Sağlıklı beslenerek 1 ayda 4 kilo
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN/mersan@hurriyet.com.tr
Oluşturulma Tarihi: Haziran 26, 2010 00:00
Kilo vermek sabır ve zaman işi. Alışkanlıklarınızı değiştirmenizi istikrar ve kararlılık ister. Çoğu kişi bu kadar uğraşmak yerine kestirme yoldan kilo vermenin yolunu arıyor. Elden ele, kulaktan kulağa dolaşan diyet listeleri metabolizmayı altüst ediyor. Beden incelse bile insanlar sağlığından olabiliyor. Üstelik kilo kaybı uzun ömürlü olmuyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi beslenme ve diyet uzmanı Evrim Demirel, kas ve su yerine yağ kaybetmemiz için bir aylık yağ yakma programı hazırladı. Egzersiz ve diyet programına uyarsanız, sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanırken bir beden incelebilirsiniz
GÜNE KAHVALTIYLA BAŞLAMAK ÇOK ÖNEMLİ
Yağ yakımını sağlamak ve hızlandırmak için metabolizmanın en iyi çalıştığı sabah saatlerinde yeterli ve dengeli kahvaltı yapmamız şart. Kahvaltıyı atlamayın, poğaça, simit gibi kalitesi kötü besinlerle geçiştirmeyin. Az yağlı peynir, domates, salatalık ve gibi bol yeşillikle 1-2 dilim kepekli ekmekten oluşan kahvaltınızı ihmal etmeyin.
GÜNDE 6 ÖĞÜN BESLENİN
Öğün sayısını üç ana ve üç ara öğün olmak üzere, altı öğüne bölün. Azar azar ve sık beslenmek gıdaların termojenik (besinlerin sindirimiyle açığa çıkan ısı enerjisi) etkisini artırır. Bu şekilde daha fazla enerji harcarsınız. Böylece kas ve su değil, yağlardan kaybetmeye başlarsınız. Ayrıca mide kapasiteniz küçülür, metabolizmanız daha hızlı çalışır, bir sonraki öğünde fazla besin alımınız engellenir. Bunun aksine öğün atlayıp uzun süre aç kaldığınızda vücudunuz çalışma hızını azaltarak var olan besinleri depolar. Bunu bir sonraki öğünün olamayacağı veya açlık düşüncesiyle yapar. Üstelik bir sonraki öğünde daha fazla yemek yersiniz.
SOFRADA EN AZ 20 DAKİKA OTURUN
Çünkü şişmanlıkla yemek yeme hızının yakın ilişkisi var. Beynimizdeki doyma merkezinin uyarılması için yemeğe başladıktan sonra 20 dakika geçmesi gerekir. Aksine hızlı yemek yediğinizde beyninizdeki tokluk merkezi uyarılmadığı için mideniz dolmasına rağmen açlık hissiniz devam eder. Yemeklerinizi 20 dakikadan daha uzun sürede yerseniz doygunluk hissi oluşur.
BOL BOL YOĞURT YİYİN
Araştırmalara göre kalsiyumun yağ kaybını hızlandırıyor. Yüksek kalsiyum içeriğiyle beslenenlerin düşük kalsiyumla beslenenlere göre daha fazla kilo kaybettikleri ve çoğunluğunun yağ olduğu görülmüş. Beslenme planınızda yoğun kalsiyum içeriği bulunan yoğurda bol bol yer verin. Örneğin, öğle ve akşam yemeklerinde en az birer su bardağı (200 gram) yoğurt yerseniz, hem kemiklerinizi güçlendirebilir, hem de daha fazla yağ kaybedebilirsiniz.
