündeme gelmesi ve

kimi ünlü tasarımcıların koleksiyonlarında kürke yer vermesi, özellikle İngiliz modacıların tepki duymalarına neden oldu. Bakın Stella McCartney konuyla ilgili soruları nasıl yanıtlıyor.

Sizin için kürk neyi sembolize ediyor?

Ölümü.

Hiç bir zaman kürk ve deri giymeyeceğiniz doğru mu?

Bunun için elimden geleni yapıyorum.

Kürk moda sahnesine niye böyle bir müthiş dönüş yaptı sizce?

Çünkü moda dönektir.

Ünlü modacıların, sözgelimi Alexander McQueen ve John Galliano'nun tasarımları da kürke yer vermesi sizi şaşırtıyor mu?

Şaşırtmıyor, canımı sıkıyor.

Kürk giyen bir kadına ne söylersiniz?

Ot kafa!