Sakatlanmadan egzersiz yapma rehberi
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Aralık 19, 2008 00:00
Son yıllarda belediyelerin park ve bahçelere kurduğu aletli spor alanları, bütün şehir halkı tarafından sevinçle karşılandı. Çünkü bunlar, ücretsiz ve açık havada egzersiz yapmak için ideal alanlar. Ancak son zamanlarda, buralarda bilinçsiz spor yaptığı için sakatlananlar çok oluyor.
Ara sıra, hatta "geçerken uğrayayım" diyerek, ısınmadan, uygun spor giysileri ve ayakkabılarını giymeden, aletlerin üzerinde kah bacaklarını kah omuzlarını çalıştıranlar hastanelik bile olabiliyor. Spor fizyolojisi ve spor hekimi Dr. Çağlayan Yergin, kişilerin fiziksel kapasitelerini bilmeden, gelişigüzel spor yapmasının çeşitli sakatlıklara yol açtığını söylüyor.
Egzersizin yararı ve gereği bütün uzmanların üzerinde uzlaştığı bir konu. Hangi hastalıktan sözedilirse edilsin,öneriler arasında mutlaka egzersiz yapılması da var. Ancak egzersiz için ister açık alanlar, ister spor salonları tercih edilsin ilk kural, uygun giysi ve ayakkabılar giymek ve vücut ısıtıldıktan sonra başlamak.
ISINIP KASLARI GERMEDEN SAKIN BAŞLAMAYIN
Dr. Yergin, "Genç, yaşlı, kadın, erkek herkes kendi beden yapısına uygun, sağlık için istediği egzersizi yapabilir. Önemli olan yapılan aktiviteden verim alınması" diyor. Verim içinse, ara sıra değil, doğru ve düzenli yapılması şart. Çünkü hareketsiz yaşam fazla kilo, kaslarda kuvvetsizlik, esnek olmamaya yol açıyor. Düzenli sportif aktiviteleri yerine ara sıra, kendi fiziksel kapasitesini bilmeden, gelişigüzel spor yapmaksa çeşitli sakatlıklara neden olabilir.
Özellikle gerekli ısınma ve esneklik egzersizleri yapılmadan başlanan egzersizlerde tendinit (tendon ihtihabı), tendon kopması, kas liflerinin yırtılması, en sık karşılaşılan sakatlıklar.
Dr. Yergin, "Çoğu kişi mevcut fiziksel kapasitesini, fizyolojik durumunu bilmeden spora başladığı için sakatlanma veya istenmeyen sorunlarla karşılaşma riskini arttırıyor" diyor.
Ara sıra spor yapanların önündeki en büyük risk "kendi sınırları"nı zorlamaları. Organizmayı kapasitesinin üzerinde zorlamadan korumak ve sakatlıkları önlemek için egzersize ısınarak başlamak şart. Isınma hareketleriyle solunum, dolaşım ve kaslarda enerji metabolizması uyarılıyor. Esneklik egzersizleri kasları rahatlatarak, esas yapmak istenen spora hazır hale getiriyor.
Sakatlanma riski aletlere ve aletlerin kullanımına bağlı. Mekanik aletlerde ergonomik dizayn önemli. Aletlerin kullanımı sırasında yaptığımız hareketlerin tekrar sayısı, süresi, şiddeti dikkat edilmesi gereken diğer konular.
Bu tür sorunlarınız varsa kendi başınıza spor yapmayın
Birçok hastalıkta doktor tarafından oluşturulmuş kişiye özel egzersiz reçetesiyle spor yapılıyor. Ancak koroner yetmezlik belirtisi olan, en ufak bir fiziksel aktivitede göğüs, sırt ağrısı ortaya çıkan, kalp kapak yetmezliği, doğuştan kalp hastalıkları, efor sırasında morarma, nefes darlığı görülen, ileri derecede kalp büyümesi teşhis edilmiş ya da kalp ritim bozukluğu olan, kan şekeri kontrol edilemeyen diyabetlilerde, tansiyonu ilaçla tedaviye rağmen yüksek seyreden, çok şişman kişilerin, kendi başlarına bu aletleri kullanarak spor yapmamaları gerekir. Ayrıca spora başlamadan önce kişilerin bir hekime danışmalarında yarar var.
Spor için en uygun zaman hangisi?
Çok erken uyananlar egzersizlerini sabah saatlerinde, sabah kendilerini enerjik hissetmeyenlerse akşam üstü yapabilirler. Sabah saatlerinde kan şekeri seviyesi düşük olduğu için şekerli sıvı takviyesi önemli. Sporun ardından iyi bir kahvaltı yapılmalı. Akşamüstü egzersiz yapanlar ise akşam yemeğini, egzersizden bir-iki saat sonra yemeliler.
Hangi giysilerle spor yapılmalı?
