Türkiye'nin yüzde 44,2'si görücü usulü evleniyor

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın yürüttüğü “Türkiye'de Aile Yapısı Araştırması”nda ailelerin yüzde 60,9'unun ikamet ettiği konutun mülkiyetine sahip olduğu tespit edildi. Ailelerin yüzde 8,7'si ikamet ettiği konutun mülkiyetinin akrabalarına ait olduğunu ve bu konut için herhangi bir kira ödemediklerini bildirdi. Araştırmada, bu durumun akrabalar arasındaki bağın kuvvetli olduğunun bir işareti olduğu yorumu yapıldı. Araştırmaya katılan ailelerin yüzde 25,6'sının da kiracı olduğu da belirlendi.

İKİNCİ EV SAYISI

Araştırmaya göre, kentte yaşayan ailelerin yüzde 22'si, kırda yaşayan ailelerin ise yüzde 11'i asıl konutları dışında başka bir konutu (mülkiyeti olsun olmasın) yılın belirli zamanlarında tatil veya ziyaret amacıyla kullanıyor.

AİLELERİN YARDIM ALMA DURUMU 

Türkiye genelinde son bir yıl içinde en az bir kez dahil olmak üzere herhangi bir yardım alan ailelerin oranı yüzde 10,3 olarak belirlendi. Türkiye genelinde yardım alınan kurumlar arasında ilk sırayı yüzde 39 ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı aldı. Bunu yüzde 23,1 ile belediyeler izledi.
Araştırmaya katılan ailelerin yüzde 78,7'si orta gelire sahip olduğunu, yüzde 16,9'u ise yoksul olduğunu ifade etti. Ailelerini zengin olarak tanımlayan bireylerin oranı ise yüzde 1,4 olarak belirlendi.

Ailelerin borçluluk durumlarında ise ailelerin yüzde 15,8 ile en çok ev almak için borçlandığı ortaya çıktı. Ailelerin yüzde 12,9'u araba almak, yüzde 11,1'i ticari borçlarını kapatmak, yüzde 10,5'i kredi kartı borcunu ödemek, yüzde 6,6'sı eğitim, yüzde 2,4'ü traktör, sulama sistemi, hayvan almak, yüzde 1,2'si tarla, arazi almak, binde 2'si tatil, yüzde 41,8'i de diğer kategorisinde borçlu olduğu ortaya çıktı.

İLK EVLENME YAŞI

Araştırmada kadınlarda ve erkeklerde ilk evlenme yaşının yükseldiği ortaya çıktı. Buna göre, 2006-2010 yılları arasında 18 yaş altı erkeklerin evlenme oranı binde 2 olarak tespit edilirken, 18 yaş üstü evlenme oranı yüzde 99,8 olarak belirlendi. 18 yaş altında evlenen erkeklerin oranı 1950'lerde yüzde 35 seviyelerindeydi.

Kadınlarda ise 18 yaş altı evlenme oranı yüzde 9,3, 18 yaş üstü evlenme oranı da yüzde 90,7 oldu. 18 yaş altında evlenen kadınların oranı 1950'lerde yüzde 65 oranındaydı.

EVLİLİK KARARI

Araştırmada, ilk evlilik kararının nasıl verildiğiyle ilgili ilginç veriler ortaya çıktı. Buna göre, araştırmaya katılanların yüzde 44,2'si görücü usulü ve kendi kararıyla ilk evliliğini yaptığını bildirdi. Yüzde 38,7'si kendi seçimi ve ailesinin rızasıyla, yüzde 9,4'ü görücü usulü ve kendi görüşü sorulmadan evlendiğini belirtti. Araştırmaya katılanların yüzde 4,3'ü kaçma ya da kaçırılma sonucu, yüzde 2,9'u da kendi kararıyla ancak ailesinin rızası olmadan, binde 5'i de berdel sonucu evlendiğini kaydetti.

