Sinan Çetin’in gözlerinin önünden geçenler

Sinan Çetin bu kez ne sinema, ne de reklam filmiyle gündemde. Usta yönetmen çektiÄŸi filmlerden geriye kalan onbinlerce görsel malzemeden oluÅŸturduÄŸu kitabını tamamlamak üzere. Türk sinemasının ve reklam sektörünün son 25 yılını özetlemesi beklenen ‘Gözlerimin Önünden Geçip Giden Yüzler’ adlı kitap, birçok ünlü ismin de yıllar içersinde geçirdiÄŸi evrimi ortaya çıkaran görsel bir arÅŸiv niteliÄŸinde. Fransa ve Japonya’da da yayınlanacak kitabın yayıncısı Osman Uslu ve Sinan Çetin ile konuÅŸtuk.- Öncelikle bu kitap projesi nasıl ortaya çıktığını anlatır mısınız?Sinan Çetin: Her ÅŸey Osman’ın bana Gürbüz DoÄŸan EkÅŸioÄŸlu’nun kitabını hediye etmesiyle baÅŸladı. Elimde sinema filmi ve reklam çalışmaları ağırlıkla olmak üzere 25 yıla yayınlanan geniÅŸ bir görsel arÅŸiv vardı. Osman’dan bana da böyle bir kitap hazırlamasını istedim. Onun yayınevinin titizliÄŸi olmasaydı bu kitap ortaya çıkmazdı. - Kitabın içeriÄŸi nasıl? Osman Uslu: Kitapta Sinan’ın profesyonel tarihini göreceksiniz. Sinan’ın elinde büyüyüp de ünlü olmuÅŸ birçok insanın ilk halini göreceksiniz. Bu kitapta çok ünlü insanlarda var. Bu kitap için ünlüler galerisi de diyebiliriz. Ama kitabın asıl iÅŸlevi Türk sineması ve reklamcılığının belgeseli olma misyonunu üstlenmesi. Reklamcı gözüyle baktığımda sektörden insanlar için önemli bir kaynak eser olacak. - Kitap, kitap... deyip duruyoruz. Adını daha belirlemediniz mi?S. Çetin: Ä°smi belli. Son anda bir deÄŸiÅŸiklik olmazsa kitabın adı ‘Gözümün Önünden Geçip Giden Yüzler’ olacak.- Peki fotoÄŸraflar hangi yılları kapsıyor?O. Uslu: Sinan’ın kitabının sonu belli deÄŸil. Biz bunu her yıl bir cilt olarak devam ettirmeyi düşünüyoruz. Çünkü Sinan sürekli ürettiÄŸi için kitabın sayfa sayısı da sürekli artıyor. Ama bu görüntülerin baÅŸlangıcını soruyorsan Sinan’ın ilk kamerayı eline aldığı yıla kadar gidiyoruz.S. Çetin: 1980 yılına kadar gidiyoruz.- Yaklaşık kaç görsel malzemeden seçme yapıldı?S. Çetin: Tam rakamı bilmiyorum ama 10 binlerce görüntüden eleme yapıldığı kesin. Yaklaşık 2 bine görüntü kullanacağız. KiÅŸi olarak tam bir rakam veremeyeceÄŸiz ama bu 2 bin rakamının içinde en azından 1500 kiÅŸi vardır. Bu arada Sezen Aksu, Selçuk Ural gibi önemli ÅŸahsiyetlerin plak kapaklarını da çekmiÅŸtim. Onlar da yer alacak. ‘baba bunlar beni nereden tanıyor’- Peki bu görüntüleri saklarken hiç ileride böyle bir kitap yaparım diye düşündünüz mü?S. Çetin: Hayır düşünmedim. Bu iÅŸ aslında asistanım Burcu sayesinde oldu. Burcu bütün arÅŸivi çok iyi toparladı. Bir de baktık ki, sinema ve reklam sektörüne ait önemli bir görsel malzeme