Op. Dr. Sinan Göker yazdı: Katarakt nedir ve nasıl tedavi edilir

Normalde gözümüzün merceği berraktır.
Katarakt, lensin bulanıklaşmasına bu da görüşün bozulmasına neden olur. Yaş ilerledikçe mercek saydamlığını yavaş yavaş kaybeder ve gözün içine ışık giremez.
Bunu buzlu camın arkasından bakmak gibi düşünebilirsiniz, katarakt olduğunda görüş bu şekilde olur.
İlerleyen yaşla birlikte tüm vücudumuzda olduğu gibi göz merceğinde de yaşlanma meydana gelir.
Ancak son yıllarda katarakt oluşumu çevresel faktörlerin de etkisiyle daha genç yaşlara indi.
Katarakt bazen doğuştan da var olabilir. Nadiren göze darbe geldiğinde hızlı olarak 1-2 ayda oluşabilir.
Yine yüksek dozda kortizon kullanımı kataraktın çok hızlı gelişmesine yol açabilir.
Ultraviyole ışınları kataraktın oluşumunu hızlandırabilir.
Katarakt, normal aktivitelerinizi yapmanızı zorlaştırıyorsa, katarakt ameliyatı önerilir.

Tedavisi süreci

Kataraktın ilaç veya damlayla tedavisi yoktur tek tedavisi cerrahidir.
Bu cerrahi müdahalede, gözlerde doğuştan var olan mercek çıkartılarak yeni yapay bir mercekle değiştirilir.
Katarakt ameliyatı bir göz doktoru (oftalmolog) tarafından genellikle lokal anesteziyle yapılır, göz damlayla uyuşturulur ve hafif bir sedayson verilir.
Deneyimli bir hekim tarafından yapılırsa tek göz yaklaşık 10 dakika sürer.
İki gözü 2 farklı günde yapmak doğru yöntemdir.
Katarakt ameliyatı çok yaygındır ve genellikle güvenli bir işlemdir.
Çoğu durumda, katarakt ameliyatı olmayı biraz beklemek gözünüze zarar vermese de uzun süre beklemek gözde kalıcı hasara neden olabilir.
Ayrıca geç kalınan ve sertleşen kataraktın operasyonu daha güç olmaktadır.
Ülkemizde katarakt ameliyatında, 1990 yılından bu yana lazerle katarakt diye adlandırılan ‘fakoemülsifikasyon yöntemi’ kullanıyor.
Bu yöntemle, gözün yanından çok minik bir delikten kataraktın bulunduğu lense iğne kadar ince bir giriş yapıp kataraktlı merceğin yerine yapay lens, boş lens kapsülüne yerleştirilir.
Ameliyatın olduğu günün akşamı eve gidilebilir.
Ameliyatlı göz bandajla kapalı olur ertesi gün gözü doktor açar ve kontrolünü yapar.
Ameliyattan sonra yaklaşık bir hafta boyunca ağır spor, ani eğilme ve çok ağır yük kaldırma gibi aktiviteleri yapmamanız önerilir.
Katarakt ameliyatı olan hemen hemen herkese mercek takılır.
Bu lensler, ışığı gözünüzün arkasına odaklayarak görüşünüzü iyileştirir.
Mercek dışarıdan belli olmaz ve göz içinde de kişi tarafından hissedilmez.
Bakım gerektirmez ve gözün ömür boyu kalıcı bir parçası olur.

Ameliyatta uygulanan lens ve mercek türleri

Bu göz içi lenslerinin multifokal/bifocal (iki odaklı), (trifokal 3 odaklı ve toric (astigmatlı) türleri bulunmaktadır.
Çok odaklı mercek uygulanan kişiler ömür boyu kalıcı olarak hem uzak hem yakın gözlüğü kullanma ihtiyacı duymaz. Göze hangi merceğin uygun olacağına muayene sonrası karar verilirr.
Tek odaklı (monofokal): Bu lens türü, uzak görüş için tek bir odak gücüne sahiptir. Yakına, genellikle okuma gözlüğü kullanımını gerektirir.
Çok odaklı (multifocal ve trifokal): Bu lensler, iki veya üç odaklı oldukları için bir daha uzak yakın gözlük kullanımı ortadan kalkar. Merceğin farklı alanları, yakın, orta ve uzak görüşe izin veren farklı odaklanma güçlerine sahiptir.
Astigmatizma düzeltmesi (torik): Yüksek astigmatınız varsa, torik lens görüşünüzü düzeltmeye yardımcıdır.

İyileşme süreci

Ameliyat bitiminde gözünüz bandajla kapatılır. Ertesi sabaha kontrole gelene kadar bandaj çıkartılmaz.
Katarakt ameliyatından sonra görüşünüz ilk gün biraz bulanık olabilir birkaç gün içinde netleşir.
Genelde ameliyatınızdan bir gün sonra, ertesi hafta ve bir ay sonra göz kontrolleri yapılır.
Operasyondan sonra 1 ay süreyle enfeksiyonu önlemek için göz damlaları ve vitamin kullanımı önerilmektedir.
Her iki gözde de katarakt varsa, genellikle ikinci gözün ameliyatı birinciden 3 gün veya 1 hafta sonra yapılır.

Ameliyat sonrası

Katarakt ameliyatı olan kişilerde bir süre sonra ikincil bir katarakt denilen arka kapsül gelişimi olur.
Bu, lens kapsülünün arkası bulanıklaştığında ve görüşünüzü bozduğunda meydana gelir.
YAG lazer kapsülotomi adı verilen ağrısız, beş dakikalık bir prosedürle tedavi edilir.
YAG lazerde, ışığın geçebileceği net bir yol sağlamak için bulanık kapsülde lazer ışınıyla küçük bir açıklık oluşturulur.
NOT: Göz içine yerleştirilen merceğin kalitesi ve cinsi, hastaların operasyon sonrası göz sağlıklarını ve görme kalitesini belirler.
O yüzden bu tür işlemleri yaptıracaksanız hekiminize danışmanız çok önemli.
İşlem yapılacak yerin bakanlık onaylı olması, bir kriter olmalı...