Tükenmişlik sendromu nedir?

Literatürde genel olarak tükenmişlik kavramına bakıldığında, bireyin tükenmişlik yaşadığını düşündürebilecek bazı belirtileri kapsadığı söylenebilir. Bunlar da duygusal, davranışsal ve bedensel olarak sınıflandırılabilir. Duygusal belirtiler arasında, kişisel güvende azalma, işe yoğunlaşamama, değersizlik hissi, huzursuzluk, kendini soyutlanmış hissetme, çabuk öfkelenme, tatminsizlik ve çaresizlik gibi bilişsel becerilerde güçlükler yasama yer alır.

TÜKENMİŞLİK SENDROMUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Tükenmişlik, bireylerde duygusal, davranışsal ve bedensel bazı belirtilerle kendini göstermektedir. Dolayısıyla bu belirtilerdeki değişiklikler tükenmişliği etkiliyor. Örneğin, cinsiyet, yas, çalışma süresi, kişilik, değerler, sosyal destek gibi bireysel ve sosyal özellikler, iş yükü, iş üzerindeki kontrol düzeyi, ödüller, çalışılan yere karşı hissedilen aidiyet duygusu ve adalet gibi iş ve örgütle ilgili özellikler tükenmişlikte azaltıcı ya da artırıcı bir etkiye sahiptir.

Davranışsal belirtilerde de aşırı duyarlılık ve ani tepki, sinirlilik, sabırsızlık, kurallar konusunda katılık, sürekli bir savunma ve suçlama hali gibi hususlar göze çarpar. Nihayet bedensel belirtiler arasında kronik yorgunluk, enerji kaybı, uyku bozuklukları, nefes darlığı, mide problemleri gibi sorunlar yaşar.

TÜKENMİŞLİK 4 EVREDE OLUŞUYOR

Genel olarak tükenmişlikte dört evre vardır. İlk evrede, kişi çok heyecanlı, motive ve isteklidir. Kariyer planları yapar ve var gücüyle çalışır. İkinci evrede, mesleğinden yavaş yavaş tatmin olamamaya başlar. İsteği ve şevki azalır. Mesleğini yaparken karşılaştığı ufak tefek sorunlardan bile büyük rahatsızlıklar duyar. Üçüncü evrede, örgütlerdeki çarpıklıkların düzelmeyeceği inancı gelişir. Dördüncü evredeyse, yoğun bir karamsarlık, örgüte ve mesleğe karşı ilginin azalması ve umutsuzluk baş gösterir. Artık sadece maddi ve sosyal güvence zorunluluğundan dolayı çalışır. Kişisel başarısı düşer ve sosyal çekilme durumu yaşanır.