var elimizde. Son 20-25 yılın televizyon, sinema ve basına yansımasını bu kitapta göreceksiniz. Ä°lerde sosyal araÅŸtırmacıların, inceleme yapacakları bir kaynak eser olacak. Ãœlke olarak geçmiÅŸe pek sahip çıkmadığımız için o yıllara dair uçup giden pek çok anıyı bulacaksınız. Benim 1980 yılında ilk çektiÄŸim Renault reklamından, 2004’te Gülse Birsel ve Haluk Bilginer’in oynadığı Türkcell reklamına uzanan hatıralar zinciri bekliyor okurları.O. Uslu: Bir de bu görüntülerin en önemli yanının benzersiz olması. Hem YeÅŸilçam’ı hem reklam dünyasını hem de fotoÄŸraf sanatını kapsayan, bu kadar uzun bir dönemi kucaklayacak kaç tane yönetmen var ki... - Bu fotoÄŸrafları görünce neler hissettiniz? S. Çetin: Sadece benim ne hissettiÄŸim önemli deÄŸil. Okuyucu da benim kadar bu görsel arÅŸivin içinde yer alıyor. Ä°ÅŸin ilginç yanı bu aslında. Bu görüntüler kiÅŸiye özel görsel malzemeler deÄŸil. Bu görüntülerin benim ÅŸahsi arÅŸivimde kalmayıp milyonlarca insanın gözü önünde yayınlanmış olmasından dolayı bu kitabın ayrı bir deÄŸeri var. Bu kitap aslında Türkiye’nin görsel hafızasının tarihi olacak. Kitabı okuyacak birçok insanın gözünde hatıraları canlanacak. ÖrneÄŸin 80’li yıllarda izlediÄŸi bir filmin fotoÄŸraflarını görünce, belki de o yıllardaki Chris de Burgh ÅŸarkısını hatırlayacak. Çünkü bu kitapta her senenin bir görsel karşılığı olacak. - Görüntülere dair anılarınız ya da açıklamalarınız da olacak deÄŸil mi?S. Çetin: Birçok görüntü için anı ve görüşlerimi yazacağım.- Peki yarattığınız yıldızların fotoÄŸraflarını görünce ne hissettiniz?S. Çetin: Ben yıldız yarattığım fikrini katılmıyorum. Kimsenin kimseyi yarattığına da inanmıyorum. ÖrneÄŸin Raga Oktay gerçekten yetenekli bir çocuktu. Onlar yetenekleriyle buralara geldiler. Biz sadece bu yetenekleri keÅŸfettik. O role en uygun insanları seçiyoruz. Onlar da yeteneklerini koyuyorlar ortaya. ÖrneÄŸin oÄŸlum Orheo, çektiÄŸimiz reklamın televizyonda oynadığını bilmediÄŸi için sokakta ilgi görünce bana ‘Baba bunlar beni nerden tanıyor’ diyor. Ben de aÅŸağı yukarı Orheo gibi düşünüyorum. Biz bunları çekiyoruz ama televizyonda yayınlandıktan sonra ortaya çıkan şöhret olgusuyla ilgilenmiyoruz.Sinan’ı reklam iÅŸine ben soktum-Sinan Çetin’i reklam iÅŸine sokan kiÅŸi sizsiniz, deÄŸil mi?.O. Uslu: Sinan’ı reklam iÅŸine ilk sokan benim. Renault ile baÅŸladı Sinan’ın reklam serüveni. Yönetmenimiz son anda askere alınınca, yönetmensiz kaldık. Sinan’a önerdik. Zaten baÅŸka ÅŸansımız da yoktu. Çok da doÄŸru bir isimle baÅŸlamışız. Tabii bir anlamda Sinan’ın da kaderini deÄŸiÅŸtirmiÅŸ olduk. Belki su yolunu bulurdu yine reklamcılığa