Ses kısıklığı ve yutma güçlüğü tiroid alarmı

“25 Mayıs Dünya Tiroid Farkındalığını Arttırma Günü” öncesinde Prof. Dr. Erol Bolu, tiroid kanserinin belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

HIZLA BÜYÜYEN KİTLELERE DİKKAT EDİN

Tiroid hücrelerinin kontrolsüz çoğalması ve çevre doku ya da organlara yayılması ile kendini gösteren tiroid kanserlerinin erken evrede teşhis edilmesi için belirtileri önemsemek, uzman yardımı almak gerekiyor. Uzun süreli ve ilerleyici bir ses kısıklığı ve yutma güçlüğü gibi belirtiler kanser riski açısından önemsenmeli. Hızla büyüyen kitlelerin de kansere dönüşme riski fazla olduğundan takip edilmeli. Tüm bunlara rağmen tiroid kanserlerinin önemli bir kısmının hiçbir belirtiye yol açmadan yıllarca sessiz kalabildiği durumlarda bulunabilmekte.

ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE KANSERLEŞME RİSKİ FAZLA

Nodül saptanan kişilerde yaş ve cinsiyet önemli bir faktör. Tiroid nodülleri kadınlarda daha sık görülmekte; ancak erkeklerde görülen nodüllerin kanserleşme sıklığı kadınlardan daha fazla. Çocukluk veya adölesan dönemde saptanan tiroid nodüllerinin de kötü huylu olma riski 3-4 kat yüksek. Bunlar dışında baş ve boyun bölgesinin radyasyona maruz kalması, ailede tiroid kanseri hikayesi olması, nodülü olan kişiler için kanserleşme ihtimalini arttıran faktörler.

TSH HORMONU YÜKSEK VE NODÜL VARSA DİKKAT

TSH hormonunun yetersizliği ile ortaya çıkan hipotiroidinin, tiroid kanseri ile bir bağlantısı yok. Ancak TSH hormonu yüksekse ve beraberinde tiroid nodülü varsa, bu kişilerde tiroid kanseri riski artabilmekte. Yine hashimoto tiroidi ile birlikte tiroid nodülü olan kişiler de tiroid papiller karsinom ve tiroid lenfoması riski olduğu düşünülüyor. Bu nedenle tirod nodülü bulunan hashimoto tiroid olguları takip altında tutulmalı. Her tiroid nodülüne biyopsi gerekmez; ancak ultrasonografik özellikler göz önüne alınarak biyopsi yapılacak nodüller belirlenmeli. Tiroid nodüllerinde kanser görülme ihtimali yaklaşık olarak yüzde 5. Tek ya da çok nodül içeren guatrın da kötü huylu olma ihtimali aynı. Soğuk; yani hormon üretmeyen nodüllerin kötü huylu olma olasılığı yüzde 15’lere çıkarken, sıcak; yani hormon üreten nodüller genellikle iyi huylu olarak kabul edilir. Sıcak nodüllerin kötü huylu olma riski yüzde 1’den düşük.

RUTİN MUAYENE VE TARAMALAR ÖNEMLİ

Boyunda şişlik ve kitle, halsizlik, yorgunluk, kabızlık, ciltte kuruluk, konsantrasyon güçlüğü gibi belirtiler tiroid rahatsızlıklarını akla getirmeli. Tek başına tiroid hormonları tanı için yeterli değil. Fizik muayene ve buna ek olarak yapılan tiroid ultrasonları toplumda sık olarak rastlanan tiroid nodülleri ve tiroid kanserlerinin erken evrede teşhisi için oldukça önemli. Erken dönemde saptanabildiği takdirde kemoterapi ya da radyoterapiye gerek duyulmadan tedavi sağlanabiliyor.

Özellikle 45 yaş öncesi iyi seyirli gruptaki tiroid kanserli hastaların yaşam süreleri sağlıklı toplumdaki diğer bireylerden farklı değil. Cerrahi ya da gerek görülür ise radyoaktif iyot uygulaması sonrası tiroid dokusu kalmadığı zaman vücudun ihtiyacı olan tiroid hormonunu karşılayacak bir tedaviye gerekir. Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanı tarafından TSH ve tiroid hormonlarının takibi ve tiroid hormon tedavi dozunun ayarlanması gerekir. Ayrıca bu tedavide farklı dozlar kullanılarak, geride kalma ihtimali olan kanserli tiroid hücreleri de baskılanır. Özetle tiroid nodülleri ve tiroid kanserinin tanısı ve tanı sonrası yönetimi önemli.