Şişman çocuklar kalp hastası olabilir
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Aralık 18, 2004 02:07
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Şükrü Hatun, şişman çocukların yüzde 20’sinde metabolik sendroma rastladıklarını söyledi.
Bu tespit çocukların da erken dönemde kalp ve damar hastalıklarına yakalanabileceği anlamına geliyor. Metabolik sendrom bir tür ensülin direnci olarak tanımlanıyor. Kas, karaciğer ve yağ gibi hedef dokuların ensüline tepkisi azalıyor. En temel göstergeleri şişmanlık, tansiyon ve trigliserid (bir tür kan yağı) yüksekliği, HDL (iyi kolesterol) düşüklüğü ve açlık kan şekerinin normal değerlerden yüksek olması. Bunların en az üçünün birarada olması metabolik sendrom tanısı için yeterli. Yaş ve cinsiyete göre farklılıklar olsa da çocuklar için de aynı ölçütler kullanılıyor.
Çocukluk çağında metabolik sendrom vakalarının artmasıyla çocuklardaki şişmanlık sorununa bakış da değişiyor. Çocuklardaki şişmanlık, metabolik sendromun bir bileşeni olan şişmanlar ve ‘yaşam tarzı’ şişmanlığı denen basit şişmanlar olarak iki ana gruba ayrılıyor. Prof. Dr. Hatun, ‘İlk gruptakilerin ailelerinde şeker hastalığı, kalp damar hastalıkları ve metabolik sendrom var. Bu çocukların temel sorunu ensülin direnci ve çok yakından izlenmeleri gerekiyor’ diyor.
Metabolik sendrom neden önemli?
Yağ dokusu dışındaki dokularda ensülin etkisi azalınca, organizma aldığı enerjiyi kullanmaktan çok yağ dokusunda depolama yönünde çalışıyor. Bunun sonucu halk arasında ‘Su içse yarıyor’ denen durum. Yani bu insanlar az enerji alsalar bile enerjiyi yağ dokusuna dönüştürüyorlar. Özellikle karın bölgesindeki yağ dokusu artınca ‘iltihap salgıları’ çıkıyor, sanki vücutta kronik bir iltihap varmış etkisi yaratıyor. Bu nedenle metabolik sendrom olanlarda astım, alerjik rinit gibi hastalıklar sık görülüyor.
Beden kitle indeksine nasıl bakılıyor?
Beden kitle indeksi, çocuğun ağırlığının boyun metrekare cinsinden karesine bölünmesi ile hesaplanır (BKİ: Ağırlık/Boy2). Erişkinler büyümelerini tamamladıklarından şişmanlık değerlendirilmesi için sabit BKİ değerleri kullanılır. Çocuklarda ise yaşa ve cinse göre geliştirilmiş BKİ persentil eğrileri kullanılarak şişmanlık değerlendirilmesi yapılıyor. Bu eğrilere göre BKİ>85 persentil ise şişmanlık riskinden, BKİ>95 persentil ise şişmanlıktan söz ediliyor. Ayrıca yaşa ve cinse göre hazırlanmış kan basıncı, kan lipid düzeyleri, bel çevresi normogramları kullanılıyor.
Çocukluk çağında metabolik sendrom vakalarının artmasıyla çocuklardaki şişmanlık sorununa bakış da değişiyor. Çocuklardaki şişmanlık, metabolik sendromun bir bileşeni olan şişmanlar ve ‘yaşam tarzı’ şişmanlığı denen basit şişmanlar olarak iki ana gruba ayrılıyor. Prof. Dr. Hatun, ‘İlk gruptakilerin ailelerinde şeker hastalığı, kalp damar hastalıkları ve metabolik sendrom var. Bu çocukların temel sorunu ensülin direnci ve çok yakından izlenmeleri gerekiyor’ diyor.
Metabolik sendrom neden önemli?
Yağ dokusu dışındaki dokularda ensülin etkisi azalınca, organizma aldığı enerjiyi kullanmaktan çok yağ dokusunda depolama yönünde çalışıyor. Bunun sonucu halk arasında ‘Su içse yarıyor’ denen durum. Yani bu insanlar az enerji alsalar bile enerjiyi yağ dokusuna dönüştürüyorlar. Özellikle karın bölgesindeki yağ dokusu artınca ‘iltihap salgıları’ çıkıyor, sanki vücutta kronik bir iltihap varmış etkisi yaratıyor. Bu nedenle metabolik sendrom olanlarda astım, alerjik rinit gibi hastalıklar sık görülüyor.
Beden kitle indeksine nasıl bakılıyor?
Beden kitle indeksi, çocuğun ağırlığının boyun metrekare cinsinden karesine bölünmesi ile hesaplanır (BKİ: Ağırlık/Boy2). Erişkinler büyümelerini tamamladıklarından şişmanlık değerlendirilmesi için sabit BKİ değerleri kullanılır. Çocuklarda ise yaşa ve cinse göre geliştirilmiş BKİ persentil eğrileri kullanılarak şişmanlık değerlendirilmesi yapılıyor. Bu eğrilere göre BKİ>85 persentil ise şişmanlık riskinden, BKİ>95 persentil ise şişmanlıktan söz ediliyor. Ayrıca yaşa ve cinse göre hazırlanmış kan basıncı, kan lipid düzeyleri, bel çevresi normogramları kullanılıyor.