GLİSEMİK İNDEKSİ DÜŞÜK BESİNLERİ TERCİH EDİN
Besinlerin kan şekerini yükseltme derecesine ‘glisemik indeks’ deniyor. Glisemik indeksi yüksek besinler kan şekerini hızlı yükseltir ve hızlı düşmesine neden olur. Bunun sonucunda da daha kısa sürede acıkır ve tatlı yeme ihtiyacı hissedersiniz. Bu besinler, kan şekeri düzensizliğine neden olarak insülin direncinin oluşmasına yol açar. Glisemik indeksi düşük besinlerse kan şekerinin daha yavaş yükselmesini ve düşmesini sağlayarak çabuk acıkma hissini ortadan kaldırır. Örneğin; beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği ve pirinç yerine bulgur tüketin.
POSALI BESİNLERE EVET
Posalı besinler tokluk hissiyle kilo kaybını, ideal ağırlığın korunmasını sağlar ve bağırsak çalışmasını düzenleyerek kabızlığı önler. Ayrıca yüksek kan yağlarının düşürülmesine katkıda bulunur, kan şekerini hızını düşürür ve insülin ihtiyacını azaltır. Böylece vücutta yağlanmayı engeller ve yağ yakımını hızlandırır. Sofranızda posadan zengin kuru baklagil, meyve, sebze, kepekli, çavdar, yulaf ekmeği ve bulgur gibi besinleri eksik etmeyin.
EN AZ 2 LİTRE SU İÇİN
Gün içinde 2-2.5 litre su tüketmeyi asla ihmal etmeyin. Çünkü su besinlerin sindirim, emilim ve hücrelere taşınmasına yardımcı oluyor. Besinlerin metabolizmaları sonucu oluşan maddeleri atmak üzere akciğer ve böbreklere götürmeye yarıyor. Ayrıca kalori vermeden midenizde doygunluk hissinin oluşmasına yardımcı oluyor.
YEŞİL ÇAYIN GÜCÜ
Son yıllardaki araştırmalarda, yeşil çayın içindeki kateşinlerin kilo vermeye olumlu etkileri olduğu ortaya konmuş. Gün içinde 2-4 kupa kadar şekersiz yeşil çay içebilirsiniz.
EGZERSİZ ŞART
Her gün düzenli olarak en az 30 dakika tempolu bir şekilde yürüyün, bisiklete binin veya yüzün. En az haftanın üç veya dört günü birer saatlik egzersiz yapmaya çalışın. Vücudunuzda yağların toplandığı bölgelere yönelik egzersizler yapın. Bunları haftanın en az üç günü düzenli uygulayın.
BUNLARI UNUTMAYIN
ALKOL MİKTARINI AŞMAYIN
Alkol çok yüksek miktarda kalori içeriyor. Öyle ki 1 gram alkol vücudumuza 7 kalorilik bir enerji sağlar ve fazlası çok hızlı bir şekilde yağ olarak depo edilir. Ayrıca alkol alındıktan beş dakika sonra hızla kana karışır. Bu da şişmanlığa neden olur. Eğer bırakamıyorsanız haftada 1 veya 2 kadeh şarabı aşmayın.
AŞIRI YAĞDAN KAÇININ
Yağ sanılanın aksine, vücudun biyolojik gereksinimleri için diyette almamız zorunlu en önemli besin maddelerinden biri. Ancak fazlası vücutta depolanıp şişmanlatır. Sağlıklı beslenmek için 1 kilo sebze yemeğine, 3-4 çorba kaşığı yağ katmanız yeterli.
FAST FOOD’U ABARTMAYIN
Çünkü doymuş yağı çok; kalsiyum, A vitamini, C vitamini ve posası yetersizdir. Ayrıca yağ ve karbonhidrat oranlarının yüksekliği nedeniyle fazlası kilo aldırır.
ŞEKER ENERJİ DEPOSU DEĞİL
Şeker ve şekerden yapılan besinler fazla tüketildiklerinde yağa dönüşür. Zayıflarken kas yerine yağ kaybetmek için şekerli besinleri ‘yasaklar’ listesine alın.
