Güncelleme Tarihi:
Tip 1 diyabet, pankreasın vücudun gıdalardan enerji almasını sağlayan bir hormon olan insülin üretimini durdurduğu otoimmün bir hastalıktır.
Tip 1 Diyabet Nedir?
Tip 1 diyabet, bağışıklık sisteminin pankreasınızdaki hücreleri zararlı olarak algıladığı ve onlara saldırdığı bir otoimmün durumdur. İnsülin olmadan vücudunuz kendi yağını ve kasını parçalayarak kilo kaybına neden olur. Bu, diyabetik ketoasidoz adı verilen kısa vadeli ciddi bir duruma yol açabilir.
Kan dolaşımının asidik hale geldiği zamandır, kan dolaşımınızda tehlikeli seviyelerde keton geliştirirsiniz ve ciddi şekilde susuz kalırsınız. Vücudun, glikozu kandan enerji için kullanmak üzere hücrelerinize taşımak için gerekli olan insülin üretememesine neden olur. Buna Tip 1 diyabet denir.
Tip 1 diyabet her yaşta gelişebilir, ancak genellikle 40 yaşından önce, özellikle çocuklukta görülmektedir. Tip 1 diyabette, pankreas (midenin arkasındaki küçük bir bez) ürettiği insülin miktarını (kan şekeri seviyelerini düzenleyen hormon) hiç üretmeyi bırakana kadar kademeli olarak azaltır. Kandaki glikoz miktarı çok yüksekse, zamanla vücudun organlarına ciddi şekilde zarar verebilir. Tip 1 diyabetin belirtilerini uzun zaman fark etmeyebilirsiniz.
Tip 1 Diyabet Belirtileri Nelerdir?
Tip 1 Diyabet semptomları, insülin eksikliği glikozun yüksek olduğu, ancak kaslarınız tarafından enerji için yakıt olarak kullanılmadığı anlamına geldiği için ortaya çıkar. Kan şekeri yüksek olduğunda, idrarda glikoz kaybolur ve susuz kalabilirsiniz. Tipik semptomlar;
Çok susamış hissetmek,
İdrarı normalden daha sık geçirmek, özellikle geceleri,
Her zaman çok yorgun hissetmek,
Kilo kaybı ve kas kütlesi kaybı,
Pamukçuk gibi kalıcı enfeksiyonlardır.
Tip 1 diyabetin semptomları genellikle gençlerde çok hızlı gelişir (birkaç saat veya gün içinde). Yetişkinlerde semptomların gelişmesi genellikle daha uzun sürmektedir. Daha sonraki bir süreçte ise kusma veya nefes almada güçlük meydana gelebilir.
Tip 1 Diyabet Teşhisi ve Tedavisi Nasıldır?
Diyabetin mümkün olduğunca erken teşhis edilmesi önemlidir. Tedavi edilmezse tip 1 diyabet hayatı tehdit eden bir durumdur. Tedaviye erken başlanması önemlidir. Diyabet iyileştirilemez, ancak tedavi, kan şekeri seviyenizi olabildiğince normal tutmayı ve yaşamın ilerleyen dönemlerinde gelişen sağlık sorunlarını önlemek için semptomlarınızı kontrol etmeyi amaçlar. Diyabet teşhisi konulursa, uzman tedavisi ve izleme için bir diyabet bakım ekibine yönlendirileceksiniz.
Vücudunuz insülin üretemediğinden, glikoz seviyenizi normal tutmak için düzenli insülin enjeksiyonlarına ihtiyacınız olacak. Kan şekeri seviyenizi ve ne kadar egzersiz yaptığınızı hesaba katarak, bunu nasıl yapacağınız ve enjekte ettiğiniz insülini yediğiniz yiyecekle (karbonhidrat) nasıl eşleştireceğiniz öğretilecektir. İnsülin enjeksiyonları, her biri biraz farklı şekilde çalışan birkaç farklı biçimde gelir. Büyük olasılıkla farklı insülin preparatlarının bir kombinasyonuna ihtiyacınız olacak.
İnsülin, bazı hastalara sürekli hızlı etkili insülin infüzyonu yoluyla verilir. Bu, küçük bir cihazın, derinin altına iğne ile yerleştirilen plastik bir tüp vasıtasıyla kan dolaşımınıza sürekli olarak insülini pompaladığı yerdir. İnsülin enjeksiyonlarına ve pompalarına alternatifler vardır, ancak bunlar yalnızca az sayıda hasta için uygundur. Bunlar;
Adacık hücre nakli
Tam bir pankreas naklidir.
Diyabet tedavi edilmezse, bir dizi farklı sağlık sorunlarına neden olabilir. Büyük miktarda glikoz kan damarlarına, sinirlere ve organlara zarar verebilir. Herhangi bir semptoma neden olmayan sürekli olarak yüksek bir glikoz seviyesine sahip olmak, uzun vadede zararlı etkilere sahip olabilir. İnsülininiz yiyecek alımınız ve egzersizinizle dengelenmemişse ortaya çıkabilecek komplikasyonlar da vardır. Diyabet ekibiniz, insülininizi doğru şekilde yönetmek için sizinle birlikte çalışacaktır.