Op. Dr. Erman ÇEKİÇ yazdı: PRP tedavisi ne işe yarıyor?

PRP (Platelet Rich Plasma), kişinin vücudundan alınan küçük miktardaki kanın özel bir işlemle plazmasının ayrıştırılarak, vücuda enjeksiyon yoluyla geri verilmesi işlemidir.
Elde edilen plazma, “platelet” denilen hücrelerden zengindir.
Vücuttaki temel görevi kanın pıhtılaşmasını sağlamak olan plateletler, içerdikleri büyüme faktörleri sayesinde yara iyileşmesinde önemli role sahiptir. Bu büyüme faktörleri ortama verildiğinde, vücudun kendi iyileşme mekanizmalarına destek olarak hasarlı dokulardaki tamire yardımcı olurlar.
İlaç yerine kişinin kendi kanının kullanıldığı PRP tedavisinde özellikle çevresel ve genetik faktörlerle birlikte yavaşlayan hücre yenilenmesinin önüne geçilebilir.

PRP ilaç değildir!

PRP, kişinin kendi kanı dışında başka bir madde içermez.
Etkisi ilaçların aksine uygulandığı bölge ile sınırlıdır.
Böbrek, karaciğer ve midede yan etkilere yol açmaz. Kortizon içermez.
PRP’nin içinde, vücudun iyileşme cevabındaki hücrelerin bölgeye ulaşmasını ve çoğalmasını sağlayan büyüme faktörleri yer alır.
Bu faktörler aynı zamanda yeni damarların oluşumu, enfeksiyonların önlenmesi ve doku proteinlerinin üretimi konularında olumlu etkilere sahiptir.
Son yıllarda bazı eklem içi PRP uygulamaları için beraberinde hyalüronik asit içeren formları da geliştirilmiştir.
Bu tip enjeksiyonlarda önce hastadan alınan kandan PRP hazırlanır, sonra hyalüronik asitle karıştırılarak eklem içine zerk edilir.
Hatta yine son zamanlarda ozonize PRP uygulamaları da gündeme gelmiş ve ağırlık kazanmıştır.
Ozonize PRP tedavisinde de önceden hazırlanmış PRP solüsyonu ozon gazıyla işlemden geçirilerek ozonize hale getirilir.
Diz ve kalça kireçlenmesi tedavisinde ozonize PRP’nin iyi sonuçlar verdiğini gösteren yayınlar artmıştır.

Bir kök hücre tedavisi midir

Yaygın kanının aksine, PRP içinde çok az sayıda kök hücre bulunur. Kök hücreler, kas iskelet sisteminde kas, kemik iliği, yağ dokusu, sinovya (eklemi döşeyen ince zar tabakası) gibi birçok doku içinde az sayıda bulunurlar. Kök hücrelerin tedavi amaçlı kullanımları için ya kemik iliğinden alınan dokunun özel tekniklerle konsantre edilmesi ya da yukarıda sayılan dokulardan elde edilen hücrelerin laboratuvar ortamında üretilerek birkaç hafta sonra ikinci bir seansta uygulanmaları gerekir. PRP uygulama kitleri ile kemik iliği konsantresi uygulama kitleri farklıdır.

PRP’nin en sık tercih edildiği alanlar

Tendon, bağ ve kas yaralanmaları: 
Kasları kemiğe bağlayan sert, kalın doku bantlarına tendon denir. Genellikle tendonların yaralanma sonrası iyileşmesi yavaştır. Tenisçi dirseği, ayak bileğinde aşil tendiniti, dizdeki patellar, tendonda ağrı ya da iltihap gibi kronik problemleri tedavi etmek için PRP enjeksiyonları kullanılabilir. Aynı zamanda omuz çevresi kas yırtıklarında da hastalığın başlangıç zamanlarında uygulanan PRP tedavilerinde hastalar ameliyata gitmeden tedavi edilmeye başlanmıştır.
- Osteoartrit (Kireçlenme): 
PRP, osteoartriti olan hastaların diz, kalça gibi eklemlerine enjekte edilir. Yapılan çalışmalara göre PRP enjeksiyonlarının osteoartrit tedavisinde hyalüronik asit enjeksiyonlarından daha etkili olduğu saptanmıştır.
Son zamanlarda yukarıda da bahsettiğim gibi çeşitli kombinasyonlarla birleştirerek PRP tedavisinin etkisi artırılır.
Örneğin hyalüronik asit enjeksiyonlarıyla birleştirilebilir.
Ozon gazıyla PRP’yi kombine eden ozonize PRP uygulamaları da son zamanlarda diz, kalça, ayak bileği kireçlenmelerinde ‘yeni’ tedavilerden.
Ozon gazı yıllardır ortopedi tedavisinde tek başına kullanılmaktadır.
Fakat yine klinik olarak hastalarda kullandığımız ozonize PRP tedavisinin, iki tedavinin tek tek kullanımından daha iyi sonuçlar alındığı görülüyor.
Özellikle kireçlenmenin erken aşamalarında ilaç tedavisinin yanında uygulanan PRP tedavilerinde iyi sonuçlar alınıyor. Ortopedi alanında PRP tedavisi yukarıda bahsettiğim gibi vücudun tüm eklemlerinde, kas bağ ligaman yaralanmalarında, menisküs ve ön çapraz bağ yırtıklarında, omuz kas yırtıklarında ve daha birçok hastalıkta yaygın olarak kullanılmakta, iyi sonuçlar elde edilmektedir.
- Ameliyat sonrası onarım: 
Artık sadece ameliyat öncesi tedavilerde değil özellikle spor cerrahisindeki ameliyatlar (menisküs yırtığı, ön çapraz bağ yırtığı, kıkırdak onarım cerrahisi ve buna benzer birçok ameliyat) sonrasında da PRP tedavisini iyileşmeyi hızlandırmak için kullanılıyor.
- Saç dökülmesi: 
Saç büyümesini teşvik etmek ve saç dökülmesini önlemek için kafa derisine PRP enjeksiyonları yapılabilir.
Yapılan araştırmalara göre, PRP enjeksiyonlarının, erkek tipi kellik olarak da bilinen androjenik alopesi tedavisinde etkili olduğu gösterilmiştir.
Özellikle erkeklerde görülen genetik kökenli saç dökülmelerinde yüz güldürücü sonuçlar elde ediilyor. PRP, saç mezoterapisi ile kombine edilerek de uygulanabilir.
- Cilt gençleştirme: 
Yaşın ilerlemesi ve çevresel faktörlerin etkisiyle ciltte ortaya çıkan yaşlanma belirtileri için PRP enjeksiyonları kullanılabilir. Uygulama ile cilt elastikiyetinde artma, kırışıklıklarda azalma gibi olumlu etkiler gözlemlenebilir. Ciltteki yara izlerinden kurtulmak için de PRP tercih edilebilir.
Hekime danışın
Tüm bu işlemler birinci kural, hekiminize başvurmak olacaktır.