Zona hastalığı nedir, belirtileri neler?
Güncelleme Tarihi:
Zona, bağışıklık sistemin zayıfladığı herhangi bir hastalık seyrinde ve yoğun stres altında kolaylıkla kendini gösterebilir. Uzmanlar, daha önce suçiçeği geçirmiş kişilerin risk grubunda olduğunun altını çiziyor. Bir hayli ağrılı olan zonanın çıkacağı bölgede önce kaşınma, batma; bazen ağrı gibi şikayetler ortaya çıkabilir. Peki, zona nedir, nasıl ortaya çıkar?
Varisella zoster virüsünün yol açtığı veziküler (içi su dolu küçük kesecikler) ile seyreden bir enfeksiyondur. Su çiçeği enfeksiyonu sonrası sinir köklerinde latent(uyur) hale geçen virus, bazı faktörlerle aktive olarak zonayı oluşturur.
Üç gün sonra kabarcıklar en yaygın halini alır. Bundan sonra kabarcıklar patlıyarak kabuk bağlamaya başlar ve 2-3 hafta sonra iyileşir. Bu kabarcıklar ortaya çıkarken ateş yükselebilir ve bazı hallerde lenf bezleri şişebilir. Çok nadiren zona hastalığı geçtikten haftalar ve hatta aylar sonra buradaki sinirlerde ağrılar görülür ve buna postzosterik nevralji (zona sonu sinirsel ağrı ) denir.
ZONA BELİRTİLERİ
Zonanın çıkacağı bölgede önce kaşınma, batma; bazen ağrı gibi şikayetler olur. Bu dönemde zonanın çıkacağı bölgelerde görülen ağrılar; kalp ağrısı, apandisit, migren gibi hastalıklarla karışabilir. Dolayısıyla hasta bu branşlarda çok sayıda gereksiz tetkiklerle zaman kaybedebilir. Bu şikayetlerden birkaç gün sonra ortaya çıkan deri lezyonları, kolaylıkla zona tanısının konulmasına yardımcı olur. Döküntüler; içi su dolu kesecikler şeklindedir ve bunlar gruplaşma eğilimi gösterir. Hastalık bulaşıcı değildir. Gebelikte geçirilen zona, çocuğu etkilemez. Hastalığın tuttuğu alanlar çok önemlidir. Örneğin göz etrafını tutan zonada; görme problemleri, kulak etrafını tuttuğunda 8. sinir tutulumuna bağlı işitme kayıpları gibi ciddi yan etkiler görülebilir.
60 YAŞ ÜSTÜNE “ZONA” UYARISI
Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Serhat Ünal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, özellikle 60 üstü bireyler için aşılanmanın önemine dikkat çekti.
Erişkin aşılamasında sorunlar olduğunu ifade eden Ünal, "Çocukluk çağı aşılamasında 13-14 değişik aşıyı yüzde 95 ve üzeri oranlarda yapıyoruz ama erişkin aşılaması yani grip (influenza), zatürre (pnömoni) baktığımız zaman; Türkiye'de pnömokok aşılama oranı yüzde 0,1. Grip aşılamasında yüzde 6'yı geçemedik. Biz tedavi kılavuzlarında yüksek öneriyle tavsiye edildiği üzere Türkiye'de altta yatan bir hastalığı olan riskli bireyleri ve 65 yaş üstünü aşılamak için uğraşıyoruz" diye konuştu.
Türkiye'de erişkin aşılama oranlarını artırmaya çalıştıklarını anlatan Ünal, bunlardan birinin de geçen yıl Türkiye'de de uygulanmaya başlayan "zona aşısı" olduğunu söyledi.
Zonanın tekrarlayabilen bir hastalık olduğuna dikkati çeken Ünal, şöyle devam etti:
"Yaşlandıkça immünite düştüğü için zona esasında yaşlıların hastalığıdır, çok özel durumlar olmadıkça daha sıklıkla 60 yaşından sonra gözükür. İşte bu azalan immüniteyi kuvvetlendirmek için bildiğimiz suçiçeği aşısının içindeki antijen miktarının arttırılmış şeklinin bulunduğu bir aşı mevcut. Çocuklara bir birim veriliyorsa ki çocuklara o bir birim yetiyor, antikor oluşuyor ve suçiçeği hastalığına yakalanmıyorlar, erişkinlerde 14 katı antijen veriliyor. Bunu verince, immünite yükseliyor. Bu yüzden 60 yaş üzeri herkese zona aşısı yaptırmasını tavsiye ediyoruz."