Op. Dr. Erman Çekiç yazdı: Hareketsiz yaşam hastalıklara davetiye çıkarıyor

Koronavirüs (COVID-19) döneminde korunmak ve tedaviye destek olmak için evde kalmak, yaşam tarzımızda önemli değişimler yaptı ve fiziksel olarak aktif kalmamızı zorlaştırdı.
Her ne kadar pandemi döneminden çıkmış olsak da, bu dönemin bize getirdiği alışkanlıkları hâlâ yıkamadığımızı görüyoruz.
Özellikle belli bir yaşın üstündeki kişilerde fiziksel hareketsizlik artık gündelik hayatın bir parçası haline gelmiş durumda.
Aynı zamanda birçok şirketin evde çalışmayı desteklemesi, genç popülasyonda da günlük hayatlarında yapmaları gereken fiziksel hareketi ileri derecede kısıtladı.
Bu değişikliklerle birlikte daha az hareket eder, daha az enerji harcar ve daha çok oturur hale geldik.
Oysa insanın
doğasında hareket etme ihtiyacı vardır.
Düzenli fiziksel etkinliğin düşmesi ve buna bağlı olarak daha az enerji sarf edilmesi, süregelen rahatsızlıkların kötüleşme olasılığını da birlikte getirir.
Aynı zamanda anksiyete ve depresyonun gelişimine yol açan davranışların ortaya çıkma riskini yükseltir.

Hangi problemlere yol açar?

Gerek konuk olduğum, gerekse sunduğum programlarda her zaman çok basit bir şeyi anlatmaya çalıştım...
Kaslarımız ve kemiklerimiz dinamik yaşayan, etkiye tepki veren organlarımızdır.
Nedir bu etki-tepki meselesi, basit bir örnek vereyim.
Birçoğumuz yaşantımızın bir kısmında da olsa muhakkak spor salonlarına gitmiş, en azından tempolu yürüyüşler yapmışızdır. İşte o zamanlarda kaslarımızdaki sertleşmeyi, kalınlaşmayı, şişmeleri muhakkak görmüşüzdür.
Kaslarımız ve kemiklerimiz, gün içinde yaptığımız harekete ve yüke tepki olarak kendilerini geliştirir ve kuvvetlendirir.
Bunu ne kadar sıklıkla ve düzenli olarak yaparsak, o kadar kuvvetli kas ve kemiklerimiz olur.

Hareketsiz kalırsak ne olur?

Hareketsizlik nedeniyle kas aktivitesinin azalması sonucu kas-iskelet sisteminin fonksiyonel kapasitesi azalır.
Bu durum, hareketsizliğin daha da artmasına neden olurken, kardiyovasküler sistem ve diğer vücut sistemlerinin fonksiyonel kapasitesindeki azalmayı tetikler.
Sonucunda ise tüm vücutta kondisyon kaybı gerçekleşir ve hareketsizlik döngüsü başlar. Vücut bir kısır döngüye girer.
Hareket azlığı, zaman içinde hareket sistemini oluşturan kas ve kemik dokularda fizyolojik bozukluklara neden olur. Fiziksel hareketsizlik kasların zayıflamasına, dayanıklılığında azalmaya ve kas atrofisine (boyut küçülmesi) neden olur.
2-3 haftalık yatak istirahati gibi bir dönemin fonksiyonel sonuçları, kas kuvvetinde yüzde 25-40 gibi azalmaya neden olabilir.
Kas zayıflığıyla ortaya çıkan günlük yaşam aktivitelerinde azalma ve giderek artan hareket azlığı, kasların enerji üretiminde de azalmaya neden olur.
Kaslardaki protein sentezi ve enzim fonksiyonları azalır. Bu durum kaslarda daha erken yorulmayı ve kas ağrılarını beraberinde getirir.
Uzun süren hareketsizliğin olumsuz etkilerinden biri de, kemik dokusunda belirginleşen osteoporoz yani kemik erimesidir. Canlı bir doku olan kemik sürekli olarak kendini yeniler.
Kemik kütlesinin yenilenebilmesi için kasların ve tendonların hareket etmesi, çekme fonksiyonlarıyla oluşan gerilmelerin olması, ayakta yerçekimine karşı aktiviteler yapmak son derece önemlidir.
Hareketsizlik ile kemiğin organik ve inorganik elemanlarındaki kayıplar sonucu kemik kütlesi azalır, kemiğin mikromimarisi bozulur ve kırık riskinde artışla karakterize osteoporoz süreci hızlanabilir.
Kaldı ki bu saydıklarım sadece kas ve kemik dokusunda oluşan problemlerdir. Bunun yanında hareketsizlik...
1- Diyabet yani şeker hastalığı
2- Hipertansiyon ve kan yağlarında bozukluklar
3- Obezite
4- Kanser
5- Uyku bozuklukları
6- Kronik yaygın ağrılar gibi birçok ek rahatsızlıklara zemin hazırlamaktadır.

Ev içinde yapacağınız egzersizler bile büyük önem taşıyor!

Egzersizin sağladığı faydalar hem bedensel hem de zihinsel sağlığınızı etkiler.
Dünya Sağlık Örgütü, ev içinde günde 20 dakika orta şiddette yapılan egzersizin bağışıklık sistemini kuvvetlendirdiğini, uyku kalitesini artırdığını, kas-iskelet ağrılarını azalttığını ve stresle baş etmeyi kolaylaştırdığını açıkladı.
Bu sebeple, evde olduğumuz süreçlerde bile hem kas iskelet sistemimizi koruyabilir ve güçlendirebiliriz hem de mental açıdan daha zinde ve sağlıklı hissedebiliriz.