Güncelleme Tarihi:
Konu seks olunca, suyu çıkarılmış espriler, her kafadan çıkan uyduruk bilgiler havada uçuşup duruyor. İyi de, gerçekten nedir bu seks bağımlılığı? İnsanın hayatını nasıl etkiliyor? Seks düşkünü olmakla, seks bağımlısı olmak arasındaki fark ne? Nasıl tedavi ediliyor? Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri öğretim üyesi Doç. Dr. Kültegin Ögel (46), bir bağımlılık uzmanı. Seks bağımlılığıyla ilgili kafalardaki tüm soruların röntgenini çekti.
Kadın, partnerine “Hadi beraber olalım” diyor. Adam, “Geç kaldın şu ana kadar 7 kere boşaldım zaten” diye cevap veriyor. “Sakın yapma, akşam beraber olacağız” dese bile karşısındakinin tavrı değişmeyince, onu düzeltmenin mümkün olmadığını anlayıp, terk ediyor. Bağımlı, işte o zaman ya vehametin farkına varıp psikiyatra gidiyor ya da bağımlılığın şiddetinin bunu göze alabilecek düzeyde olduğunu düşünüp buna devam ediyor.
Seks bağımlılığı nedir?
- Kişi, kendisine zarar verdiğini bildiği halde seks yapmaya devam ediyorsa, kafasında sürekli seks yapma fikri varsa, sırf bu yüzden işe bile gitmiyorsa, sık sık tahrişten dolayı cinsel organı yaralanıyorsa, günde üç kez boşaldığı halde yetmediğini düşünüp sayıyı artırmaya çalışıyorsa, boşalmadığı zaman huzursuz oluyorsa, sık sık seks yapma girişiminde bulunup vazgeçiyor ya da tasarladığından fazla seks yapıyorsa, tehlike var. Bunlardan en az ikisi bir aradaysa bağımlılık var demektir.
Peki bu bir hastalık mı?
- Aslında psikiyatride seks bağımlılığı tam bir bilimsel kategori değil. Üzerinde araştırmalar yavaş yavaş başlasa da, henüz bir hastalık olarak sınıflandırılmadı. Ama bugüne kadar yaptığımız terapilerde gözlemlediğimiz şey bunun internet, alışveriş, aşk bağımlılığı gibi davranışsal bir bağımlılık türü olduğu.
Ne zamandır bunun bir bağımlılık olduğu düşünülüyor?
- Son 10 yıldır. Ama son 3-4 yıldır, popüler bir konu olduğu için daha çok üzerinde durulmaya başlandı. Seks bağımlılığının hormonal bir durumla ilgisi yok. Genetiği budur denilemiyor şu an. Herkes bir süre sonra kendini tutamayıp bağımlı olabilir. Kişilerin yanlış olduğunu bildiği halde, yaptığı şeylere dürtüsel davranışlar deriz. Kapıyı kapattığı halde, defalarca “Acaba kapatmamış mıydım” diyerek tekrar dönüp kapatmaya çalışması gibi. Burada da insanın içindeki dürtü, “Yattım, bir daha yatayım mı? Yeter mi? Yok yetmez bir daha yapayım?” der durur...
İyi de bunu tetikleyen bir sebep bilinmiyor mu?
- Hayır, çünkü başvuru oranı düşük olduğu için verilerimiz yeterli değil. Aslına bakarsanız bazılarına, bu tanıyı koymak onların çok işine geliyor. Karşısındaki partneriyle kavga çıktığında, “Sor bakayım bana, ben bunu niye yaptım. Ben aslında hastaymışım” diyerek çok güzel bir kurtuluş yolu buluyor. Bazen bize başvurmalarının altında bu taktik yatıyor.
ZARARINI GÖRMEDEN DOKTORA GİTMİYOR
Seks bağımlılığı kimlerde daha çok görülüyor? Kadınlarda mı, erkeklerde mi?
- Beklenen aslında erkeklerin daha çok seks bağımlısı olduğu ama aradaki fark giderek kapandı, hatta kadınlar erkekleri geçti. Psikiyatrlara başvuranlar daha çok kadınlar. Çünkü erkekler bunu bir sorun olarak görmüyor. “Niye yapıyorum” diye kendine sormuyor. Ama kadınlar suçluluk duygusu hissettikleri için rahatsız oluyor. Çünkü toplum erkeğe “Kazanova” derken, kadını “kaşar” diye aşağılıyor. Zaten bir bağımlılık zarar vermeye başlamazsa psikiyatra başvurulmuyor. Kumar, alkol gibi bağımlılarda da aynen öyledir. Zarar görmeye başladıklarını düşündükleri anda gelirler.
Peki, size geldiklerinde “Bende bir acayiplik var ama nedir bilmiyorum” mu diyorlar. Yoksa “seks bağımlısıyım kurtar beni doktor” diyerek durumun farkındalar mı?
- Mutlaka birinden bir uyarı almış oluyorlar. Bu bağımlılara, mutlaka birilerinin ayna olması gerekiyor. Duruma dayanamayan sevgili ya da eş terk edince, yani bir şekilde bağımlı zarar görünce, işte o zaman durumun farkına varıyorlar. Öbür türlü, kimse kendi başına “Bende bir problem var” demiyor.
Seks bağımlılığının tedavisi nasıl olur? Alengirli tedavi yöntemleri var mı?
