Güncelleme Tarihi:
Prostat kanseri, prostat bezindeki hücrelerin kontrolsüz büyümesi ile meydana gelir.
Prostat Kanseri Nedir ve Neden Olur?
Prostat kanseri, erkeğin üreme sisteminin bir parçası olan ceviz şeklindeki küçük bir bez olan prostatta gelişir. Prostat kanseri çok yaygındır ve her dokuz erkekten birini etkiler. Uzmanlar, prostat bezindeki bazı hücrelerin neden kanserli (kötü huylu) hale geldiğinden emin değiller. Genetik bir rol oynuyor gibi görünüyor. Örneğin;
Babanız, erkek kardeşiniz veya oğlunuzda hastalık varsa, prostat kanserine yakalanma olasılığınız iki ila üç kat daha fazladır.
Kalıtsal mutasyona uğramış (değiştirilmiş) meme kanseri genleri (BRCA1 ve BRCA2) ve diğer gen mutasyonları, az sayıda prostat kanserine katkıda bulunur.
Prostat Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Erken evre prostat kanseri nadiren semptomlara neden olur. Hastalık ilerledikçe;
Sık sık, bazen acil, özellikle geceleri idrara çıkma ihtiyacı,
Zayıf idrar akışı veya başlayan ve duran akış,
Ağrılı idrara çıkma (dizüri),
Dışkı (bağırsak) inkontinansı,
Ağrılı boşalma ve erektil disfonksiyon (ED),
Menide kan (hematospermi) veya idrarda,
Bel ağrısı, kalça ağrısı ve göğüs ağrısı,
Bacak veya ayaklarda uyuşma gibi belirtiler görülmektedir.
Prostattaki tüm büyümeler kanserli değildir ve tüm prostat sorunları kanseri göstermez. Benzer prostat kanseri semptomlarına neden olan diğer durumlar;
İyi huylu prostat hiperplazisi (BPH): Bir noktada, hemen hemen her erkek iyi huylu prostat hiperplazisi (BPH) geliştirecektir. Bu durum prostat bezini büyütür ancak kanser riskini artırmaz. Şişmiş bez, üretrayı sıkıştırarak meni ve idrarın akışını engeller. İlaçlar ve bazen ameliyat yardımcı olabilir.
Prostatit: 50 yaşın altındaki erkekler prostatite, iltihaplanmaya ve prostat bezinin şişmesine daha yatkındır. Bakteriyel enfeksiyonlar genellikle nedendir. Tedaviler antibiyotikleri veya diğer ilaçları içerir.
Prostat Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Taramalar prostat kanserini erken yakalamanın en etkili yoludur. Ortalama kanser riski altındaysanız, muhtemelen 55 yaşında ilk prostat taramasını yaptıracaksınız. Ailenizde hastalık öyküsü varsa veya Siyah iseniz, sağlık uzmanınız teste daha erken başlayabilir. Tarama genellikle 70 yaşından sonra durdurulur, ancak belirli durumlarda devam edebilir. Prostat kanseri için tarama testleri;
Dijital Rektal Muayene: Sağlayıcınız eldivenli, kaygan bir parmağı rektuma sokar ve rektumun önünde bulunan prostat bezini hisseder. Darbeler veya sert alanlar kanseri gösterebilir.
Prostata Özgü Antijen (PSA) Kan Testi: Prostat bezi, proteine özgü antijen (PSA) adı verilen bir protein üretir. Yüksek PSA seviyeleri kanseri gösterebilir. BPH veya prostatitiniz varsa seviyeler de yükselir.
Biyopsi: Prostat kanserini teşhis etmenin tek kesin yolu kanser hücreleri için doku örneği almak için iğne biyopsisidir. MRI kılavuzluğunda prostat biyopsisi sırasında, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) teknolojisi prostatın ayrıntılı görüntülerini sağlar.
Prostat Kanseri Nasıl Yönetilir veya Tedavi Edilir?
Bazı insanlar asla tedaviye ihtiyaç duymaz çünkü kanser yavaş büyür ve yayılmaz. Tedavi ile çoğu prostat kanseri yüksek oranda tedavi edilebilir. Tedavi seçenekleri ise;
Aktif İzleme: Bu yaklaşımla, kanser büyümesini izlemek için her bir ila üç yılda bir taramalar, taramalar ve biyopsiler alırsınız. Aktif izleme, kanser yalnızca prostatta ise, yavaş ilerliyorsa ve semptomlara neden değilse en iyi sonucu verir.
Dikkatli Bekleme: Aktif sürveyansa benzer, ancak genellikle daha yaşlı hastalarda kullanılır. Aktif sürveyansa benzer şekilde, bu yaklaşım tanıda kesin tedaviyi içermez. Bununla birlikte, test çok daha az sıklıkta yapılır ve semptom yönetimine odaklanır.
Brakiterapi: Bir tür dahili radyasyon tedavisi olan brakiterapi, prostatın içine radyoaktif tohumların yerleştirilmesini içerir. Bu yaklaşım, çevredeki sağlıklı dokunun korunmasına yardımcı olur.
Harici Işın Radyasyon Tedavisi: Harici ışın radyasyon tedavisi ile bir makine, doğrudan tümöre güçlü X-ışını ışınları gönderir. Yoğunluk modülasyonlu radyasyon tedavisi, hastalık bölgesine güçlü dozlarda radyasyon veren bir tür harici radyasyon terapisidir.
Sistemik Tedaviler: Sağlayıcınız, kanser prostat bezinin dışına yayılmışsa sistemik tedaviler önerebilir. Bu tedaviler arasında kemoterapi, androjen yoksunluk hormonu tedavisi ve immünoterapi yer alır.
Odak Tedavisi: Prostatın yalnızca kanserden etkilenen alanını tedavi etmeye odaklanan daha yeni bir tedavi şeklidir. Kanser yayılmadıysa bu tedaviyi deneyebilirsiniz. Odak terapi seçenekleri arasında yüksek yoğunluklu odaklanmış ultrason (HIFU), kriyoterapi, lazer ablasyon ve fotodinamik terapi bulunur.
Prostatektomi: Bu cerrahi prosedür, hastalıklı prostat bezini çıkarır. Cerrahlar, küçük abdominal kesilerden laparoskopik prostatektomi ve robotik radikal prostatektomi yapabilirler. Bu prosedürler, açık radikal prostatektomiye göre daha az invazivdir ve daha büyük bir abdominal kesi gerektirir. Ancak her ikisi de kanserin giderilmesinde etkilidir.