Yuttuğumuz sakızlar midemizde 7 yıl boyunca kalıyor mu? Midemize yapışır mı, bağırsaklarımızı tıkar mı?

Ara sıra kazara bir parça sakız yutan biriyseniz, kafanızda ‘Yutulan sakızlara ne oluyor? Mideme yapışıp kalır mı?’ gibi sorular oluşuyor olabilir. Çünkü sakızın yutulduğunda 7 yıl boyunca midede kalacağına dair yaygın bir inanış vardır.

Hepimiz bu inanışla büyüdük ancak sakızın midede 7 yıl kalacağı doğru değil. Tabii bu sakız yutmak tamamen sağlıklı anlamına da gelmiyor.

Peki yutulan sakızlar sindirilebiliyor mu?
Vücudumuzdan ne kadar sürede atılıyor?
Midemize yapışması, bağırsaklarımızı tıkaması söz konusu mu?
Sakız yutmak kabızlığa neden olur mu?
Çocukların fazla sayıda sakız yutması tehlikeli mi?

Hem bu konuda yapılan araştırmalara göz attık hem de Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Aladağ’dan aklımıza takılan soruların cevaplarını aldık.

Prof. Dr. Murat Aladağ, sakız çiğnemenin aslında hiçbir rasyonel nedeni olmamasına rağmen basit bir etkinlik olarak başlayıp her yaştan insanın alışkanlığı haline geldiğini, bu alışkanlıktan nasibini alan herkesin de hayatlarının bir bölümünde mutlaka sakız yuttuğunu, özellikle çocukluk döneminde sakız yutanların, zararlı olduğu gerekçesiyle büyüklerinden sert bir uyarı almış olabileceğini söyledi.

Bu sert uyarının arkasında dehşete düşüren ancak gerçeği yansıtmayan bir şehir efsanesinin yattığını belirten Aladağ, sakızın yutulduğunda vücudumuzdan ne kadar sürede ve ne şekilde dışarı atıldığını şu sözlerle anlattı:

“Büyüklerimizin dediği gibi sakız midede 7 yıl kalmıyor. Midede diğer gıdalarla birlikte kuvvetli mide asidi etkisi ile küçük parçalara ayrılıp diğer gıdalara karışarak ince bağırsaklara, oradan kalın bağırsaklara geçip diğerleri ile birlikte gaita ile dışarı atılıyor. Bazı araştırmalarda ortalama 2 saat kadar bir gecikmeyle atıldığı da söyleniyor fakat kesinlikle mideye yapışıp kalması ya da yedi yılda atılması gibi bir durum yok.” 

Birleşik Krallık'taki Oxford Üniversitesi'nde Klinik Gastroenteroloji Profesörü olarak görev yapan Dr. Simon Travis, CNN’e yaptığı açıklamada, "Bu bir efsane ve bu efsanenin nereden geldiğine dair hiçbir fikrim yok. Bunun yalnızca birinin çocuklarının sakız çiğnemesini engellemek istediği için söylendiğini düşünüyorum" dedi. Bununla birlikte Travis, aşırı miktarda sakız yutmanın vücuda zarar verebileceğini ama bunun çok nadir olduğunu, günde üç veya daha fazla sakız yutmanın aşırılık sayılacağını belirtti.

Travis, "Eğer sakız yutarsanız, mideden geçer, bağırsağa girer ve olduğu gibi dışarı çıkar. Sakızın çok fazla yutulması halinde bebeklerin ve çocukların bağırsaklarına yerleşip tıkanmaya neden olduğu durumlar vardır. Ancak ben 30 yıldır böyle bir vaka görmedim" dedi.

Indiana Üniversitesi'nden pediatri profesörü Dr. Aaron Carroll, vücudumuz hakkındaki mitleri çürüttüğü kitabında, sakız yutmanın insana zarar vermeyeceğini ama kimseyi bu konuda teşvik etmediğini şu sözlerle anlattı: “Herhangi bir besin değeri olmayan sakız bazı reçine, yağ, tatlandırıcı, koku ve mumların bir karışımıdır. Bu yüzden sağlıklı olduğunu söyleyemem."

SIK SIK VE BÜYÜK MİKTARDA YUTULMASI ZARARLI 

1998 yılında yapılan bir araştırmada, 3 çocuğun sakız yutması nedeniyle bağırsaklarının tıkandığından bahsedildiğini ancak yapılan araştırmalar sonucu çocukların sık sık ve çok miktarda sakız yuttuğunun tespit edildiğini hatırlatan Prof. Dr. Murat Aladağ, "Sonuç olarak sık sık ve büyük miktarda yutulan sakızlar vücut için oldukça zararlıdır. Fakat yanlışlıkla ya da nadiren sakız yutulursa bu durumun vücut için bir zararı yoktur, sindirim sistemi bu durumu bir şekilde tolere edebilir" dedi.

