10 SORUDA VAZEKTOMİ DOSYASI | Rafet El Roman’ın açıklamalarından sonra gündem oldu... Uzmanı tüm merak edilenleri anlattı
Güncelleme Tarihi:
Ülkemizde doğum kontrolü yöntemlerinin kadınlar tarafından kullanılması gerektiği kanısı hâlâ çok yaygın olsa da erkeklerin de en az kadınlar kadar sorumlu olması gerekiyor. Erkeklerin geçici yöntemler dışında uygulayabilecekleri kalıcı doğum kontrol yöntemleri de var. Bunlardan biri de vazektomi. Biz de ünlü sanatçı Rafet El Roman’ın "Artık çocuğum olmayacak" açıklamasından sonra konuşulmaya başlanan vazektomi ameliyatı ile ilgili merak edilenleri Üroloji ve Androloji Uzmanı Prof. Dr. Ege Can Şerefoğlu ile konuştuk.
İkisi kız ve biri erkek üç çocuk babası olan Rafet El Roman'ın, geçtiğimiz günlerde verdiği bir röportajda, 10 yıl önce kısırlaştırma ameliyatı olduğunu itiraf etmesiyle vazektomi konusu sıkça konuşulmaya başlandı.
55 yaşındaki sanatçı verdiği bir röportajda, "Benim artık çocuğum olmayacak. 6 yıllık hayat arkadaşımdan oğlum Edvan doğduğu zaman kızlarım psikolojik olarak zor bir süreç yaşadı. Annem de beni bu konuda uyardı. Biz de aile toplantısı yaptık. Kızlarım, kardeşlerim ve annemle konuşarak, tıbbi olarak kendi tercihimle bunun önlemini aldım” dedi.
Bu açıklamayla tartışma yaratan sanatçı, daha sonra sosyal medya hesabından da bir video yayınladı. Rafet El Roman videoda şöyle konuştu:
"Bana röportajda ‘Bir daha çocuk istiyor musun?' diye soruldu. Ben de dürüstçe ve tüm samimiyetimle cevap verdim. İnsanların bunu benden duymalarını istedim. Herhalde olaya hâkim değiller. Dünyada bunu milyonlarca insan yaptırıyor. Genelde bu yük hep kadınlara yüklenir. Şu anda sizden bir tebrik beklemiyorum ama bu sorumluluğu erkeklerin de üstlenmesinin zamanı gelmiştir diye düşünüyorum. 'Abi geçmiş olsun' yazan bile oldu."
Rafet El Roman'dan 'kısırlaştırma ameliyatı' açıklamasıGerçekten de pek çok kişi vazektomi işleminin ne olduğunu bilmiyor, 'Geçmiş olsun' denecek bir operasyon olduğunu düşünüyor.
-- Peki, erkeklerde tüplerin bağlanması olarak bilinen vazektomi işlemi sonrası çiftlerin hayatında neler değişir?
-- Ağrılı bir işlem mi?
-- Çocuk sahibi olmak istemeyenler için güvenli bir yöntem midir? Riskleri var mıdır?
-- Sonradan karar değiştirilirse geri dönüşü var mı?
-- Cinsel hayatı etkiler mi?
Doğum kontrolü konusunda erkeklerin de en az kadınlar kadar sorumlu olduğunu belirten Prof. Dr. Ege Can Şerefoğlu ile tüm yönleriyle vazektomi işlemini konuştuk.
İŞLEM YAKLAŞIK 15 DAKİKA SÜRÜYOR
1- İşlem nasıl uygulanır?
Vazektomi, aile planlaması için erkeklere uygulanan basit bir cerrahi işlemdir. Cinsel ilişki sırasında testislerden penise sperm taşıyan tüplerin bağlanması ile gerçekleştirilir. Vazektomi işlemi sonrasında erkekler ek bir doğum kontrol yöntemine ihtiyaç duymaksızın eşleriyle birlikte olabilir.
