Op. Dr. Arzu Ercan yazdı: En büyük mucize hamilelik

◊ Hamilelikte kalp ve damarlarımıza neler oluyor?
∆ Normalde 70 kilo bir insanda 5 litre kan vardır. Kalp-damar sisteminin hamileliğe uyum sağlaması için damarlarda dolaşan kan ve sıvı miktarı 3 litre daha artar.
∆ Beyaz kan hücrelerinin sayısında da ciddi anlamda bir artış görülür. Bu hücreler, vücudun bağışıklık sistemi üzerinde görevlidir. Artıyor ki bu süreçte anne bedeni güçlensin, hem kendini hem de içinde büyüyen bedeni koruyabilsin.
∆ Kalbin artan sıvıyı pompalaması lazım, hamilelik öncesi dakikada 70-80 atım olan nabız hızı, 90-100’e kadar çıkması bundan.
∆ Kalbin daha fazla tempoyla çalışmasına bağlı kalp dinlendiğinde üfürüm duyulur. Bu kalbin odacıklarından geçen kan miktarının artmasındandır.
∆ Gebelikte görülen bir değişim de kan basıncında görülen düşmedir. Özellikle gebeliğin ikinci üç aylık döneminde, kan basıncı daha da düşer, küçük tansiyon 30-40 mm Hg bile ölçülebilir.
Bu durumda korkmayın, sıvı alın, istirahat edin, bacaklarınızı kalp seviyesinin üzerine gelecek şekilde yukarı kaldırın.
∆ Gebelikte asıl korkulan tansiyonun yükselmesidir. Yüksekliği ise küçük tansiyonunuzu 90 mm Hg ve üstü olarak tanımlarız. Mutlaka takip ve tetkiki gerekir.
∆ Gebelikte kalbin pompaladığı kan sizin pozisyonunuzdan etkilenir.
Özellikle sırt üstü yatar pozisyonda omurganızın yanından geçen ve kalbe kanı taşıyan ana damara ağırlık biner. Bu damarı sıkıştırır ve kalbe dönen kan azalacağı için tansiyon düşer. Bu nedenle sırt üstü yatılmamalıdır.

Hamilelikte kalp muayenesine ne zaman gitmeli

Daha önce tanı konmamış gizli kalmış kalp hastalıkları hamileliğimizde ortaya çıkabilir. Neler bizi uyarır?
∆ Nefes darlığı, çarpıntı, çabuk yorulma...
Pek çok annede özellikle fiziksel aktiviteler esnasında hafif derecede nefes darlığı, çarpıntı, çabuk yorulma normaldir. Bu şikayetlerin ev içi aktivitelerde dahi ortaya çıkması, istirahatte bile hissedilmesi sizi uyaran bir etken olmalı.
∆ Hızlı gelişen ödem, şiddetli göğüs ağrısı, bayılma atakları ciddiye alınması gereken belirtilerdir.
Çarpıntımız var ne olabilir?
∆ Kansızlığa dikkat, çarpıntının sebebi kansızlık olabilir.
∆ Kanda oksijenimizi tüm dokulara taşıyan “hemoglobin” değeri ilk 5 ay 11’in üzerinde, 5 aydan sonra 10’dan düşük olmamalı.
∆ Anemisi olan hamilelerde kalp çarpıntısı bir yana erken doğum, düşük, bebeğin gelişiminde geri kalma gibi son derece ciddi durumların görülme ihtimali artmaktadır.
Demir ilaçlarımız mutlaka kullanalım.
∆ Troid problemlerine dikkat. Aşırı hızlı çalışan bir tiroid bezi hamilelerde kalp çarpıntısıyla kendini belli etmektedir ve ek olarak bebekte de kalp hızını yükseltmektedir.
∆ Bu nedenlerin hiçbiri olmamasına rağmen çarpıntı rahatsız ediyorsa, holter takılabilir. Merak etmeyin, holterin bebeğe zararı yoktur. Kalp ritminin 24 saat takibi ile taşikardinin nedeni anlaşılabilir.
∆ Çarpıntınız kalbin iletim sisteminden kaynaklı olabilir. Sinüs taşikardisi en sık görülen çarpıntı nedenidir. Kalp hızı dakikada 110-120 atım seviyesinde seyreder. Sinüs taşikardisi anne ve bebeğe zarar veren bir tablo değildir. Çoğu zaman tedavi de gerektirmez. Hemen endişe etmeyin.

Kalp hastalığı olan annelerin doğum şekli nasıl olmalıdır?

Tam donanımlı merkezlerde bu konuda uzman bir ekibin gözetimi altında gerçekleştirilmelidir. Genellikle bebek ve annedeki dolaşımı en az etkileyen normal doğum tercih edilmektedir. Sezaryen ile doğumda tansiyon düşmesi daha fazla görüldüğü için doğumsal problemler dışında tercih edilmemelidir.
Kalp hastalığı saptanan annelerde doğum kısa sürmeli ve ağrısız olmalıdır.
Unutmayın, anne adayları her koşulda çok güçlüdür.

Kalp hastalığı olan olmayan tüm anne adayları şunlara dikkat

∆ Fazla kilo almayın, kalbin üzerine zaten ek yük biniyor...
∆ Hem diyetinizin içeriğine hem de porsiyonların büyüklüğüne dikkat edin...
∆ Aşırı tuzlu gıdalardan kaçının...
∆ Gebelik boyunca egzersiz yapın. Düzenli yürüyüş yaparsanız hem bu zor süreci rahat atlatırsınız hem de doğumunuz ve doğum sonranız kolaylaşır...