UYKUSUZ KALMAYIN
Yeterli uyumazsanız kilo almaya başlarsınız. Çünkü vücudumuzda iştah mekanizması üzerinde etkili ‘leptin’ ve ‘ghrelin’ adlı 2 hormon var. Leptin enerji fazlalığında iştahı azaltmak için salınırken, ghrelin de mide boş olduğunda açlık hissini tetikler. Az uyursanız leptin düzeyleri düşüp ghrelin seviyesi çok yükseldiği için iştahınız artar.
BİR GÜNLÜK ÖRNEK DİYET MÖNÜSÜ
Bu diyet, 25-35 yaş arasında ve 70-80 kilo ağırlığında sağlıklı kişilere öneriliyor.
Kahvaltı: 1 kibrit kutusu beyaz peynir (30 gr), 1 kibrit kutusu kaşar peyniri (30 gr) veya haftada 2-3 gün haşlanmış yumurta, 2 ince dilim tam buğday veya çavdar ekmeği, domates, salatalık ve bol maydanoz, 5 adet yeşil zeytin, 1 porsiyon meyve veya 1-2 tatlı kaşığı bal ya da şekersiz reçel, açık çay veya yeşil çay (şekersiz veya tatlandırıcılı).
Ara öğün: 1 porsiyon meyve (3 adet kuru kayısı veya yarım çay bardağı yabanmersini), 2 adet ceviz ve 6-8 adet fındık.
Öğlen: Mevsime uygun sebzelerden yapılmış salata (1-2 tatlı kaşığı zeytinyağı), 1 kâse çorba, 8 yemek kaşığı zeytinyağlı sebze yemeği, 1 su bardağı yoğurt veya 1 kâse cacık, 2 ince dilim tam buğday veya çavdar ekmeği.
Ara öğün: 4 adet kepekli büyük galeta, 1 su bardağı ayran veya 1 kibrit kutusu kaşar peyniri (30 gr) ve 1 porsiyon meyve.
Akşam: Mevsime uygun sebzelerden yapılmış salata (1-2 tatlı kaşığı zeytinyağı), 120 gr (4 köfte kadar) et veya tavuk ya da balık veya 8 yemek kaşığı etli sebze yemeği ya da 8 yemek kaşığı kuru bakliyat. 1 su bardağı yoğurt, 2 ince dilim tam buğday ekmeği ya da çavdar ekmeği veya 4 yemek kaşığı pilav veya makarna.
Ara öğün: 2 porsiyon meyve, 1 su bardağı süt veya 1 su bardağı kefir.
Yağ yakımını sağlamak ve hızlandırmak için metabolizmanın en iyi çalıştığı sabah saatlerinde yeterli ve dengeli kahvaltı yapmamız şart. Kahvaltıyı atlamayın, poğaça, simit gibi kalitesi kötü besinlerle geçiştirmeyin. Az yağlı peynir, domates, salatalık ve gibi bol yeşillikle 1-2 dilim kepekli ekmekten oluşan kahvaltınızı ihmal etmeyin.
GÜNDE 6 ÖĞÜN BESLENİN
Öğün sayısını üç ana ve üç ara öğün olmak üzere, altı öğüne bölün. Azar azar ve sık beslenmek gıdaların termojenik (besinlerin sindirimiyle açığa çıkan ısı enerjisi) etkisini artırır. Bu şekilde daha fazla enerji harcarsınız. Böylece kas ve su değil, yağlardan kaybetmeye başlarsınız. Ayrıca mide kapasiteniz küçülür, metabolizmanız daha hızlı çalışır, bir sonraki öğünde fazla besin alımınız engellenir. Bunun aksine öğün atlayıp uzun süre aç kaldığınızda vücudunuz çalışma hızını azaltarak var olan besinleri depolar. Bunu bir sonraki öğünün olamayacağı veya açlık düşüncesiyle yapar. Üstelik bir sonraki öğünde daha fazla yemek yersiniz.