Ülkemizde birçok erkeğin bu doğum kontrol yöntemine mesafeli yaklaştığını ancak vazektominin Batı ülkelerinde en sık uygulanan cerrahi işlemler arasında yer aldığını, ABD'de her yıl yaklaşık olarak 500 bin erkeğe vazektomi işlemi uygulandığını söyleyerek söze başlayan Şerefoğlu, bu işlemin kadınlara uygulanan tüp ligasyonu işlemi ile benzerlik gösterdiğini ancak genel anestezi gerektiren bu ameliyat ile mukayese edildiğinde çok daha basit, hızlı, güvenli ve ağrısız olduğunu belirtti ve nasıl uygulandığını anlattı:
“Vazektomi genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Haya bölgesine yapılan ufak bir kesi ile tüpler bulunur ve kesilerek bağlanır. Yapılan kesi çok küçük ise dikişlere ihtiyaç olmayabilir. Dikiş atılacak büyüklükte bir kesinin varlığında eriyebilen dikişler veya özel bir cerrahi bant kullanılmalıdır. İşlem yaklaşık 15 dakika sürer.”
DÖRT HAFTA YORUCU EGZERSİZ VE CİNSEL AKTİVİTEDEN KAÇINMALI
2- Vazektomi ağrılı bir yöntem midir? Ameliyat sonrası ağrı olur mu?
Vazektomi işlemi sırasında birkaç saniye hafif-orta şiddette bir ağrı hissedilebileceğini söyleyen Prof. Dr. Şerefoğlu, vazektomi operasyonundan birkaç gün sonra testislerde ağrı oluşabileceğini, işlemden sonra birkaç gün süren rahatsızlık hissi veya morarma olabileceğini, bu durumun normalde hızlı bir şekilde ortadan kaybolduğunu, işlem sonrası bir hafta kadar sıkı iç çamaşırı giymenin rahatsızlık hissinin giderilmesinde yardımcı olabileceğini söyledi. Şerefoğlu, ameliyattan sonra dört hafta kadar ağır kaldırmaktan, yorucu egzersiz yapmaktan ve cinsel aktiviteden kaçınmak gerektiğini hatırlattı.
Vazektomi işleminden sonra kişinin hastanede yatmasına gerek kalmaz. Bu avantajları nedeniyle vazektomi Kanada, İngiltere, Danimarka ve Hollanda gibi gelişmiş ülkelerde çok sık uygulanıyor. Ancak vazektomi cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruyucu değildir ve sabit cinsel partneri olmayan erkeklerin bu hastalıklardan korunmak için prezervatif kullanmaları gerekir.
Prof. Dr. Ege Can Şerefoğlu3- Bu işleminin riskleri var mı?
Vazektomi sonrası çoğu erkekte herhangi bir problem görülmediğini belirten Şerefoğlu, nadiren de olsa ortaya çıkabilecek durumları şöyle sıraladı:
-- Herhangi bir işlem veya deride kesilmede ortaya çıkabilecek yara yeri enfeksiyonu
-- Ameliyat yerinde morarma (bir hafta kadar sürebilir)
-- Ağrı
-- Genel anestezi altında gerçekleşmişse anesteziye bağlı problemler
YÜZDE 99 BAŞARILI BİR DOĞUM KONTROL YÖNTEMİ
4- Vazektomi operasyonunun başarılı olduğu nasıl anlaşılır? Doğum kontrolünde yüzde 100 etkili bir yöntem midir?
Vazektomi işlemi yüzde 99 başarılı bir doğum kontrol yöntemi olduğuna, bazı spermlerin vazektomiden sonraki birkaç hafta boyunca tüplerin içinde hayatta kalabileceğine, bunların operasyondan sonraki ilk birkaç hafta meninin içine geçebileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Şerefoğlu, bu nedenle ameliyattan yaklaşık 12 hafta sonra bir meni testi yapılmasını önerdi. Bu testin sonucunda sperm görülmemesi durumunda korunmasız cinsel ilişkiye girilebileceğini söyleyen Şerefoğlu, ekledi:
"Eğer test sonucunda sperm hücrelerine rastlanırsa bir ay sonra sperm analizinin tekrarı gerekir. Hastaların bu süre boyunca ilave bir doğum kontrol yöntemi kullanmaya devam etmeleri şarttır."
CİNSEL PERFORMANS ÜZERİNDE OLUMSUZ ETKİSİ YOK
5- Vazektomi cinsel hayatı etkiler mi?
Pek çok erkeğin bu işlemi yaptırmayı düşünmemesinin nedenlerinden biri cinsel hayatı olumsuz yönde etkileyeceği inancıdır. Şerefoğlu, vazektominin cinsel performans üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi bulunmadığını, testislerde üretilen testosteron gibi seks hormonlarının daha önce olduğu gibi kan dolaşımına geçtiğini ve semen miktarında herhangi bir azalma fark edilmediğini ifade etti.