Bu sonuçlara göre, Türkiye'de fikri alınmadan görücü usulüyle evlenenlerin oranının yıllar itibarıyla düşüş gösterdiği belirlendi. 1950'lerde bu oranın yüzde 29 seviyelerinde idi.

NİKAH TÜRÜ

Araştırmaya göre, 2006 yılında yalnız resmi nikahla evlilik oranı yüzde 9,7 iken, son araştırmada bu oran yüzde 3,42 olarak tespit edildi. 2006'da sadece dini nikahla evlenenlerin oranı 3,7 iken, bu oran son araştırmada yüzde 3,36 oldu. 2006'da hem resmi, hem dini nikah yapanların oranı yüzde 85,9 iken, bu oran son araştırmada yüzde 93,22 olarak belirlendi.

AKRABA EVLİLİĞİ

Türkiye'de akraba evliliklerinin oranı 2006-2010 döneminde yüzde 17,3 iken, bu oranın yaklaşık yüzde 55'inin kuzenler arasında yapıldığı belirlendi. Akraba evliliklerinin 1996-2000 yılları arasında yüzde 19, 2001-2005 yılları arasında ise yüzde 20 olarak tespit edilmişti.

Akraba evliliğini uygun bulanların oranı 2006'da yüzde 13,5 iken 2011'e gelindiğinde bu oran yüzde 14,4 olarak tespit edildi.

EVLENİLECEK KİŞİDE ARANAN ÖZELLİKLER 

Çalışmada evlenilecek kişinin sosyal özellikleri erkekler ve kadınlara göre ayrı ayrı araştırıldı. Araştırmanın erkeklere göre evlenilecek kişide aranan sosyal özellikler bölümünde “ilk kez evlenecek olması” bölümünü önemli bulanların oranı yüzde 85 oldu.

Araştırmada, “aile yapılarının benzer olması”nı önemli bulanlar yüzde 76,5, “dindar olması”nı önemli bulanlar yüzde 75,2, “aynı mezhepten olması”nı
önemli bulanlar yüzde 59,2, “iyi eğitimli olması”nı önemli bulanlar yüzde 58,4, “aynı sosyal çevreden olması”nı önemli bulanlar yüzde 49, “aynı etnik kökenden olması”nı önemli bulanlar 51,2, “çalışma saatlerinin az olması”nı önemli bulanlar yüzde 47, “bir işinin olması”nı önemli bulanlar yüzde 54,1, “hemşehri olması”nı önemli bulanlar yüzde 38,6, “yüksek gelir sahibi olması”nı önemli bulanlar yüzde 30,6 olarak tespit edildi.

Araştırmanın kadınlara göre evlenilecek kişide aranan sosyal özellikler bölümünde “bir işinin olması”nı önemli bulanların oranı yüzde 90,9 oldu.
Araştırmada, “aile yapılarının benzer olması”nı önemli bulanlar yüzde 81,5, “ilk kez evlenecek olması”nı önemli bulanlar yüzde 84,1, “dindar olması”nı önemli bulanlar yüzde 80,5, “aynı mezhepten olması”nı önemli bulanlar yüzde 69,2, “iyi eğitimli olması”nı önemli bulanlar yüzde 66,7, “çalışma saatlerinin az olması”nı önemli bulanlar yüzde 54,4, “aynı etnik kökenden olması”nı önemli bulanlar 57,8, “aynı sosyal çevreden olması”nı önemli bulanlar yüzde 53,9, “yüksek gelir sahibi olması”nı önemli bulanlar yüzde 45,2, “hemşehri olması”nı önemli bulanlar da yüzde 43 olarak belirlendi.
Bu verilere göre, erkekler için en öne çıkan özellik “ilk evlenecek olması” iken, kadınlarda “bir işinin olması” olarak tespit edildi.