baÅŸlardı. Renault için çektiÄŸimiz o reklam dışarıda yarışmaya da katıldı ve kılpayı kaybettik. - Tabii bu durum sinema sektörüne de bir darbe oldu. Sinan Çetin reklam çekmekten, tamamladığı filmlerini bile vizyona sokamıyor?O.Uslu: Reklam filmi çekmek ekonomik anlamda yönetmeni ve ÅŸirketini güçlendiren bir çalışma. Belki de yaptığı birçok uzun metrajlı çalışma, reklam filmlerinden saÄŸladığı kaynakla da ortaya çıkmış olabilir. - Kitap ne zaman yayınlanacak, fiyatı ne kadar olacak?O.Uslu: Her fotoÄŸraf ve görüntü tek tek inceleniyor. Belki kitabı iki cilt halinde de çıkartabiliriz. Çalışmalar hızlı ilerlerse, aralık ayının ilk haftasında okuyuculara yılbaşı hediyesi olarak da sunabiliriz. Ä°lk baskı 3 bin olacak. Bu arada kitabın bir de küçük boyutunu çıkartacağız. Fiyatlar, harcanacak kağıtla doÄŸru orantılı. Ama ticari bir kaygımız yok. Benim asıl iÅŸim reklamcılık. Biz bu iÅŸi misyoner kimliÄŸiyle yapıyoruz. Kitabı benim ajansım vasıtasıyla Fransa’nın ünlü reklam firması Puplicis’in de desteÄŸiyle Fransa ve Japonya baÅŸta olmak üzere diÄŸer ülkelerde de ÅŸansımızı deneyeceÄŸiz. Kadir üst kat komÅŸumduÄ°ÅŸte Sinan Çetin’in Kelebek’e özel olarak açıkladığı kitabında yer alacak notlardan bazıları:BERLIN IN BERLIN HÃœLYA AVÅžAR‘Berlin in Berlin’ filmi Almanya’da ve Moskova’da ödüller aldı. Moskova’da jüri, ‘En Ä°yi Film’ mi, ‘En Ä°yi Kadın Oyuncu’ ödülü mü verelim diye ikilemde kalınca, jüri baÅŸkanı ünlü yönetmen Claude Lelouch, ‘Film zaten güzel, bu cesur kadına ödül verelim’ demiÅŸ. Lelouch, ‘Dünya çapında bir yüz’ deyip, benden adını öğrendiÄŸi Hülya AvÅŸar’a film teklif etmek istedi.BAY EMEHMET ALÄ° ERBÄ°LFilmdeki performansı benim gerçek bir aktörle karşı karşıya olduÄŸumu, insan olarak da hayranlık uyandıracak kadar ciddi bir insan olduÄŸunu gösterdi bana... Televizyon dünyasının sulu komiÄŸiyle hiç alakası olmayan, çok dürüst, delikanlı bir çocuktu.... Gözüktüğünün tam aksine, gerek kendi yaÅŸamında, gerekse iÅŸini yaparken gayet ciddi ve titiz bir adam Mehmet Ali....BONUS CARDKADÄ°R Ä°NANIROnunla yollarımız sürekli kesiÅŸmiÅŸtir. Bir kere üst katımda oturdu, komÅŸu olduk. ‘Jet-Pa’ filminde, ‘Komser Åžekspir’de, sonra da ‘Bonus Card’ta oynattım. Hepsinde de Kadir’e yararlı güzel iÅŸler yaptık. SUPERONLINEOKAN BAYÃœLGENOkan Bayülgen, Superonline filmlerinin süper oyuncusuydu. Okan muhteÅŸem bir tiptir. Bunu hem yüz olarak, hem de aktör olarak söylüyorum... KeÅŸke onunla daha çok film yapabilseydik.TURKCELL- ARA GÃœLER-SÄ°NAN ÇETÄ°NAra Güler’le ikimiz beceriksiz oyuncular olarak, gülmekten baÅŸka bir ÅŸey yapamadık. O gülmelerimiz sayesinde film çok beÄŸenildi.Â