Aladağ, tekrar tekrar sakız yutmanın karın ağrısı, kronik kabızlık, gaz, ishal, ağız ülseri gibi semptomlara neden olacağını, sakız yutulduktan sonra karın ağrısı, kusma ve kabızlık gibi belirtiler görülüyorsa mutlaka bir doktora başvurulması gerektiğini vurguladı.

SAKIZ MİDEYE YAPIŞMAZ

Kısa bir zamanda yutulan büyük miktarda sakızın sindirim sisteminin bloke olmasına neden olabileceğini, bu durumun oldukça nadir görüldüğünü belirten Aladağ, sakızın mideye yapışmadığını ancak midede bir süre kalabileceğini, sakız çiğnemenin mide asidini artırdığını ve dolayısıyla acıktırdığını, dahası yemeklerin sindirimini de kolaylaştırdığını sözlerine ekledi.

Araştırmaların büyük miktarda sakızın özellikle çocuklarda bağırsak tıkanmalarına neden olabileceğini gösterdiğini belirten Aladağ, "Bir defada büyük miktarda veya sık sık sakız yutulduğunda, sindirilemeyen büyük bir kütle halinde kümelenebilir. Bu oluşuma ‘bezoar’ adı verilir" ifadelerini kullandı.

SOLUNUM YOLUNA KAÇABİLECEĞİ İÇİN ÇOCUKLARA VERİLMEMELİ

Prof. Aladağ, sık sık büyük miktarlarda sakız ve sindirilemeyen diğer şeyleri yutan çocuklarda hatta yetişkinlerde bağırsak ve mide çıkış problemleri meydana gelebileceğini vurguladı ve ekledi:

"Sakız yutma özellikle çocuklarda yanlışlıkla solunum yoluna kaçması ile yoğun bakıma yatışla hatta ölümle sonuçlanabilecek çok ciddi problemler yaratabilir. Bu nedenle özellikle çocuklara, çiğneme fonksiyonları iyi olmayan yetişkinlere ve şuur durumu yerinde olmayan yetişkinlere sakız ve benzeri şeylerin verilmemesi gerekir."

Aladağ, eğer sakız yanlışlıkla yutulmuşsa ve ciddi tıbbi rahatsızlık oluşturuluyorsa en kısa sürede acile gidilmesi gerektiğini, aksi takdirde istenmeyen sonuçlara hatta ölüme bile yol açabileceğini belirtti. 

Prof. Simon Travis ve Dr. Aaron Carroll da acı çekmediğiniz veya çok fazla sakız yutmadığınız sürece, kazara sakız yutmanın doktora gitmeyi gerektirmediği görüşünde. 

Diyetisyen Beth Czerwony ise geçen yıl Cleveland Clinic'e, "Bir parça sakız yuttuysanız, yaklaşık 40 saat sonra dışkıyla vücudunuzda atılacaktır. Sakız sindirilemediği için bir bütün olarak çıkar” açıklamasında bulundu.

Dr. Aaron Carroll, teorik olarak küçük bir çocukta tıkanmaya neden olacak kadar büyük bir parçanın yetişkinlerin endişelenmesi gereken bir şey olmadığını, bununla birlikte mide-bağırsak sistemi sorunları olan kişilerde yutulan sakızın risk yaratabileceğini söyledi.

Chicago'daki Northwestern Üniversitesi Feinberg Tıp Fakültesi'nden Gastroenterolog Doç. Dr. Leila Kia da herhangi bir tıkanıklık belirtisi yok ise sakız yutmanın bir sorun teşkil etmeyeceğini söyledi ve ekledi: "Ancak herhangi bir nedenle ciddi bir iltihabınız varsa ya da midenizin ya da kalın bağırsağınızın olması gerektiği gibi boşalmadığını düşünüyorsanız yutulan sakız sorunlara neden olabilir." 

9000 YILDIR ÇİĞNİYORUZ

Prof. Dr. Murat Aladağ, arkeolojik kazılarla gün yüzüne çıkan çiğnenmiş sakız topaklarının, insanların tam 9000 yıldır sakız çiğnediğini ortaya koyduğunu, tarihteki ilk sakızların doğal ağaç reçinelerinden üretildiğini belirtti.

Teksas'taki Trinity Üniversitesi'nde antropoloji profesörü Jennifer Mathews’a göre sakız ticarileşmeden ve bugün gördüğümüz şekilde paketlerde satılmadan önce, eski insanlar tarafından susuzluk ve açlığı gidermek için kullanılıyordu. Mathews, Mayaların, Meksika'nın güneyinde ve Orta Amerika'da yaygın olan sapodilla ağacından gelen sakız yapımında kullanılan bir reçine olan ve chicle adı verilen bir maddeyi çiğnediklerini söyledi. 

Mathews, benzer şekilde, Avrupalıların bu alışkanlığı edinip sakızı ticarileşmesinden önce, günümüzde Amerika Birleşik Devletleri sınırları içindeki bölgede yaşayan Pima Kızılderililerinin binlerce yıl boyunca ladin ağacı özsuyu çiğnediklerini söyledi.