Ödem nedir? Ödem neden olur?

Ödem, vücuttaki bazı dokularda anormal sıvı birikmesidir. Sıvı birikimi cilt altında olabilir. Genellikle bacaklar (çevresel ödem veya ayak bileği ödemi) gibi bağımlı bölgelerde veya akciğerlerde (pulmoner ödem) birikebilir.

ÖDEMİN BELİRTİLERİ

Belirtiler ödemin nedenine göre değişmektedir. Bunlar;

Periferik ödem (Çukur ödemi): Ayak bilekleri ve bacaklardaki şişkinlik olarak tanımlanabilir. Periferik ödemden kaynaklanan şişlik, vücut pozisyonundaki değişikliklerle artabilir veya azalabilir. Örneğin, bir kişi sırtüstü yatarken, şişlik bacaklarda daha az olurken, sakrum (kuyruk sokumu) çevresindeki bölgede daha belirgin olacaktır. Şişmiş alan yer üzerindeki cilt sıkı ve parlak görünür ve sıkı olan bölgeye bir parmakla basınç uygulandığında, bir girinti oluşur. Buna preferik ödem yani çukur ödemi denir.

Pulmoner ödem : Akciğer ile bağlantılı olan bir ödem türüdür. Pulmoner ödem söz konusu olduğunda, hastanın ekstremitelerinin (kollar ve bacaklar) muayenesinde sıklıkla sıvı tutulumu veya belirgin şişlik olduğuna dair bir kanıt yoktur. Bunun nedeni sıvının akciğerlerde birikmesidir. Pulmoner ödem belirtileri şunlardır:

– Nefes darlığı,
– Düz yatarken solunum güçlüğü,
– Nefes nefese uyanmak.

ÖDEMİN NEDENLERİ?

Ödemde vücuttaki küçük damarlardan (kılcal damarlar) çevre dokulara aşırı sıvı akar. Bu aşırı sıvı, dokuların şişmesine neden olur. Çevre dokulara sızan sıvının nedeni, çeşitli faktörler sonucu olabilir. Ödemin mümkün olduğunca basit bir şekilde tanımlanması gerekir. Örneğin:

– Kan damarlarının içinde çok fazla kuvvet veya basınç;

– Kan damarının dışındaki bir kuvvet, sıvının içinden çekilmesine neden olur; veya

– Kan damarının duvarı tehlikeye girer ve dengeyi koruyamaz, sıvı kaybına yol açar.

Bu üç faktörden her biri, çeşitli hastalıklarla veya durumlarla ilişkili olabilir.

Bunlar ise aşağıdaki gibidir:

Hamilelik: Hamilelik sırasında ödem görülebilir, çünkü gebe kadınlar vücutlarında daha fazla sıvı tutarlar. Bir kadında doğum sonrasına ödem oluşabilir.

İlaçlar: Çeşitli ilaçlar, örneğin steroidler, kalsiyum kanal blokerleri, tiazolidinedionlar (insülin duyarlılığını arttıran oral antidiyabetik gruplarından biri), nonsteroidal (ağrı kesici) antiinflamatuar ilaçlar, östrojenler vb. ödeme neden olabilir.

Karaciğer hastalığı ve / veya böbrek hastalığı: Bu organların her ikisi de vücuttaki sıvı dengesinin korunmasında hayati öneme sahiptir ve eğer bu organ sistemlerinde ciddi hastalık varsa ödem gelişebilir. (Karaciğer sirozu, kronik böbrek hastalığı ve akut böbrek yetmezliği.)

Venöz yetmezlik: Bu, kanın kalbe vücudun periferal bölgelerinden (örneğin, ayak bilekleri, bacaklar, ayaklar, eller) verimli bir şekilde dönmediği ve ödem ile sonuçlanan yaygın bir durumdur. Bu genellikle her iki bacakta da ödem ile sonuçlanır.

Kalp yetmezliği: Kalp zayıfsa ve kanı verimli bir şekilde pompalayamazsa, kanın vücudun belirli bölgelerinde kan birikmesine neden olur, bu da sıvının kan damarlarından çevre dokulara sızmasına neden olur.

İdiopatik ödem: Tanımlanamayan bir nedeni olan çevre dokularda sıvının birikmesi idiopatik ödem olarak adlandırılır.