Cahit AKYOL
Oluşturulma Tarihi: Ekim 28, 2006 00:00
Her yıl kasım ayında bağbozumu biter. Şarap üreticileri fabrikalarına gelen üzümler arasından bir bölümünü hemen şaraba dönüştürür. Son bağbozumu üzümlerinden üretilen yılın ilk şarabı, yani primeur, 150 ülkede aynı gün satışa çıkar: Kasım ayının 3’üncü perşembesi. Bu yıl 16 Kasım’da yine şarap mağazalarında şenlik yaşanacak. Taze şaraplarda muz, ananas ve taze meyve kokuları hákim. Primeur’ün altı ay içinde tüketilmesi gerekiyor.
Kasım ayının üçüncü perşembesi şarapseverler için önemli bir gündür. O gün, Amerika’dan, Avustralya’ya kadar şarap içilen tüm ülkelerde aynı gün Primeur şarapları piyasaya çıkar. Şarap mağazalarının vitrinlerinde çeşitli dillerde "Beaujolais Nouveau geldi" yazar. Raflar o yılın taptaze ürünleri olan bu genç şaraplarla doldurulur, şarap tutkunları da satın alıp içmek için sabırsızlanır.
Beaujolais, Paris’in güneybatısında, Fransa’nın "Burgundy" şarap bölgesinin uç kısmının adı. "Beaujolais Nouveau"lar da Lyon şehrinin kuzeyinde Saone vadisinde 500 metre rakımlı granit ağırlıklı kumlu topraklarından yetişen Gamay üzümlerinden üretiliyor.
GÖVDESİ ZAYIF AROMASI ZENGİN
Her yıl son bağbozumu üzümlerinden üretilen Primeur şarapları, üretim koşullarına bağlı olarak fermantasyonu hızlı tamamlar ve şişelenir. Bu geleneğin yaratıcısı Fransa’nın Beaujolais bölgesi olduğu için de bu bölgenin Primeur Şarapları, Beaujolais Nouveau adıyla anılıyor.
Taze şarapların aroma kaliteleri yıldan yıla farklıklar gösteriyor. Nedeni üzümün yaz boyunca iklim koşullarına bağlı olarak geçirdiği evrim sürecinin farklı olması. Primeur şaraplar gövdeli olmasa da aromatik açıdan çok zengin. Bu şaraplarda özellikle muz, ananas ve taze meyve kokuları hákim. Yıllandırmaya elverişli değil. Kısa zamanda tüketilmesi gerekiyor.
Primeur’ü diğer şaraplardan ayıran diğer önemli farklılık, üzümün şaraba işlenmesinde kullanılan karbonik maserasyon yöntemi. Bu geleneksel yöntemde, üzüm taneleri salkımdan ayrılmadan karbondioksitle doyurulup oksijeni uzaklaştırılmış bir tankta fermantasyona bırakılıyor. Üzüm taneleri oksijenden uzak ortamda hücre içi fermantasyona
uğrayıp, malik asidin yarısı parçalanıyor. Kendiliğinden akan şıra ve pres şırası birleştirilerek fermantasyon tamamlanıyor.
GECE YARISINI BEKLİYORLAR
Primeur, 1940’lı yıllardan beri şenlikle çıkar piyasaya. Kasımın üçüncü perşembesi şarapçıların bayramıdır. Fransa’nın tüm şarap tutkunları çarşamba gecesinden itibaren bistrolarda buluşur, saat tam 24.00’ten sonra yılın yeni Beaujolais’lerini tadar.
Bu bayramın oluşmasında Fransız basınının etkisi büyük. İkinci Dünya Savaşı’nda Alman işgalinden kaçan bazı Fransız gazeteciler, tarafsız bölge ilan edilen Lyon yöresine sığınmıştı. Şarap tadarak zaman geçiriyorlardı. Yörenin yeni Beaujolais’leri çıktığında fabrikalardaki şenliğe tanık olan gazeteciler, işgalden sonra Paris’e döndüklerinde bu tarihi sürgün anısı olarak görmeye başladı. Taze şarapları tatmak için buluşarak, yörenin şenlik geleneğini başkent Paris’e taşıdılar. Efsane Paris’ten dünyaya yayıldı.
Primeur şenliğinde şarap tadımı bir ritüel gibi, kuralları var. İlk Beaujolais kadehleri "Kiraz Zamanı" şarkısı söyleyerek kaldırılır. Tarihi geçmişe uzanan Le Temps des Cerises şarkısı da bu ilk kadehlerin değişmez melodisi. 1789’da cumhuriyetçi hareketin başlangıç noktası Beaujolais bölgesinde, şenliğin böylesine sosyalist ruhlu şarkılarla özdeşleşmesi ilgi çekici.
TÜRKİYE’DE MERAKLISI ARTIYOR
Türkiye’de, Primeur etiketli şarabı ilk kez 1988’de Kavaklıdere üretti. Firma kırmızı şarapta Elazığ bölgesinin Öküzgözü ve Diyarbakır bölgesinin Boğazkere üzümlerini, beyaz Primeur şarapta ise Kapadokya bölgesinin Emir üzümünü kullandı. O günden bu yana bu geleneği sadece Kavaklıdere sürdürdü. Her yıl 20 bin şişe Primeur şarap üretimi yapan firma, ilginin artması üzerine bu yıl 35 bini kırmızı, 25 bini de beyaz olmak üzere 60 bin şişe Primeur şarap üretecek.
ETİKET YARIŞMASI DA DÜZENLENDİ
Kavaklıdere Şarapları bu yıl piyasaya süreceği Primeur Şaraplar için Güzel Sanatlar Fakülteleri ile lisans ve lisansüstü öğrencilerinin katılabileceği bir etiket yarışması düzenledi. Son katılım tarihi 1 Kasım. Yarışmanın tek ödülü ise 5000 YTL. Yarışmaya katılacaklar hazırladıkları etiketleri TİFF formatında CD olarak İstanbul, Ankara ve İzmir Kavaklıdere Şarap Butiklerine elden teslim edebilecekleri gibi Kavaklıdere Primeur Şarabı Etiket Tasarım Yarışması Kavaklıdere Şarapları A.Ş. 06750 Akyurt-Ankara adresine posta yolu ile gönderebilecek. Yarışmanın jüri üyeleri ise Murat DORKİP (Grafik Tasarımcı), Tevfik Fikret UÇAR (Eskişehir Üniversitesi Grafik Bölüm Başkanı), Serdar BENLİ (Mimar Sinan Üniversitesi Grafik Bölümü Öğretim Üyesi), Hakkı Mısırlıoğlu (Grafik Tasarımcı), Hasip PEKTAŞ (Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı).
NASIL VE HANGİ SICAKLIKTA İÇİLİR?PRIMEUR 2006 BEYAZ: Sultaniye üzümünden üretiliyor. Taze meyve aromalarıyla, aperitif olarak her saat içilebilecek nitelikte bir şarap. En uygun içim sıcaklığı 6-8 derece.
PRIMEUR 2006 KIRMIZI: Anadolu’nun ünlü Öküzgözü üzümünden üretilen Primeur 2006 Kırmızı, canlı, taze ve dengeli yapısıyla, uyumlu taze bir şarap. Aroma yönünden zengin. Aperitif olarak içilebildiği gibi peynirler, ızgara etler ve şarküteri ürünleriyle iyi içilir. En uygun içme sıcaklığı 12-15 derece.