Zona hastalığı nedir? İşte Zona hakkında bilgiler
Güncelleme Tarihi:
Zona, sinir hücrelerini tutan kaşıntı ve şiddetli ağrılarla seyreden döküntülü bir hastalıktır. Suçiçeğine neden olan varisella zoster virüsü zona hastalığına da neden olmakta. Uzmanlar, daha önce suçiçeği geçirmiş kişilerde ilerleyen yaşlarda ortaya çıkabilen zona hastalığı için özellikle 60 yaş üstü kişilerde aşılanmanın gerekli olduğunu bildiriyor. İşte, zona hakkında merak edilenler...
Çocukluk dönemi bulaşıcı hastalıklarından biri olan suçiçeği ilerleyen yaşlarda yeniden karşınıza çıkabilir. ‘Varicella zoster’ isimli virüsün yol açtığı hastalığın yetişkinlikteki adına zona denir. Halk arasında gece yanığı olarak da bilinen ve şiddetli ağrılara yol açan zonanın ortaya çıkmasında stres faktörleri ilk planda yer alır. Dermatoloji Uzmanı Dr. Lütfiye Çoban, zona hastalığı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Çocukluk döneminde suçiçeği hastalığı geçirilmesine ve aşı olunmasına rağmen virüs vücuttan tamamen atılmamaktadır. Duyusal sinir köklerinde ömür boyunca uyku halinde saklı kalır. İlerleyen yaş ve kronik hastalıklar ya da enfeksiyonlar nedeniyle zayıflayan bağışıklık sistemi, hastalığın yeniden uyanmasına neden olur. Stres, depresyon, üzüntü ve aşırı yorgunluk da hastalığı tetikleyen diğer nedenler arasında yer almaktadır. Bu etkenlerle virüs yeniden aktive olduktan sonra hızla deriye ilerler ve ağrı, yanma, kaşınma, kızarıklık, su dolu kabarcıklar şeklinde döküntülere yol açar.
ZONANIN BELİRTİLERİ NELER?
Belirtilerin şiddeti ve süresi hastanın yaşına ve bağışıklık sisteminin durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Çoğunlukla döküntülerden birkaç gün önce ağrı, yanma kaşınma şeklinde şikayetler başlar. Genç yaşta ve bağışıklık sistemi güçlü olan kişilerde şikayetler oldukça hafiftir. Yaşlı ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerde ise şikayetler uyku uyutmayacak kadar, hatta ağrı kesici ilaçlarla hafiflemeyecek kadar şiddetli olabilmektedir.
BAŞKA HASTALIKLARLA KARIŞTIRILABİLİYOR
Hastalık belirtilerinin ortaya çıkmasında bazen değişiklikler olabilir. Hastalık, döküntülerden önce şiddetli ağrı ile de kendini gösterebilir. Bu durum, ağrının olduğu bölgeye göre sıklıkla kalp krizi, böbrek taşı veya apandisit ile karıştırılabilmektedir. Böyle durumlarda deri döküntüleri genellikle ağrı başladıktan birkaç gün sonra ortaya çıkmaktadır.
ZONA İÇİN ERKEN TEDAVİ ÖNEMLİ
Zonanın en sıkıntı veren bulgusu ağrıdır. Ağrı ve döküntülerin kontrolü açısından tedaviye erken başlanması büyük önem taşımaktadır. Döküntüler ortaya çıktıktan sonra ilk 96 saat içinde yapılan etkili tedavi; döküntü, ağrının şiddeti ve zonanın uzun dönem etkilerini belirgin şekilde azaltmaktadır.
YAŞ İLERLEDİKÇE HASTALIĞIN SEYRİ DEĞİŞİYOR
Döküntüler vücudun herhangi bir yerinde olabilir. Ancak tipik olarak vücudun bir yarısında görülür. Yaş faktörü, bağışıklık sistemi ve kişinin yandaş bir hastalığı olup olmadığı döküntülerin şiddetinde de farklılıklara yol açabilir. Bağışıklık sistemi güçlü ve genç hastalarda birkaç tane böcek ısırığını andıran kabarcıklar şeklinde olabilirken, yaşlı ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerde yanık benzeri içi su veya kan dolu kabarcıklar halinde görülebilir.
ZONA DÖKÜNTÜLERİ İÇ ORGANLARDA GÖRÜLÜRSE
Zona döküntüleri nadiren iç organlarda, hatta gözde de görülebilir. Özellikle dil ve ağız içindeki zona döküntüleri son derece acı vericidir. Gözde olması görme sorunlarına; kulakta olması ise kulak çınlaması ve duyma problemlerine yol açacağı için yakın takip gerektirir.
İYİLEŞME SÜRECİ YAKLAŞIK 2 AY SÜREBİLİR
Hastalık genç hastalarda 2-3 haftada, yaşlı kişilerde ise 6-8 haftada iyileşir. Zona hastalarının büyük çoğunluğu hastalığın herhangi uzun süren etkilerini yaşamazken, yaklaşık %3’ünde zonaya bağlı nöropati denilen uzun dönemde gerileyen bazı etkiler ortaya çıkabilmektedir.