Polislerin stres nedenleri

Aslında iş yerindeki stresin kaynaklarına baktığımızda, genelde işyerlerinde stres daha çok; iş ortamındaki rollerdeki belirsizliklerden, kişiler arası çatışmalardan, çalışanlarda aşın sorumluluk ve  baskı hissetmekten,  yoğun iş yükünden kaynaklanır. Polislerin içinde bulundukları iş ortamına biraz  göz gezdirildiğinde bu unsurların çoğunu bir arada görmek mümkün.

Prof. Dr. Arif Verimli Türk polislerinin psikiyatrik hastalıkları ve onların stres kaynaklarına ilişkin yaptığı çalışmasında çok önemli noktalara değiniyor.
    Â
Türk polisinin psikiyatrik hastalık kaynakları

Prof DR. Verimli, "Türk polisindeki stres değerlendirmesini 6 ana bölümde sınıflandırmamız mümkündür" diyerek şunları söylüyor: "Bunlar;

     a-  İşin doğası (İş ortamından kaynaklanan nedenler)
     b-  Kişisel özellikleri (Sosyal benlik algılaması)
     c-  Çalışma koşullan (Çevre faktörleri ve iş yükü)
     d-  İdari, yasal ve sosyal destek alamama
     e-  Ekonomik ve maddi nedenler
     f-  Aile yaşantısından kaynaklanan nedenlerdir.
      
Türk polisinin stres kaynaklarının belirlenmesi sırasında yakınma sıralamasına bakıldığında ekonomik ve maddi nedenleri öncelikle ifade ettikleri belirlendi. Yani ekonomik nedenler, yakınılan stres kaynaklan sıralamasında birinci sırada gözükmesine rağmen gerçek stres belirtileri sıralamasında daha alt sıralarda. Bunun nedeni diğer faktörlere göre ekonomik nedenler daha kolay dile getirilebiliyor ve kişiye idari ve yasal sorun çıkarmıyor.
    Â
 İş Ortamı (işin doğası)
      
 Polisler sürekli normal dışı olaylar (suç, suçlu, cinayet vs.)'la mücadele ediyor. Bu ise polislerin ruhsal durumunu olumsuz etkiliyor. Teşkilat içindeki hiyerarşik yapının çalışanların iş doyumunu engelleyecek biçimde uygulanması, polislerde verimliliğin düşmesine neden oluyor. Teşkilatta meslek standartlarına uygun görev tanımlarının oluşmaması, görev tanımında belirsizliğe ve meslekte branşlaşmamanın ortaya çıkardığı olumsuzluklara yol açıyor. Türk polisinin yasalarla belirlenmiş olan sorumluluk alanının genişliği, her yasal uygulamadan polisin mesul tutulmasına yol açıyor. Polis ortalama 800 yasa, kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmeliklerden sorumlu. Ancak sorumlu olmasının yanında yasların icracısı durumunda. Yani bir suç olayında ilgili tüm yasaların uygulamalarını bilmek ve yanlış yapmamak zorunda.

Kişisel Özellikleri (Sosyal Benlik Algılaması)
      
 Kişilik özelliklerin polis seçiminde değerlendirilememesi, polisliğe uygun olmayan kişilik özelliğine sahip kişilerin mesleğe katılmasına neden oluyor. Polislerde kişilik özelliği olarak strese yatkınlık ve iletişim becerilerinin yetersizliği polislerin iş ortamına uyumunu etkiliyor. Ayrıca polislerin başka sağlık problemleri de streslerini artırıyor. Türk polisinde benlik algılamasıyla ilgili nedenler mesleğe uyumunu engelliyor. Yani teşkilat çalışanlarının polis kimliğiyle özdeşleşememeleri ve polislik mesleğini benimsememeleri yaptıkları işten memnun olmamalarına yol açıyor.
    Â
 Çalışma Koşulları (Çevre Faktörleri ve İş Yükü)
      
 Türk polisinde işyerinde izin kullanamama ve ödüllendirmede adaletsizlik düşüncesi meslek doyumunu düşürüyor. Çalışma ortamında bireysel rollerin belirsizliği, vardiya sistemindeki problemler, nöbetlerin uzunluğu ve mesai dışında sık sık göreve çağrılma gibi çalışma ortamından kaynaklanan nedenler polisin stres kaynaklarından bazıları. Hiyerarşik yapının katı biçimde uygulanması polisin inisiyatif kullanma imkanını ortadan kaldırıyor. Bunların yanında asli görev dışı algılanan işlerde göreve gelme (Konser, maç gibi) durumunda kalmaları ve tatillerinden yararlanamamaları polisin stresini artırıyor.
      
 İdari, Yasal ve Sosyal Destek Alamama
      
 Kurumsal desteğin azlığı ya da kurumun idari desteği vermemesi, yapılan görevle ilgili çok çabuk açığa alınabilme ile sıklıkla yasal soruşturmaya maruz kalma mesleki verimliliği düşürüyor. Ayrıca yasal desteğin azlığı polisleri etkiliyor. Ortalama 800 civarında yasa, yönetmelik ve tüzükten sorumlu tutulmanın yanında, görevi yaparken karşılaşılan engellerden dolayı yasalar karşısında sıklıkla suçlu konumuna düşme görev yapmayı etkiliyor. Bir olayda olay aynı olmasına rağmen polisin uygulamasında farklı farklı değerlendirmeler ortaya çıkıyor. Örneğin: 2003'de Adana'da yaşanan yaralama olayında polisin olaya müdahale edip etmemesi durumunda olduğu gibi. Bunların yanında kurum ve kurum dışı sosyal destek azlığı ya da hiç desteğin olmaması mesleğin benimsenmesini engelliyor. Bütün bu nedenler polisin kurum ve toplum içinde kendisini yalnız hissetmesine yol açıyor. Dolayısıyla Türk polisinin mesleki doyumu ve mesleki özdeşleşmesi sağlanamıyor.
      
 Ekonomik Nedenler
      
Polisin eşdeğer diğer meslek gruplarına göre ücretinin düşük olması iş doyumunu etkiliyor. İş ortamında ödüllendirmenin ve diğer ekonomik ve sosyal desteklerin azlığı ekonomik olarak rahat hissetmemesine yol açıyor. Özlük haklarıyla (Yüksek okul mezuniyeti, meslekte branşlaşma gibi.) ilgili iyileştirmelerin yapılmasında güçlüklerin olması polislerde adaletsiz davranıldığı konusunda düşüncelerin gelişmesine yol açıyor. Çünkü çalışanın aldığı ücret toplumdaki sosyo-ekonomik statüsünün de belirleyicisidir. Bu nedenlerden dolayı polisin verimliliği düşüyor.
      
 Diğer Nedenler
      
Polisin bir problemi olduÄŸunda ruh saÄŸlığı yardımı alamaması stresini artırıyor. Yönetmeliklerdeki aktif silahlı polislikle ilgili uygulamalardan ve toplumun ruh saÄŸlığı ile ilgili genel yargılarından dolayı polis ilgili uzmanlara resmi yollardan baÅŸvurmak istemiyor. Sonuçta problemleri daha da kronik hale geliyor."  Â
    Â