Åžah damarı ameliyatları felç riskini azaltıyor

Önemli ölüm nedenleri arasında yer alan inme (felç) ÅŸah damarı ameliyatlarıyla büyük ölçüde engellenebiliyor. Felç de denen inmenin genellikle beyin kanamalarına baÄŸlı oluÅŸtuÄŸu zannediliyor. Halbuki beyin kanamasına baÄŸlı felç, daha düşük oranlarda görülüyor. Ä°nmeler büyük oranda kalp ve ÅŸah damarı çatalından kalkan emboliler (pıhtıların yer deÄŸiÅŸtirmesi) sonucu oluÅŸuyor.Åžah damarı hastalıkları felce nasıl zemin hazırlar? Damar sertliÄŸi, ÅŸah damarı hastalığının en önemli nedenleri arasında yer alıyor. Åžah damarı boyunda iki ana dala ayrılır. Bunlarda damar sertliÄŸi plağı oluÅŸur. Plak olguların bir kısmında hiçbir klinik belirti vermeden uzun yıllar kalır. Problem yaratmaz. Ancak bazı plaklarda deÄŸiÅŸiklikler oluÅŸur, çatlarlar ve buradan beynin önemli merkezlerine parçacıklar atılır. Bunlar da deÄŸiÅŸik derecelerde felçler oluÅŸturur. YaÅŸla ilgisi var mı?Åžah damarı hastalıklarda görülme sıklığı yaÅŸla birlikte özellikle 40 yaşından sonra artıyor. Felç kendini nasıl gösterir?Felç, hiçbir belirti vermeksizin ortaya çıkabilir. Bazen de çeÅŸitli yakınmalarla kendini gösteriyor. Bunların baÅŸlıcaları: -Hastada geçici, kısa süren, kol ve bacaklarda kuvvet kaybı -Geçici görme kaybı-BaÅŸ dönmesi, denge kaybıBu belirtiler halinde ne zaman doktora baÅŸvurmak lazım?Bu yakınmalar 24 saat içinde kaybolur. Ancak belirtilerle karşılaşır karşılaÅŸmaz doktora baÅŸvurulması gerekir. Tanı nasıl konur?Yukarıdaki yakınmaları olan hastalarda ÅŸah damarının ses dalgalarıyla (dupleks) tetkiki hastalığı kolaylıkla ortaya koyar.Ameliyat ne zaman gündeme gelir?Yakınmaları olmayıp ÅŸah damarında darlık saptanan hastalarda felç riski daha düşük olduÄŸundan, darlık yüzde 80 ve üzerindeyse ameliyat kararı veriliyor. Ancak yakınmalar varsa yüzde 70 ve üstü darlıklarda ameliyat gündeme geliyor. Ameliyatla tedavinin faydalı olması için yapılan ameliyat riskinin de yüzde 3 ve altında olması gerekiyor. Åžah damarı ameliyatları zor mudur? Nasıl yapılır?Åžah damarı ameliyatı aslında zor bir ameliyat deÄŸil. Ancak ÅŸah damarının ucunda beynin olması ameliyatının önemini ortaya koyuyor. Ameliyat sırasında beyin beslenmesine dikkat edilerek boyun yan tarafında yapılan 7-8 cm lik bir kesi ile ÅŸah damarı içi temizlenir ve bir yamayla damar tamir edilerek kapatılıyor. Ameliyat ne kadar sürer?Ortalama ameliyat süresi 90 dakikadır. Ameliyat sonrası hastalar aspirin kullanırlar ve belirli sürelerle ses dalgalarıyla ÅŸah damarlarını kontrol ettirirler. Böylece kiÅŸi toplumun aktif bir üyesi olarak yaÅŸamını devam ettirirken, ülke ekonomisi de felcin tedavi ve rehabilitasyonu için harcanacak payı tasarruf etmiÅŸ olur.Hazırlayan:Mesude ERÅžANÂ