Radyoterapi nedir? Ne zaman ve neden uygulanır? Radyoterapinin yan etkileri nelerdir?
Güncelleme Tarihi:
Kanser; günümüzde en ölümcül olan hastalıklar içerisinde yer almaktadır. Bu hastalık, son senelerde etkisini gittikçe arttırmakta ve toplum sağlığını ciddi manada olumsuz etkileyen, en mühim sağlık problemleri içerisinde yer almaktadır. Yakın dönemde kansere karşı oldukça etkili olacak tedavi metotları geliştirilmiştir. Bunun yanı sıra bu tedavi metotları içerisinde; ışın ya da radyoterapi tedavisi de yer almaktadır. Peki radyoterapi nedir? Ne zaman ve neden uygulanır? Radyoterapinin yan etkileri nelerdir detayları ile derledik.
Radyasyon; parçacık veya dalgalar ile taşınan özel enerji çeşidi olarak tanımlanabilir. Özel cihazlar ile üretilen veya radyoaktif şeklinde isimlendirilen maddeler açısından salınmaktadır. Bu enerji türü; tıpta görüntüleme amacının dışında kanser ve başka bazı rahatsızlıkların tedavi edilmesi adına kullanılmaktadır. Radyasyonu, rahatsız olan organa yönlendirmek adına özel cihazlara ihtiyaç duyulur. Bu biçimde yüksek dozdaki radyasyon enerjisinin, hastalıkları tedavi edebilmek için kullanılmasına; ışın ya da radyoterapi tedavisi denilmektedir.
Radyoterapi Nedir?
Radyoterapi; kanser hücrelerini yok etmek adına radyasyon teknolojisinin kullanıldığı tedavi metodudur. Tedavi için yüksek enerjisi bulunan radyoaktif ışınların kullanılmasından ötürü; ışın tedavisi şeklinde de bilinmektedir. X ışınları oldukça sık kullanılsa da proton gibi başka enerji türleri de kullanılmaktadır. Günümüzde gelişen teknoloji ile hedefe odaklanan cihazlarla hem yan etkiler azalmaktadır hem de tedavide başarı oranı artmaktadır.
Radyoterapi tedavisi; dahili ve harici olmak üzere iki ayrı şekilde uygulanmaktadır. Bununla beraber benzer etkiler göstermektedir. Tedavi esnasında yüksek enerjili ışınlar insan vücudunun dışındaki makine aracılığıyla gönderilmektedir. Brakiterapi isimli ışın tedavisi esnasında ise; radyasyon kaynağı insan vücudunun içine yerleştirilmektedir. Radyoterapi tedavisi; vücutta uygulandığı bölgeye göre bulantı, ağız yaraları, saç dökülmesi, kusma, cilt sorunları gibi türlü yan etkilere sebep olmaktadır.
Radyoterapi Ne zaman ve Neden Uygulanır?
Radyoterapi; kanser için kullanılan birincil tedavilerdendir. Radyoterapi; yaklaşık olarak dört kanser hastasının üçünde kullanılan bir tedavi metodudur. Multidisipliner tedavi yöntemleri içerisinde bu tedavi şekli genelde; cerrahi öncesi ya da sonrasında tek başına iyileştirici tedavi şeklinde veya kemoterapi tedavisi ile beraber kullanılmaktadır.
Radyoterapinin Yan Etkileri Nelerdir?
Kanser hücrelerinin yok edilmesi adına yüksek radyasyon kullanılır. Bu tedavinin yan etkileri; tedavi çerçevesinde yakın sağlıklı doku ve hücrelere gelen zararlardan kaynaklanmaktadır. Ancak radyoterapideki yeni gelişmelerin hedefi eskiye nazaran daha kesin hale gelmiştir. Bu yüzden de yan etkiler daha az görülmektedir. Radyoterapi tedavisine bağlı sağlıklı hücre hasarı durumunda; saç dökülmesi, ciltte ağrı, cilt üzerinde kızarma, bulantı, iştahsızlık, kusma ve bulantı, ağız içinde yaralar gibi birçok yan etkiler ile kendini göstermektedir.
Tedavideki yan etkilerin pek çoğu önlenebilir veya tedavi edilebilmektedir. Bunun dışında çoğu yan etki, tedavi bittikten sonra kendi kendine kaybolmaktadır. Hastaların hangi yan etki ile karşılaşacağını tahmin etmek oldukça güçtür. Bu yan etkiler, kişiden kişiye farklılık göstermektedir.