Sanal kolonoskopiyle kalın bağırsak taraması

Çok kesitli bilgisayarlı tomografi cihazıyla yapılan ‘sanal kolonoskopi’ kalınbağırsakta bulunan poliplerin ve kanserin erken dönemde yakalanmasına olanak saÄŸlıyor. Özellikle poliplerinin erken dönemde yakalanabilmesi ve izlenmesi kansere dönüşmesini önlemek açısından önemli.Sanal kolonoskopi tek seçenek deÄŸil elbette. Baryumlu kolon grafiler ve standart kolonoskopi yöntemleri de var. Ancak baryumlu kolon grafilerin tanı deÄŸerleri düşük. Kolonoskopi ise uygulanış biçimi nedeniyle pekçok kiÅŸi tarafından itici bulunuluyor. Ayrıca kolonoskopi sırasında bin 500 iÅŸlemde bir bağırsak delinmesi olabiliyor. Sanal kolonoskopi nasıl yapılıyor? Çekime hazırlanırken hastalar önceki gün boyunca sadece sıvı gıdalar alıyorlar ve bazı bağırsak temizleyici ilaçlar kullanıyorlar. Çekim sırasında ise kalınbağırsaÄŸa hava veriliyor. Alternatif bir tanı yöntemi olarak rutin uygulamaya giren sanal kolonoskopide, bağırsaklar X-ışınlarıyla taranıyor ve elde edilen verilerden bilgisayar ortamında üç boyutlu görüntüler oluÅŸturuluyor. DiÄŸer bir deyiÅŸle, tomografi cihazından elde edilen bilgiler, özel bilgisayarlarla endoskopik görüntülere dönüştürülüyor. Böylece bağırsağın tümü görülebiliyor. Avantajları nedir?Sanal kolonoskopiyle çekim yapılırken hasta herhangi bir rahatsızlık duymuyor. Bu da bize erken tanıda büyük kolaylıklar saÄŸlıyor. Kolon kanseri, diÄŸer kanser türlerinden farklı olarak baÅŸlangıçta iyi huylu geliÅŸebiliyor. Erken dönemde tespit edildiÄŸinde ölüm riski azaltılmış oluyor. Kolonu görüntülerken karın içindeki diÄŸer organları ve varsa baÅŸka sorunları da görüyor. Kolonoskopide makattan ince bir boruyla girilerek bağırsak görüntüleniyor. Bu iÅŸlemi sevimsiz bulan birçok kiÅŸi yaptırmaktan kaçıyor. Bağırsak delinmesi riski yok. Daha fazla tarama yapılması doÄŸru tanı koyma ÅŸansını artırıyor. Hangi aralıklarla yaptırılması öneriliyor?Hiçbir ÅŸekilde kolonoskopi yaptırmayan, taramadan kaçan 50 yaşın üstündekilere 5 yılda bir öneriliyor. Ayrıca bazı hastaların bağırsakları çok uzun ve kıvrımlı, daha önceki hastalıklardan yer yer daralmış veya tümör nedeniyle tıkanmış olabilir. Böyle durumlarda kolonoskopiyle bağırsak içinde ilerlemek mümkün deÄŸil. Sanal kolonoskotip, standart kolonoskopinin geçemediÄŸi yerleri gösteriyor. Kanserin kesin tanısı için sanal kolonoskopi yetiyor mu?Hayır. Polip veya şüpheli kitle görüldüğünde patoloji için kolonoskopi yapılması gerekiyor. Sanal kolonoskopi, bir anlamda gereksiz standart kolonoskopi yapılmasını önlüyor. Ayrıca polipler kolonoskopiyle çıkarılıyor. Sanal kolonoskopi, bir santimetreden daha büyük poliplerin tanısını kolonoskopiyle benzer doÄŸrulukla yapabiliyor. Ancak kalınbağırsak iç yüzeyi hastalıklarının tanısı, poliplerin çıkarılması ve parça alınması için standart kolonoskopi yine de gerekebiliyor.Ä°ÅŸlem ne kadar sürüyor? Toplam çekim süresi sadece 20 saniye. Ancak hastanın iÅŸlem için hazırlanması, çekime geçilmesi yaklaşık yarım saati buluyor. Çekimden hemen sonra evine gidebiliyor. Hastanın aldığı X ışını oranı kabul edilebilir deÄŸerlerde. Kolon grafisinden 1.5 kat (10 mSv) fazla. Uygulama sırasında hastaya sakinleÅŸtirici verilmesi gerekmiyor.Hazırlayan: Mesude ERÅžANÂ