Şarbon nedir ve hayvanlardan insanlara bulaşır mı?
Güncelleme Tarihi:
Hayvanlarda görülen şarbon hastalığı, ülkemizde çoban çıbanı ve karakabarcık gibi isimlerle adlandırılır. Hayvanlar arasında salgınlara neden olarak ölümlere yol açan şarbon hastalığına Bacillus anthracis isimli bakteri neden olur. Böcek ısırığına benzer biçimde kabarık, kaşıntılı bir şişlikle kendisini gösteren hastalık hayvanlardan insanlara bulaşabilir. Peki, şarbon hastalığı nedir? İşte, şarbon belirtileri ve hastalıkla ilgili ayrıntılı bilgiler.
Bilinen en eski zoonotik hastalıklardan birisi olan şarbon, azalmasına rağmen ülkemizde görülüyor. Hasta hayvanların etine derisine temas yoluyla bulaşabilen şarbon hastalığı için hayvancılıkla uğraşanlar, çobanlar, kasaplar, mezbaha işçileri genellikle risk grubu oluşturuyor. İşte, ayrıntılar.
Şarbon özellikle sığır, koyun, keçi, deve gibi ot yiyen hayvanlardan insanlara bulaşan zoonotik bir hastalıktır. Antraks olarak da bilinen şarbon hastalığı ülkemizde çoban çıbanı ve karakabarcık gibi isimlerle de anılmaktadır.
NASIL BULAŞIR?
Şarbon insanlara üç şekilde bulaşmakta ve bulaşma şekline göre de adlandırılmaktadır:
Deri şarbonu, hasta hayvanlara, bunların etine, derisine, bu hayvanların kirletmiş olduğu eşya veya malzemelerle temas edilmesiyle,
Sindirim sistemi şarbonu, şarbon mikrobu bulaşmış gıdaların, özellikle de şarbonlu hayvanların etlerinin yenmesiyle,
Akciğer şarbonu, şarbon sporuyla bulaşık tozların veya hayvan tüylerinde ve kıllarında bulunabilen sporların solunmasıyla bulaşmaktadır.
İnsan hastalığının genel kaynağı hasta, ölen hayvan veya kontamine hayvansal materyaller ile doğrudan veya dolaylı temas ile olmaktadır.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Görülme sıklığı gittikçe azalmasına rağmen şarbon ülkemizde de görülmektedir. Ülkemizde genel olarak deri şarbonu görülmektedir. Deri şarbonunda lezyonlar genellikle vücudun açık yerlerinde görülür. Şarbon sporlarının deriden girdiği yerde, ilk önce böcek ısırığına benzer biçimde kabarık, kaşıntılı bir şişlik oluşur. Bu şişlik 1-2 gün içerisinde içi su dolu kabarcığa dönüşür ve daha sonrada ağrısız, genellikle 1-3 santimetre genişliğinde ortasında karakteristik siyah renkte ölü dokunun yer aldığı bir yara meydana gelir.
Şarbon tedavisi olan bir hastalıktır. Uygun antibiyotikler ile kısa sürede tedaviye başlanması durumunda tamamen iyileşme olur.
HASTALIKTAN NASIL KORUNULUR?
Şarbonlu olduğundan şüphelenilen veya şarbondan ölen hayvanlar asla kesilmemeli, derileri yüzülmemeli ve etleri tüketilmemelidir.
Şarbondan şüpheli hayvan ölümleri derhal veteriner hekime haber verilmelidir.
Şarbondan ölen hayvanlar 2 metre derinliğinde çukurlar açılarak gömülmelidir.
Hasta hayvanların bulundukları yerler ve taşındıkları nakil vasıtaları temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Hasta hayvanların temas ettiği yemler, altlıklar ve gübre gibi bulaşık materyaller yakılarak imha edilmelidir.
Riskli bölgelerde hayvanlar şarbona karşı aşılattırılmalıdır.