Sanatçıların gizli hayatları

Büyük Sanatçıların Gizli Yaşamları adlı bir kitap yayımlandı geçtiğimiz günlerde. Elizabeth Lunday’in kaleme aldığı kitap Sevin Okyay’ın çevirisiyle Domingo Yayınları tarafından yayımlandı.

Sanat dünyasının önde gelen ressam ve heykeltıraşlarının yaşamlarından ilginç kesitler yer alıyor kitapta.

Daha önce de Javier Marias’ın Can Yayınları tarafından yayınlanan Yazınsal Yaşamlar adlı bir kitabı çıkmıştı. Ünlü Yazarların Gizli Yaşamları altbaşlığı adını taşıyan kitap edebiyat dünyasının aktörlerinin sırlarını ifşa ediyordu.

VAN GOGH’U YEDİĞİ BOYALAR MI ÖLDÜRDÜ

Büyük Sanatçıların Gizli Yaşamları kitabında yazılanlardan bir-iki örnek vereyim.

Vincent Van Gogh’un ölüm nedenleri arasında boyadan zehirlenme varsayımının yanı sıra şizofreni ve frenginin de bulunduğu çeşitli teşhisler bulunuyor. Resimlerindeki renklerin parlaklığını belki de Sanayi Devrimi’ne borçluyuz ama bu onun hayatına da mal olmuş olabilir. Konsantre bakır/arsenik bazıyla pırıl pırıl zümrüt yeşili son derece zehirlidir ve boya olarak satıldığı gibi fareleri öldürecek bir haşere ilacı olarak da satılırmış o dönemde.

Ve çılgınlığının aşırı boyutlarında ünlü ressamın tüpten direkt olarak boyaları yediği bilinirmiş.

Gelelim kadınlarla ilişkilerine.

En büyük aşkı olan kendinden yedi yaş büyük kuzeninden ayrıldıktan sonra bir fahişeye tutulmuştu. Kardeşi Teo’ya yazdığı bir mektupta da Arles kasabasının genelevini on beş günde bir ziyaret ettiğini söylemişti. Kitapta bunun gibi anlatılan pek çok ilginç ayrıntı var sanatçıların hayatlarıyla ilgili.

Mona Lisa’nın 1911 yılında Louvre Müzesi’nden çalınması olayında Picasso’nun da zanlılar arasında bulunmasından Frida Kahlo’nun Leon Troçki ile yaşadığı yasak aşkına, Andy Warhol’un vurulmasından Michelangelo’nun neden sadece erkek heykelleri yaptığına kadar pek çok detay...

Kitabın yazarının şöyle bir iddiası var: Bir sonraki müze gezinizde asla sergilenen eserlere eskisi gibi bakmayacaksınız, arkalarındaki dedikodular aklınıza gelecek ve çok daha fazla eğleneceksiniz.

BUNLAR DA BİZİM EDEBİYATÇILARIMIZIN GİZLİ YAŞAMLARI

Hem ünlü ressamların hem de ünlü yazarların gizli yaşamlarına dair kitapları okurken aklıma bizim edebiyatçılarımızın ya da ressamlarımızın hayatlarıyla ilgili neden böyle çalışmalar yapılmaz sorusu geldi.

İşin dedikodu kısmı bir yana günlükler, anılar bol bol malzeme bulundurur aslında. Bir yerlerde okuduğum ve duyduklarımdan kısa bir derleme yaptım bu hafta, bakalım ilginizi çekecek mi?

Türk romanının kurucularından Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın kalemlerinden sonra elinden düşürmediği ikinci aletin örgü şişi olduğunu biliyor muydunuz? Heybeliada’da yaşayan Gürpınar yazıdan artakalan zamanlarında dinlenmek için eline şişlerini alır ve kazak, kaşkol vs. örer, bunları dostlarına hediye etmeyi çok severmiş.

İstanbul’u ve Boğaziçi’ni en güzel anlatan yazarlarımızdan Abdülhak Şinasi Hisar hastalık derecesinde temizliğe düşkünlüğüyle biliniyor. Misafirlerine kapıyı eldivenle açar ve tokalaşmaktan da kesinlikle kaçınırmış. İstanbul beyefendisi olarak bilinen Hisar’ın gizli meraklarından biri de vücut geliştirmeymiş. Bu konuda çalışma yaptığı pek görülmese de evrak-ı metrukesinden çok sayıda vücut geliştirme mecmuası çıktığı söylenir.

Gelelim kumar meraklılarına. Edebiyatçılarımız arasında en yaygın olan özellik belki de bu. Necip Fazıl Kısakürek bu konudaki en meşhur edebiyatçımız. Garip akımının büyük şairi Orhan Veli’nin de sık sık at yarışı oynadığı biliniyor.

Melih Cevdet Anday ve Oktay Rifat’ın şiirleri üzerine iyi şeyler söylemediği için dönemin efsane eleştirmeni Nurullah Ataç’ı dövdüklerini biliyor muydunuz?

Tarihçi ve yazar İbnülemin Mahmut Kemal fobi derecesinde peynirden nefret edermiş. Hatta ’sütün piçi’ diye tanımlarmış peyniri.