Güncelleme Tarihi:
Plasebo, Latince kökenli bir kelime. 'Hoşnut etmek' anlamına gelen plasebo, etkisiz bir ilacın telkine dayalı bir etki ortaya çıkartması hali olarak tanımlanabilir.
PLASEBO ETKİSİ NEDİR?
Plasebo etkisi, farmakodinamik etkisi veya tedaviye yönelik özgül bir özelliği olmayan fakat hastanın etkisine inandığı bir tedavi ile elde edilen sonuç için kullanılan bir kavramdır.
Plasebo, hoşnutluk durumuna yol açmakta, tıpkı bir ilacın etkisi gibi vücuttaki yolaklar aracılığıyla etkisini göstermektedir.
Teorik olarak plasebonun bu etkileri klasik koşullanma, beklenti ve ödül modeli gibi kuramlarla açıklanmaya çalışılmıştır. Hastanın ve hekimin beklentilerinden, verilen ilaçların rengine, sayısına ve şekline, hekimin tutumundan, hastanın özelliklerine kadar birçok faktörün plasebo etkisinden sorumlu olduğu öne sürülmüştür. İnsanların hayatta karşılaştıkları uyaranlara fazla veya az olarak cevap üretme özellikleri kişisel olarak değişmektedir. Bu durum üzerinde öğrenilmiş durumlar ile klinik görünüm ve kişilerin biyolojik yapıları arasındaki ilişki rol oynamaktadır. Plasebo yanıtında duygu durumda, motivasyonda veya bilişsel işlevlerde değişiklik gibi daha karmaşık süreçler rol oynamaktadır.
Plasebo fenomeni ilk olarak ağrı alanındaki çalışmalarda ortaya çıkarılmıştır. Günümüzde de halen ağrıda plasebo ile ilgili çalışmalar çoğunluktadır. Nörogörüntüleme yöntemlerinin gelişmesi sonrası ağrının hissedilmesi ve kontrolünde yeri olan birçok beyin bölgesi tanımlanmıştır.
PLASEBO AŞI NEDİR?
Plasebo, "gerçek" bir tıbbi tedavi gibi görünen ama gerçek olmayan her şeydir. Hap, iğne veya başka bir tür "sahte" tedavi olabilir. Tüm plaseboların ortak noktası, sağlığı etkileyecek aktif bir madde içermemesidir.
Bazen bir kişi bir plaseboya tepki verebilir. Yanıt olumlu veya olumsuz olabilir. Örneğin kişinin semptomları iyileşebilir. Veya kişi tedavinin yan etkileri gibi görünen şeylere sahip olabilir. Bu tepkiler "plasebo etkisi" olarak bilinir.