- Terapinin yanında antidepresan ilaçlar da veriyoruz. İlaçlar, kişilerin dürtülerini kontrol etmesine yardımcı oluyor. Bazı antidepresanlar cinsel isteği azalttığı için, her ne kadar verilmesini etik bulmasam da, hastayla anlaşarak bunu yapıyoruz. Bazıları ise boşalmayı geciktiriyor. Kişinin boşalması için o kadar çok çalışması gerekiyor ki, perişan olup vazgeçiyor. Terapinin ilk amacı, kişinin bunun bir bağımlılık olduğunun farkına varması. Sonra karar vermesini sağlamak gerek. En son da bu bağımlılıktan kurtulmak için eyleme geçecek ve bunu sürdürmeye çalışacak.
FANTEZİYE DÜŞKÜN DEĞİLLER
Tedavilerden sonuç alınıyor mu? Sizin mesela, “kurtardığınız” hastanız var mı?
- Tedaviye girildiği an hemen düzelme olur. Üç evresi vardır. “Harika, süper, başardım” derler. Sonra tekrar başlarlar. Tekrar başladıktan sonra daha ciddi sarılırlar ve yine başarılı olurlar. Bu kez “Başardım” diyerek tedaviyi bırakırlar. İlk üç ay en kritik dönemdir, bir yıldan önce tedavi pek mümkün olmaz. Benim bugüne kadar tedavi edip, daha sonra tekrar gelen bir tek hastam oldu. Belki de diğerleri de tekrarladılar, benim haberim olmadı. Ama zaten önemli olan bunun garip bir durum olduğunun farkına varılmasını sağlamak. Bu kişilerin hayatına, seks yerine başka şeyler koymak gerekiyor. Çünkü hayatı bununla o kadar dolu ki, “Eee şimdi ben ne yapacağım” demeye başlıyor.
E, ne koyuyorlar bunun yerine? Çelik çomak oynamıyorlardır herhalde...
- Tehlikeli sporları seçiyorlar. Haz peşinde oldukları için, adrenalinle tekrar o hazzı yaşamak istiyorlar. Bir tanesi trafiğin en yoğun olduğu saatlerde, kaykayla yokuşun tepesinden aşağı kaymaya başlamıştı.
Diğer bağımlılıklara göre tedavisi daha mı zor?
- Bir şey ne kadar insan doğasının ya da yaşamın içinde varsa, tedavi o kadar zordur. Seks sürekli yaşamın içinde olduğu için, seks yaparsa bağımlılığının depreşme riski yüksek. O yüzden zorluk getiren bir durum. Kişinin kendi yaşamı içinde bunu kontrol etmesi gerekiyor.
Peki bu kişiler fantezilere düşkün müdür, yoksa sıradan seks mi yaparlar?
- Hayır fanteziye düşkün değiller. Onların hedefi sadece seksi yapıp bitirmektir.
Seks hayatlarını genellikle bir partnerle mi, yoksa birden fazla partnerle mi yaşarlar?
- Partnerin sayısının artması bağımlı için hedeftir.
Partner olmadan, sadece mastürbasyonla da seks bağımlısı olunur mu?
- Sadece mastürbasyon yapan çok sayıda seks bağımlısı var.
BAĞIMLI BAŞKA, DÜŞKÜN BAŞKA
* Seks bağımlısıyla, seks düşkünü olmak apayrı iki konu. Bağımlı kendisine zarar verdiğini bildiği halde, buna devam eder. Günde 14 kez boşaldığı için işe gitmeyen bir hasta vardı, seks düşkünü bunu yapmaz. Zarar noktasında kendini tutar.
* Bağımlı olmak demek, cinsel gücü çok yüksek anlamına gelmez. Onlar yapmak için kendilerini zorluyor zaten. İnsan bazen çok aç olduğu için yemek yemez. Yemek yemiş olmak için yer. Onun gibi bir şey.
* Cinsel gücü artırıcı ilaçlar kullanmazlar. Çünkü onu aldığı zaman o dürtüyü tam olarak yaşayamıyorlar. Sekse düşkün olup, kendine güveni olmayan veya egosu düşük kişiler bunu kullanır.
* Bu tip hastalar Beyoğlu’nda çok bilinen bir barda kendilerine partner buluyorlar. Ama genelde bir bağımlı, bir bağımlıyı tercih etmez. Çünkü kontrol elden kaçar.
* Seks bağımlılarının partnerleri ilk başlarda bundan hoşlanır. Sürekli onunla birlikte olmak isteyen, ona doyamayan biri olarak düşünür. Bir süre sonra aslında bunun nesnesinin kendisi olmadığını, tamamen kişinin kendini tatmin aracı olduğunu görür ve hayalkırıklığı yaşar.
* Kadınların tedavisinde daha kolay yol alabiliyoruz. Çünkü kadınların çevresi, daha koruyucu davranıyor ve onlara yardımcı oluyor. Ama erkekte böyle olmuyor. Ona tezahürat yapılıyor.
Woods’un tedavisi 6 ay sürecek
Eşini 14 kadınla aldattığı ortaya çıkan Amerikalı golfçü Tiger Woods’u seks bağımlılığından kurtaracak 6 aylık tedavisi başladı. Woods, önceki gün Mississippi Haittiesburg’daki klinikte görüntülenmişti.