SOFRADA EN AZ 20 DAKİKA OTURUN
Çünkü şişmanlıkla yemek yeme hızının yakın ilişkisi var. Beynimizdeki doyma merkezinin uyarılması için yemeğe başladıktan sonra 20 dakika geçmesi gerekir. Aksine hızlı yemek yediğinizde beyninizdeki tokluk merkezi uyarılmadığı için mideniz dolmasına rağmen açlık hissiniz devam eder. Yemeklerinizi 20 dakikadan daha uzun sürede yerseniz doygunluk hissi oluşur.
BOL BOL YOĞURT YİYİN
Araştırmalara göre kalsiyumun yağ kaybını hızlandırıyor. Yüksek kalsiyum içeriğiyle beslenenlerin düşük kalsiyumla beslenenlere göre daha fazla kilo kaybettikleri ve çoğunluğunun yağ olduğu görülmüş. Beslenme planınızda yoğun kalsiyum içeriği bulunan yoğurda bol bol yer verin. Örneğin, öğle ve akşam yemeklerinde en az birer su bardağı (200 gram) yoğurt yerseniz, hem kemiklerinizi güçlendirebilir, hem de daha fazla yağ kaybedebilirsiniz.
GLİSEMİK İNDEKSİ DÜŞÜK BESİNLERİ TERCİH EDİN
Besinlerin kan şekerini yükseltme derecesine ‘glisemik indeks’ deniyor. Glisemik indeksi yüksek besinler kan şekerini hızlı yükseltir ve hızlı düşmesine neden olur. Bunun sonucunda da daha kısa sürede acıkır ve tatlı yeme ihtiyacı hissedersiniz. Bu besinler, kan şekeri düzensizliğine neden olarak insülin direncinin oluşmasına yol açar. Glisemik indeksi düşük besinlerse kan şekerinin daha yavaş yükselmesini ve düşmesini sağlayarak çabuk acıkma hissini ortadan kaldırır. Örneğin; beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği ve pirinç yerine bulgur tüketin.
POSALI BESİNLERE EVET
Posalı besinler tokluk hissiyle kilo kaybını, ideal ağırlığın korunmasını sağlar ve bağırsak çalışmasını düzenleyerek kabızlığı önler. Ayrıca yüksek kan yağlarının düşürülmesine katkıda bulunur, kan şekerini hızını düşürür ve insülin ihtiyacını azaltır. Böylece vücutta yağlanmayı engeller ve yağ yakımını hızlandırır. Sofranızda posadan zengin kuru baklagil, meyve, sebze, kepekli, çavdar, yulaf ekmeği ve bulgur gibi besinleri eksik etmeyin.
EN AZ 2 LİTRE SU İÇİN
Gün içinde 2-2.5 litre su tüketmeyi asla ihmal etmeyin. Çünkü su besinlerin sindirim, emilim ve hücrelere taşınmasına yardımcı oluyor. Besinlerin metabolizmaları sonucu oluşan maddeleri atmak üzere akciğer ve böbreklere götürmeye yarıyor. Ayrıca kalori vermeden midenizde doygunluk hissinin oluşmasına yardımcı oluyor.
YEŞİL ÇAYIN GÜCÜ
Son yıllardaki araştırmalarda, yeşil çayın içindeki kateşinlerin kilo vermeye olumlu etkileri olduğu ortaya konmuş. Gün içinde 2-4 kupa kadar şekersiz yeşil çay içebilirsiniz.
EGZERSİZ ŞART
Her gün düzenli olarak en az 30 dakika tempolu bir şekilde yürüyün, bisiklete binin veya yüzün. En az haftanın üç veya dört günü birer saatlik egzersiz yapmaya çalışın. Vücudunuzda yağların toplandığı bölgelere yönelik egzersizler yapın. Bunları haftanın en az üç günü düzenli uygulayın.
