Seyahate çıkacaklar dikkat

Özelikle en hassas organlarımızdan biri olan kulaklarımız yolculukta ya da tatil yapacağınız bölgeye ulaştığınızda oluşabilecek basınç farklılığından dolayı bu yeni duruma ayak uyduramayarak sorun çıkarabilecek mi? Ancak bunun için üzülmenize gerek yok. Zira yaşayabileceğiniz kulak problemleriyle ilgili olarak bilinçli olmanız ve birkaç pratik bilgiyi hafızanızda tutmanız sizin bu sorunları kısa sürede çözmenize yarayacaktır. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Tamer Haliloğlu, seyahatte karşılaşılabilen kulak problemlerini ve pratik çözüm yollarını şöyle anlattı:

Organların işlevlerini bilmek gerekiyor
Seyahat sırasında ve sonrasında karşılaşılabilen kulak sorunlarını iyi anlayabilmek için öncelikle kulağın ve sinüslerin anatomik yapılarını, işlevlerini bilmek gerekiyor. Baş boyun bölgesinde bulunan sinüsler ve orta kulak gibi içi hava dolu olan boşluklar; ısı, nem ve atmosfer basınç değişikliklerinden en çabuk etkilenen bölgelerdir. Başımızın bir bölümünü teşkil eden kemik yapıların içindeki bu hava dolu boşlukların anatomik olarak çok basit bir işlevi vardır. Bu boşluklar bir ''futbol topu'' gibi başımızın hafif olmasını sağlarlar. Orta kulak boşluğunun da benzer işlevsel bir durumu vardır. Sinüslere göre dış ortama daha kapalı bir boşluktur.

Basınç değişikliğinin etkileri
Özellikle uçak yolculukları sırasında hepimizin başına gelen kulak tıkanıklığını yaşamışızdır. Bunun sebebi, dış ortamdaki atmosfer basıncının değişmesi ve orta kulak boşluğumuzdaki havanın basıncının buna ayak uydurma çabasındandır. Orta kulak boşluğu ''tuba östaki'' denilen bir kanalla genzimize açılır. Bu kanal sayesinde orta kulağımız havalanır ve kendi drenajını sağlar. Sinüslerimiz ise küçük anatomik delikler ile burun boşluğuna açılır. Sinüs delikleri kemik yapıyı da içeren daha geniş olabilen kompakt yapılardır. Ancak üstleri burun içimizi de kapsayan mukoza ile kaplıdır. Orta kulak kanalı tuba östaki ise yumuşak doku ve kıkırdaktan oluşan bir kanaldır. Basınç değişikleri en çok ve önce orta kulağı etkiler.

Dikkat edilmesi gereken durumlar
Anatomisini ve işlevini yukarıda açıkladığımız gibi yolculukta ya da yüksek irtifalı yerlere yapılan gezilerde en sık olarak baş bölgemizi oluşturan bu hava dolu bölgeler etkilenir. Bunlar: Orta kulakta oluşacak Basınç travmaları, işitme kayıpları, aşırı rahatsız eden çınlamalar, kulakta hışırtı hisleri, sinüs boşluklarında oluşan basınç travmaları, basınca, zorlanmaya bağlı burun kanamaları oldukça sık karşımıza çıkan ve hastalarda paniğe sebep olan durumlardır.

Nasıl önlem alabiliriz ya da nelere dikkat etmemiz gerekir?
Çeşitli şekillerde dış ortama açılan bu deliklerin önünü tıkayacak olan her şey, bu rahatsızlıkların ortaya çıkmasını sağlar. Örneğin; nezle grip gibi burun içini döşeyen mukozanın şişmesine neden olan hastalıklarda, sinüslerin her türlü içlerini iltihapla doldurmuş iltihap halinde, geniz deki lenf bezlerinin şişmesine neden olan ve kulak tüplerini tıkayan nazofarenjit, farenjit gibi enfeksiyonlarda bu rahatsızlıkları yaşayabiliriz.

Seyahat öncesinde enfeksiyona dikkat!
Eğer uçak yolculuğu yapacaksak, dağ gibi yüksek irtifalı bir yere seyahat edeceksek ya da dalış sporu ile ilgileniyorsak seyahatten önce baş bölgemizde ve sinüslerimizde bir enfeksiyonun olmaması gerekmektedir. Bu durumlar sadece enfeksiyon olduğunda ortaya çıkmaz. Eğer burun bölme eğriliği denen deviasyon gibi bir anatomik durumumuz varsa da ortaya çıkabilir. Özellikle dalış sporunu yapan kişilerde bölme eğriliği dalış sırasında kulak eşitleme manevrasını yapmalarını zorlaştırır.

Pratik olarak neler yapabiliriz?
Eğer yüksek irtifaya çıkarken kulak tıkanıklığı yaşarsak ve yutkunmamıza rağmen kulaklarımız açılmazsa; bir elimizle burun deliklerini kapatarak, (valsalva manevrası) derin nefes alıp, kulaklarımıza basınç uygulamamız sorunumuza çare olacaktır. Ancak yine de düzelmezse orta kulağımızda basınç travması oluşmuştur, zorlamaya devam etmeden bir hekime başvurmalıyız. Tedavisinde ilaç kullanmamız, belki de kulak zarımızın çizilmesini gerektirecek bir durumu ortaya koyabilir. Sinüslerin içinde oluşacak basınç travmalarında şiddetli bıçak saplanır gibi bir baş ağrısı hissederiz. Bu durumda burun deliklerini kapatarak valsalva manevrasını yapmamız yeterli olacaktır. İçerideki hava dışarıya ya da dışarıdaki yüksek basınçlı hava içeriye kulağa göre daha rahat girer. Dolayısıyla bu durum çok uzun sürmez. Ancak, böyle bir ağrı ile karşılaşıldığında sonradan mutlaka bir kulak burun boğaz uzmanına muayene olmak gerekir.