Sinüzit kışın başımızın derdi

Gene başınız aÄŸrıyor, burnunuz tıkanıyor, genziniz yanıyor, akıyor. Halsizlik, dikkat kaybı da cabası. Ãœstelik sık sık tekrarlıyor. Bütün bu belirtiler özellikle kış aylarıyla birlikte yaygınlaÅŸan sinüzitin sonucu. Ä°statistiklerin iyi tutulduÄŸu ABD'de de her yıl 20 milyon kiÅŸi sinüzit tanısı ile tedavi görüyor ve bu hastalık için yıllık harcadıkları ilaç parası 3.7 milyar doları buluyor. Sinüzit Türkiye'de de yaygın. Sinüzit nedir, nasıl tedavi edilir, bu soruları Kulak Burun BoÄŸaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Erhun Åžerbetçi yanıtladı.Sinüzit ne demektir?-Sinüsler yüz ve kafa kemiklerimizin içindeki içi havalı boÅŸluklardır. Ãœst çene kemiÄŸinde karşılıklı iki büyük yanak sinüsü, alın kemiÄŸinin içinde bir büyük alın sinüsü, gözlerin arasına yerleÅŸmiÅŸ küçük odacıklardan oluÅŸan etmoid sinüsler ve kafa tabanında yerleÅŸmiÅŸ derin bir sinüsümüz bulunuyor. Sinüslerimizin en önemli görevi salgıladıkları salgıyla bütün üst solunum yollarını sürekli temizlemek. Ä°ÅŸte bu sinüslerin ayrı ayrı, sadece bir yüz yarısında ya da hep birlikte iltihaplanmasına sinüzit deniliyor. ÖrneÄŸin 10-15 günden beri süren bir nezle, aslında bir akut sinüzittir. Yıllarca tekrarlayan belirtilerle karşılaşıyorsak sinüzitin kronikleÅŸmiÅŸ olduÄŸu söylenebilir.Sinüzitin belirtileri nelerdir?-Burun tıkanıklığı, burun ve geniz akıntısı, burundan konuÅŸma, sık sık nezle, grip olma ve bunların kolay kolay geçmeyiÅŸi, özellikle çocuklarda daha fazla olmak üzere inatçı öksürükler sinüziti düşündürür. Akut sinüzitler dışında baÅŸ aÄŸrısı sık görülmez.ÇOCUKLAR DA SÄ°NÃœZÄ°T OLURSinüzitin nedenleri? -Sinüsleri temizleyen ince kanallar tıkanırsa sinüzit hastalığı baÅŸlar. Bu tıkanıklık tedaviyle ya da kendiliÄŸinden açılırsa sinüzit iyileÅŸir. Ama eÄŸer açılamazsa hastalık kronikleÅŸir. Sinüs kanallarının tıkanıklığına bazı burun içi ve sinüslerle ilgili yapısal koÅŸullar, tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjik nedenler, polip ve geniz eti gibi oluÅŸumlar yol açabilir. Bazı kalıtsal sorunlar ve bağışıklık sorunları da sinüzitin diÄŸer nedenleri. Çocuklarda da sinüzit olabiliyor mu? -Evet. Çocuklar daha sık viral üst solunum yolu enfeksiyonlarına yakalandıkları için ve sinüsleri henüz tam olarak kendilerini temizleyemediÄŸi için daha kolay sinüzite yakalanabilir. Ayrıca geniz eti ve bazı anatomik koÅŸullar da sinüzit oluÅŸumuna zemin hazırlayabilir. Ancak çocuk sinüzitlerini tanı koymak, izlemek ve tedavi etmek açısından eriÅŸkinlerinkinden farklı olarak ele almak gerekir.Sinüzitin tedavisi nasıl yapılıyor? - Akut sinüzitlerin tedavisinde yeni çıkan pek çok antibiyotik var. Burada önemli olan antibiyotiklerin en az 2-3 hafta boyunca kullanılması. yanı sıra destekleyici ilaçlar da veriliyor. Ne zaman ameliyat gerekiyor?- Sinüsün kendisini temizlediÄŸi kanalların aÄŸzı tıkanmışsa ve bu tıkanıklık uygulanan ilaç tedavileriyle açılmazsa ameliyat gerekiyor. Ayrıca sinüzitlerin göz ve kafa içine yayıldıkları komplikasyon durumlarında acil ameliyatlar da gerekebiliyor.Sinüzit tedavisinde ne tür ameliyatlar yapılıyor? - Artık neredeyse tamamen endoskopik olarak yapılıyor. Muayenede de kullanılan endoskoplarla yakın zamanda geliÅŸtirilmiÅŸ ince araçlar kullanılıyor. Burun içinden girilerek sinüslerin kendi doÄŸal kanalları açılıyor. Bu sırada baÅŸka hiç bir anatomik yapıya zarar vermeden çalışmak gerekiyor. ÇoÄŸunlukla genel anestezi tercih ediliyor. Ayrıca teknolojik olarak desteklenmiÅŸ ameliyathane koÅŸulları gerekiyor.Ä°yileÅŸme süresi ne kadar?- ÇoÄŸu durumda günü birlik bir ameliyat. Ama tedbirli davranarak hastaları çoÄŸu kez bir gece yatırıyoruz. Ertesi gün ya da bir sonraki gün ağır fiziksel iÅŸler yapmamak ÅŸartıyla iÅŸe dönebiliyorlar.Sinüzit ameliyatlarında günümüzdeki baÅŸarı oranı nedir? - Halk arasında ameliyat sonrası sinüzitin yeniden tekrarladığına dair yaygın bir inanış var. Bu, daha çok eski tip sinüzit ameliyatlarının yapıldığı yıllardan kalma bir bilgi. Hastalardan en çok duyduÄŸumuz ÅŸey ‘‘Bir yakınım sinüzit ameliyatı oldu yine tekrarladı acaba bende de böyle mi olacak ?’’ sorusu. Endoskopik sinüs cerrahisinde baÅŸarı pek çok faktöre baÄŸlı. Bir tek sinüzit hastalığı ve bir tek sinüs cerrahisi tekniÄŸi yok. ÖrneÄŸin sadece sinüs kanallarının daralmış ya da tıkalı olduÄŸu basit tekrarlayan sinüzitlerde baÅŸarı oranı yüzde 90'ların üzerindeyken tüm sinüslere yayılmış polipli sinüzitte baÅŸarı daha düşük, tek bir sinüsün tutulduÄŸu durumda tekrarlama oranı sıfır. Ama alerjik zemine baÄŸlı sinüzitlerde tekrarlamalar olası. BASÄ°T BÄ°R NEZLEYÄ° BÄ°LE ÖNEMSEYÄ°NÖzellikle sık tekrarlayan üst solunum yolları sinüzite yol açabileceÄŸinden basit bir nezle bile önemsenmeli. Uzun sürebilecek burun tıkanıklıklarına izin verilmemeli. Sigara içilmemeli, kirli hava ve klimalı ortamlardan uzak durulmalı. Ãœst solunum yolu alerjisi olanların da mutlaka bir kulak-burun-boÄŸaz uzmanına görünmesi önerilir.Â