BUNLARI UNUTMAYIN
ALKOL MİKTARINI AŞMAYIN
Alkol çok yüksek miktarda kalori içeriyor. Öyle ki 1 gram alkol vücudumuza 7 kalorilik bir enerji sağlar ve fazlası çok hızlı bir şekilde yağ olarak depo edilir. Ayrıca alkol alındıktan beş dakika sonra hızla kana karışır. Bu da şişmanlığa neden olur. Eğer bırakamıyorsanız haftada 1 veya 2 kadeh şarabı aşmayın.
AŞIRI YAĞDAN KAÇININ
Yağ sanılanın aksine, vücudun biyolojik gereksinimleri için diyette almamız zorunlu en önemli besin maddelerinden biri. Ancak fazlası vücutta depolanıp şişmanlatır. Sağlıklı beslenmek için 1 kilo sebze yemeğine, 3-4 çorba kaşığı yağ katmanız yeterli.
FAST FOOD’U ABARTMAYIN
Çünkü doymuş yağı çok; kalsiyum, A vitamini, C vitamini ve posası yetersizdir. Ayrıca yağ ve karbonhidrat oranlarının yüksekliği nedeniyle fazlası kilo aldırır.
ŞEKER ENERJİ DEPOSU DEĞİL
Şeker ve şekerden yapılan besinler fazla tüketildiklerinde yağa dönüşür. Zayıflarken kas yerine yağ kaybetmek için şekerli besinleri ‘yasaklar’ listesine alın.
UYKUSUZ KALMAYIN
Yeterli uyumazsanız kilo almaya başlarsınız. Çünkü vücudumuzda iştah mekanizması üzerinde etkili ‘leptin’ ve ‘ghrelin’ adlı 2 hormon var. Leptin enerji fazlalığında iştahı azaltmak için salınırken, ghrelin de mide boş olduğunda açlık hissini tetikler. Az uyursanız leptin düzeyleri düşüp ghrelin seviyesi çok yükseldiği için iştahınız artar.
BİR GÜNLÜK ÖRNEK DİYET MÖNÜSÜ
Bu diyet, 25-35 yaş arasında ve 70-80 kilo ağırlığında sağlıklı kişilere öneriliyor.
Kahvaltı: 1 kibrit kutusu beyaz peynir (30 gr), 1 kibrit kutusu kaşar peyniri (30 gr) veya haftada 2-3 gün haşlanmış yumurta, 2 ince dilim tam buğday veya çavdar ekmeği, domates, salatalık ve bol maydanoz, 5 adet yeşil zeytin, 1 porsiyon meyve veya 1-2 tatlı kaşığı bal ya da şekersiz reçel, açık çay veya yeşil çay (şekersiz veya tatlandırıcılı).
Ara öğün: 1 porsiyon meyve (3 adet kuru kayısı veya yarım çay bardağı yabanmersini), 2 adet ceviz ve 6-8 adet fındık.
Öğlen: Mevsime uygun sebzelerden yapılmış salata (1-2 tatlı kaşığı zeytinyağı), 1 kâse çorba, 8 yemek kaşığı zeytinyağlı sebze yemeği, 1 su bardağı yoğurt veya 1 kâse cacık, 2 ince dilim tam buğday veya çavdar ekmeği.
Ara öğün: 4 adet kepekli büyük galeta, 1 su bardağı ayran veya 1 kibrit kutusu kaşar peyniri (30 gr) ve 1 porsiyon meyve.
Akşam: Mevsime uygun sebzelerden yapılmış salata (1-2 tatlı kaşığı zeytinyağı), 120 gr (4 köfte kadar) et veya tavuk ya da balık veya 8 yemek kaşığı etli sebze yemeği ya da 8 yemek kaşığı kuru bakliyat. 1 su bardağı yoğurt, 2 ince dilim tam buğday ekmeği ya da çavdar ekmeği veya 4 yemek kaşığı pilav veya makarna.
Ara öğün: 2 porsiyon meyve, 1 su bardağı süt veya 1 su bardağı kefir.