Telomer tedavisi nedir? Ä°ÅŸte telomer tedavisi hakkında tüm merak edilenler

TELOMER NEDÄ°R ?

Kromozomların ucunda yer alan ve kromozomları bozulmadan koruyan kapaklardır.  Kromozom şapkalarıdır. Kromozomlar, genetik bilgimizi içeren DNA sarmalının sonunda yer alan iplik benzeri yapılardır. Telomerler, kromozomlarımızın hücre bölünmesi sırasında zarar görmesini önlerler. Ancak her hücre bölünmesinde bu telomerlerin boyu bir miktar kısalmaktadır. Bir zaman gelir ki her hücre bölünmesiyle bu telomerlerin boyu iyice kısalır ve kromozomları koruyamaz hale gelirler, kritik bir uzunluğa ulaştığında hücre bölünmeyi durdurur veya ölür. Telomerler kabaca 50 hücre bölünmesi sonunda, gelişme ve bölünme yeteneklerini kaybeder. Yaşlanmış hücreler metabolik olarak aktif kalırken daha fazla yeni hücre meydana getirmez ve en sonunda da ölürler. Genç insanlardan alınan hücreler, yaşlılardan alınan hücrelere göre kültür ortamında daha fazla bölünme gösterir. İnsanda yaşlanma süreci anne karnında organların oluşma sırasında başlar. Embriyo hücreleri, yaklaşık 60 - 80 defa bölündükten sonra yaşlanmaya başlar. Eğer hücreler orta yaşlı insanlardan alınırsa, yaşlanmadan önce 10-20 defa bölünür. Ömrü uzun olan türlerdeki bölünme sayısı, kısa ömürlü olan türlerden daha fazladır. Örneğin, fareden alınan hücreler 10- 15 defa bölünürken, kaplumbağadan alınan hücreler 100'den fazla bölünme geçirir.

Â

YAÅžLANMAYA ENGEL OLMAK

Yaşlanmanın önüne geçilmesi amacı ile bu konular ve nelerin yaşlanmaya yol açtığı sorusu bilimsel çevreleri meşgul eden ve üzerinde yoğun olarak çalışılan konulardan biridir. Bu bağlamda telomerlerin boylarının kısalmasına engel olmanın hatta telomer boylarının uzatılmasının sağlamanın insan ömrünü uzatabileceği konusu gündeme gelmeye başladı. 2015 tarihinde J. Ramunas, E. Yakubov ve arkadaşları FASEB adlı dergide telomerlerin uzatılabileceğini kendilerinin de bunu başardıklarını yayınladılar. Bu yaşlanmanın önüne geçilebileceği anlamı taşıyordu.

Dr. John Cooke konuya ilişkin olarak şu yorumda bulundu:  "Bu çalışma, hücre terapilerini iyileştirmek ve insanlarda hızlanan yaşlanma bozukluklarını tedavi etmek için telomer uzunluğunun geliştirilmesine yönelik ilk adımdır". Diğer yandan Stanford'daki mikrobiyoloji ve immünoloji profesörü Helen Blau, "İnsanlardaki telomerleri uzatmanın bir yolunu bulduklarını, bu hücrelerdeki iç saati uzun yıllar insan hayatına eşdeğer olarak geri döndürdüklerini" söylemiştir. Tabii ki bu araştırmalarda mRNA'lar (haberci ribonükleikasitler) kullanılmıştır. Bunun gıda takviyesiyle sağlanması söz konusu değildir.

Telomerleri uzatıldığında hücrelerin artık sonsuza dek bölünmeye gitmeyecekleri anlamı çıkar. Bu durum kanser riskini artmaktadır ki insanlarda potansiyel bir tedavi olarak kullanılması çok tehlikeli hale gelir. Sonuçta kanser oluşturma potansiyellerinin varlığı nedeni ile insanlarda tedavi amaçlı kullanılmaları şimdilik düşünülmemelidir. Telomer - kanser ve telomer - yaşlanma ilişkisinin tam olarak açıklığa kavuşabilmesi için çok sayıda yeni araştırmaya ihtiyaç bulunmaktadır.  Geçtiğimiz Haziran ayında, California-San Francisco Üniversitesi tarafından yönetilen bir çalışmada söylenenlerin aksine,  uzun telomerlerin beyin kanseri riskiyle ilişkili olduğunu iddia eden raporları yayınlanmıştır.

Diğer yandan gıda takviyelerinin telomer tedavisi gibi sunulması fevkalade yanlıştır. Daha laboratuvar aşamasında olan bu araştırmalar çok önemlidir. Dr. Blau bile potansiyel kullanım alanlarını sayarken "olabilir" ifadelerini kullanmıştır. Genetik hastalıklar, kas hastalıkları, diyabet ve kalp hastalıklarında kök hücre hedefli tedavilerde telomerlerin önemli yeri vardır.

Ölüm dediğimiz hadise zaten genetik olarak kodlanmış bir olaydır. Laboratuvar ortamında alınan sonuçlar pratik hayatta aynı neticeleri vermeyebilir. Bize düşen DNA'mızı, kromozomlarımızı dolayısı ile telomerlerimizi hasarlayıcılara karşı korumaktır. Bunun için sigara ve alkolden uzak durmak, stres oluşturan ortamlardan ve olaylardan uzaklaşmak, yediğimize içtiğimize dikkat etmek, genetiği değiştirilmiş gıdalardan ve hazır besinlerden, trans yani denatüre olmuş yağ kullanılan yiyecekleri almamak, bentonit kullanmak, ozon tedavisi almak, Omega 3 almak sağlıklı bir yaşlanmanın ve telomerleri korumanın gereklerindendir.

arpanetmedya.com'a katkıları için teşekkürler.

 

 

Telomer: Ölümsüzlük Sırrı mı? | Doktor Bu Ne