EVLİLİĞİN DURUMU VE BOŞANMA

Araştırmada, Türkiye'de evlenmiş bireylerin yüzde 95'inin yalnız bir kez evlilik yaptığı görüldü. 2006'da tüm evlilikler için ilk evliliğin devam ettirenlerin oranı yüzde 86,2 tespit edilmişken, yüzde 8,9'unun eşinin vefat ettiği, yüzde 4,3'ünün boşandığı, binde 6'sının da ayrı yaşadığı tespit edilmişti.

2011 verilerine göre evlilik sayısına göre oranlar şöyle belirlendi:
(yüzde) Devam ediyor Eşi Öldü Boşandı Ayrı Yaşıyor
1. evlilik 86,1 8,3 5 0,6
2. evlilik 71,5 14,9 11,5 2,1
3. evlilik 53,5 15,9 28,5 2,1
4. evlilik 32,1 12,2 55,7 -
5. ve üstü evlilik 72,2 0,0 27,8 -
Buna göre, birinci evliliklerin yalnızca yüzde 5'i boşanmayla sonuçlanırken, ikinci evliliklerin yüzde 11,5'i, üçüncü evliliklerin yüzde 28,5'i, dördüncü evliliklerin yüzde 55,7'si, beşinci ve üstü evliliklerin yüzde 27,8'i boşanmayla sonuçlanıyor.

BOŞANMA SEBEPLERİ 

Türkiye genelinde temel boşanma sebepleri arasında her iki cinsiyette de yüzde 27,3 oranı ile “sorumsuz ve ilgisiz davranma” ilk sırada yer aldı.
Bu nedeni sırasıyla, evin ekonomik geçimini sağlayamama, aldatma, dayak/kötü muamele, içki ve kumar, eşlerin ailelerine karşı saygısız davranması, terk etme/edilme, eşin ailesinin aile içi ilişkilere karışması, çocuk olmaması, ailedeki çocuklara karşı kötü muamele, eşin tedavisi güç bir hastalığa yakalanması, hırsızlık, dolandırıcılık, gasp taciz gibi suçlar, aile içi cinsel taciz ve diğer nedenler izledi.

KADIN AÇISINDAN BOŞANMA SEBEBİ OLABİLECEK DAVRANIŞLAR

Araştırmada, kadın açısından boşanma nedeni olabilecek davranış ve özellikler de belirlendi. Buna göre, erkeğin karısını bir kez bile aldatmış olmasını boşanma sebebi görenlerin oranı yüzde 87,5 oldu.

Bu nedeni sırasıyla erkeğin hırsızlık, dolandırıcılık, gasp ve taciz gibi suçları işlemesi, içki ve kumar gibi kötü alışkanlıkları olması, karısına kötü muamele etmesi, eve, eşe ve çocuklara sorumsuz ve ilgisiz davranması, evin ekonomik olarak geçimini sağlayamaması, ailesinin aile içi ilişkilere çok karışması, eşinin ailesi ile geçinememesi, çocuğunun olmaması, tedavisi güç bir hastalığa yakalanması nedenleri izledi.

ERKEKLERİN BOŞANMA NEDENLERİ

Erkek açısından boşanma nedeni olabilecek davranış ve özelliklerin de belirlendiği araştırmada, kadının kocasını bir kez bile aldatmış olması, yüzde 93 oranı ile en büyük neden olarak gösterildi.

Kadının hırsızlık, dolandırıcılık, gasp taciz gibi suçları işlemesi (yüzde 84), içki ve kumar gibi kötü alışkanlıkları olması, kocasına kötü muamele etmesi eve, eşe ve çocuklara sorumsuz ve ilgisiz davranması, ailesinin aile içi ilişkilere çok karışması, eşinin ailesi ile geçinememesi, çocuğunun olmaması, tedavisi güç bir hastalığa yakalanması nedenleri izledi.

Bu verilere göre, kadın ve erkek için boşanmaya sebep olacak davranışlar benzer özellikler gösteriyor.