Sıcaklar mantar bulaşmasını kolaylaştırıyor

Mesude ERŞAN
mersan@hurriyet.com.tr

Mantarın ilaçla tedavisi mümkün ancak bazı küçük önlemlerle yakalanma riskini düşürmek de.

El ve ayakta görülen mantarın bulaşmasını kolaylaştıran faktörler arasında giysi, havlu, terlik, çorap ve ayakkabının ortak kullanımı var. Mantarla karşılaşmayı kolaylaştıran bir başka önemli faktör hamam, banyo, otel odası gibi çok kişinin uğradığı ortam ve mekânlar.

Cilt Hastalıkları Uzmanı Dr. Buket Pençe, mantarların hayvanlardan, topraktan veya hastalardan sıkı ve uzun süreli temasla bulaştığını söylüyor. Hayvanların derisindeki mantar hastalığı tüy dökülmelerine neden olur ve bu hayvanlar tedavi edilmezlerse insanlara bulaştırır. Saçlı deride mantar hastalıkları yalnız çocukluk yaşlarında görülür. Ergenlikten sonra saçlı derinin yağ bezlerinde değişiklikler oluşur ve mantarların saçlara, saçlı deriye yerleşmesine engel olur.

MAKAS VE TÖRPÜ PAYLAŞMAYIN

Vücuda yerleşen mantar iç içe geçmiş halkalar halinde, pembe-kırmızı renkli, kepekli, bazen ufak su dolu kabarcıklarla çevrili, kaşıntılı lekeler, yaralar halindedir. Zamanla çevreye doğru genişlerler ve sayıları artabilir. Gövdede yerleşen bir başka mantar hastalığı da halk arasında samyeli denen pembe, sarı, kahve renklerde görülen, hafif kepekli lekeler.

Mantar hastalıkları kıvrım yerlerini, kapalı, nemli bölgeleri sevdikleri için ayak parmak araları, genital bölge, kadınlarda meme altlarında çok sık yerleşir. El içlerinde de seyrek olarak görülebilir. Bu bölgelerde keskin sınırlı kızartı, kepek, kaşıntı ve bazen su dolu ufak kabarcıklar şeklinde rastlanır. Kıvrım yerlerinde ayrıca normalde bulunan mantarın nem artışıyla hastalık yapması da mümkün. Askerlerde ve atletlerde ayak ve kasık mantarı şeklinde ortaya çıkıyor. Ayaktaki mantarın zamanla tırnaklara bulaşması söz konusu olabildiği gibi tırnak bakımı için ortak kullanılan makas, törpü gibi malzemeler de tırnak mantarına neden olabiliyor. Hasta tırnakların şekilleri ve renkleri bozuluyor. Kirli-sarı bir renk alıyor, kalınlıkları artıyor ve tırnak altındaki kalın kısım tebeşir tozu gibi, dokununca ufalanarak dökülüyor.

Özellikle hamam, otel odaları gibi çok kişinin kullandığı ortamlarda zemine çıplak ayak basmaktan kaçının.
Ayak mantarı tedavi edilmezse, bazen buradan mikroplar (bakteriler) ayak, bacak, lenf damarlarına girip enfeksiyona neden olabiliyor. Hasta bölgelerde kızarma, şişme, ağrı, ısı artışı olmakta hatta enfeksiyon tüm vücudu etkileyebilmekte. Bu durumdaki hastaların kesin yatak istirahati ve ciddi antibiyotik tedavisi uygulamaları gerekiyor.

ANTİBİYOTİĞİN YAN ETKİSİ

Mantarlar, ayrıca uzun süre antibiyotik tedavisi kullanan hastaların ağız, boğaz, vajina ve bağırsak mukozalarında da hastalık yapabilir. Bunun nedeni mukozalardaki mantar-bakteri dengesinin bozulması ve (bakterilerin antibiyotiklerle öldürülmesiyle) mantarların hastalık yapabilecek sayıya ulaşması.

EN ZORU TIRNAK TEDAVİSİ

Günümüzde gayet etkili mantar öldürücü krem, solüsyon, pudra, tırnak cilası, şampuan ve sistemik uygulanan ilaçlar mevcut. Hastalığın yerleştiği bölgeye uygun ilaçlar yeterli süre kullanıldığında mantarlar kolayca ölüyor. Ağız içi veya vajinadaki mantarın 10 günde, deri ve saç mantarı 1 ayda, tırnak mantarıysa en az 6 ayda tedavi edilebiliyor.