Prof. Dr. Şerefoğlu, aksine diğer doğum kontrol yöntemlerinin endişesi veya rahatsızlığını ortadan kaldırdığı için vazektominin cinsel hayat üzerine olumlu etkisi olabileceğini söyledi ve ekledi:
“Sanılanın aksine vazektomi işleminin sertleşme bozukluklarıyla herhangi bir alakası yoktur ve bu işlemi geçiren erkeklerin erkeklik hormonu yani testosteron seviyelerinde herhangi bir değişiklik olmaz. Vazektomi operasyonunun testosteron seviyesini veya cinsel isteği azalttığına dair bir kanıt bulunmuyor.”
SPERM ÜRETİMİ DEVAM EDER
6- Vazektomi olan erkekler boşalabilir mi? Sperm üretimi devam eder mi?
“Vazektomi olan erkekler cinsel aktivitelerine normal şekilde devam eder ve boşalabilirler” diyen Şerefoğlu, vazektominin sadece meninin içine spermin gelişini engellediğini, meninin sadece yüzde 2-5 kadarını sperm hücreleri oluşturduğu için menide herhangi bir hacim eksikliğinin fark edilmediğini ve vazektomi sonrası testislerde sperm üretiminin devam ettiğini belirtti.
7- Vazektomi sonrası üretilen spermler nereye gidiyor?
Vazektomi sonrası testislerde üretilen spermlerin, sperm kanallarından ilerlemediğini, testislerde kaldığını ve zamanla geri emildiğini söyleyen Şerefoğlu, vazektomi işleminden sonra sperm kanallarındaki spermlerin vücuttan atılmasının yaklaşık 15-20 boşalma sonrası gerçekleştiğini, bu yüzden vazektomi işleminden 2-3 ay sonra, menide sperm olup olmadığını görmek için bir örnek verilmesinin sağlıklı olacağını belirtti.
BEKAR ERKEKLER İKİ KERE DÜŞÜNSÜN
8- Bekar erkeklerin vazektomi yaptırmaları doğru mu?
Prof. Dr. Şerefoğlu, bu sorumuza yanıtı şöyle:
“Bekar erkeklerin vazektomi yaptırmasında bir sakınca yok. Ancak çocuk sahibi olmayan bekar erkeklere vazektomi yaptırmadan önce dikkatlice düşünmelerini tavsiye ederim.”
KANALLAR GERİ AÇILABİLİR AMA ÇOK DAHA UZUN VE MALİYETLİ BİR İŞLEM
9- Bu işlemden sonra geri dönüş var mı? Bağlanan kanallar geri açılabilir mi?
“Vazektomiden sonra bağlanan kanalların geri açılma işlemi mümkün olmakla birlikte, zor bir cerrahi operasyon gerektirir” diyen Prof. Dr. Şerefoğlu, vazektomi ile bağlanan kanalların 'vazovazostomi' adı verilen bir ameliyat ile tekrardan açılabileceğini, böylelikle testislerde üretilen spermlerin boşalma esnasında yeniden penisten atılabileceğini, ancak bu işlemin vazektomiden daha karmaşık, uzun ve maliyetli bir ameliyat olduğunu belirtti.
Mikro cerrahi yöntemlerinin kullanıldığı vazovazostomi işleminden sonra çoğu erkekte sperm sayısının kademeli olarak arttığının gözlemlendiğini sözlerine ekleyen Şerefoğlu, bu işlemin zorluğu nedeniyle vazektomiden sonra çocuk sahibi olmak isteyen erkeklere genellikle testisten sperm çıkartılması işleminin uygulandığını belirtti.
10- Son pişmanlık fayda ediyor mu? Vazovazostomi sonrası gebelikte başarı oranı nedir?
Vazovazostomi sonrası gebelikte başarı oranlarının değişkenlik gösterdiğine dikkat çeken Şerefoğlu, vazektomiden sonra geçen zaman ve ilerleyen yaş faktörlerinin başarı düzeyini etkilediğini, vazovazostomi ile başarı oranının yüzde 85 dolaylarında olduğunu, gebelikte başarı oranının ise yüzde 55 olarak gerçekleştiğini, vazovazostomi işleminin başarılı olmadığı durumlarda farklı üreme tekniklerinin (tüp bebek) kullanılarak gebelik sağlanmasının hedeflendiğini belirtti.