Spor yaparkan dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, ayak tabanı iç kavsini destekleyen yumuşak, tabanı kaymaz spor ayakkabısı giymek. Spor kıyafetlerin en sağlıklısı, pamuklu kumaştan yapılmış giysiler. Pamuklu giysiler vücudun spor yaparken havalanmasını engellemediği, terin buharlaşmasını kolaylaştırdığı, dolayısıyla deriyi serinletip, vücut iç ısısında ani yükselmeyi önlediği için tercih edilmeli.
Egzersizin yararı ve gereği bütün uzmanların üzerinde uzlaştığı bir konu. Hangi hastalıktan sözedilirse edilsin,öneriler arasında mutlaka egzersiz yapılması da var. Ancak egzersiz için ister açık alanlar, ister spor salonları tercih edilsin ilk kural, uygun giysi ve ayakkabılar giymek ve vücut ısıtıldıktan sonra başlamak.
ISINIP KASLARI GERMEDEN SAKIN BAŞLAMAYIN
Dr. Yergin, "Genç, yaşlı, kadın, erkek herkes kendi beden yapısına uygun, sağlık için istediği egzersizi yapabilir. Önemli olan yapılan aktiviteden verim alınması" diyor. Verim içinse, ara sıra değil, doğru ve düzenli yapılması şart. Çünkü hareketsiz yaşam fazla kilo, kaslarda kuvvetsizlik, esnek olmamaya yol açıyor. Düzenli sportif aktiviteleri yerine ara sıra, kendi fiziksel kapasitesini bilmeden, gelişigüzel spor yapmaksa çeşitli sakatlıklara neden olabilir.
Özellikle gerekli ısınma ve esneklik egzersizleri yapılmadan başlanan egzersizlerde tendinit (tendon ihtihabı), tendon kopması, kas liflerinin yırtılması, en sık karşılaşılan sakatlıklar.
Dr. Yergin, "Çoğu kişi mevcut fiziksel kapasitesini, fizyolojik durumunu bilmeden spora başladığı için sakatlanma veya istenmeyen sorunlarla karşılaşma riskini arttırıyor" diyor.
Ara sıra spor yapanların önündeki en büyük risk "kendi sınırları"nı zorlamaları. Organizmayı kapasitesinin üzerinde zorlamadan korumak ve sakatlıkları önlemek için egzersize ısınarak başlamak şart. Isınma hareketleriyle solunum, dolaşım ve kaslarda enerji metabolizması uyarılıyor. Esneklik egzersizleri kasları rahatlatarak, esas yapmak istenen spora hazır hale getiriyor.
Sakatlanma riski aletlere ve aletlerin kullanımına bağlı. Mekanik aletlerde ergonomik dizayn önemli. Aletlerin kullanımı sırasında yaptığımız hareketlerin tekrar sayısı, süresi, şiddeti dikkat edilmesi gereken diğer konular.
Bu tür sorunlarınız varsa kendi başınıza spor yapmayın
Birçok hastalıkta doktor tarafından oluşturulmuş kişiye özel egzersiz reçetesiyle spor yapılıyor. Ancak koroner yetmezlik belirtisi olan, en ufak bir fiziksel aktivitede göğüs, sırt ağrısı ortaya çıkan, kalp kapak yetmezliği, doğuştan kalp hastalıkları, efor sırasında morarma, nefes darlığı görülen, ileri derecede kalp büyümesi teşhis edilmiş ya da kalp ritim bozukluğu olan, kan şekeri kontrol edilemeyen diyabetlilerde, tansiyonu ilaçla tedaviye rağmen yüksek seyreden, çok şişman kişilerin, kendi başlarına bu aletleri kullanarak spor yapmamaları gerekir. Ayrıca spora başlamadan önce kişilerin bir hekime danışmalarında yarar var.
Spor için en uygun zaman hangisi?
Çok erken uyananlar egzersizlerini sabah saatlerinde, sabah kendilerini enerjik hissetmeyenlerse akşam üstü yapabilirler. Sabah saatlerinde kan şekeri seviyesi düşük olduğu için şekerli sıvı takviyesi önemli. Sporun ardından iyi bir kahvaltı yapılmalı. Akşamüstü egzersiz yapanlar ise akşam yemeğini, egzersizden bir-iki saat sonra yemeliler.
Hangi giysilerle spor yapılmalı?
Spor yaparkan dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, ayak tabanı iç kavsini destekleyen yumuşak, tabanı kaymaz spor ayakkabısı giymek. Spor kıyafetlerin en sağlıklısı, pamuklu kumaştan yapılmış giysiler. Pamuklu giysiler vücudun spor yaparken havalanmasını engellemediği, terin buharlaşmasını kolaylaştırdığı, dolayısıyla deriyi serinletip, vücut iç ısısında ani yükselmeyi önlediği için tercih edilmeli.