Nasıl dengede duruyoruz

ODTÜ Mühendislik Bilimleri Bölümü Yrd. Doç. Dr. Senih Gürses, ekibiyle geliştirdiği platformun, insanın ayakları üzerinde nasıl dengede kaldığını ortaya koyduğunu söyledi. Gürses, ilk kez “ODTÜ'de Bilim Eğlencelidir” etkinliğinde sergilenen platformun, denge hastalıklarının teşhisinde, sporcuların dengelerini geliştirmesinde, pilotlara ve denizcilere yönelik denge geliştirme eğitimlerinde kullanılacağını belirtti.

Platformların oluşturulduğu laboratuvarın “postür laboratuvar” şeklinde adlandırıldığını bildiren Gürses, “İlk kez ODTÜ'de kuruldu. Postür, duruş demek. Kurduğumuz tilt adı verilen platformda farklı şartlarda dik duruşu inceliyoruz. İnsanların dengesini bozmaya çalışıyoruz ve duruşlarındaki dengeleri nasıl sağladıklarına, düşmemek için neler yaptıklarına bakıyoruz” diye konuştu.

Platformun denge hastalıklarının teşhisinde doktorlara yol göstereceğini belirten Gürses, teşhisten sonra rehabilitasyon için de kullanılacağını söyledi.
Postür Laboratuvarı'nın GATA ve ODTÜ işbirliğinde oluşturulduğunu, yaklaşık 4 yıldır GATA ile çalıştıklarını bildiren Gürses, test aşamaları ODTÜ'de yapılan aynı laboratuvar ve platformdan bu yıl içinde GATA'da da kurulacağını bildirdi.

“Tilt” platformuna yönelik dünya çapında çalışmalar yapıldığına işaret eden Gürses, ODTÜ kaynaklarıyla üretilen platformun tasarımıyla ve üretimiyle orijinal olduğunu kaydetti.

AYAĞIN STRATEJİSİNİ ÇÖZMEYE ÇALIŞIYORUZ

Gürses, platformun, denge hastalıklarıyla ilişkili nöroloji, kulak-burun-boğaz, fiziksel tıp, rehabilitasyon ve ortopedi alanlarında kullanılacağını söyledi. Gürses, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu tür problemlere, hastalara yönelik hizmet verilecek. Bunun yanında, yaşlılarda denge problemleri oluyor, sporcular dengelerini geliştirmek istiyor onlara çözüm olacak. GATA ile işbirliği yapmamızın özel nedeni de pilot ve denizcilerde görülen denge problemlerini çözmek. Pilotlara ve denizcilere yönelik denge geliştirme eğitimleri de hazırladık.”

Gürses, laboratuvarın sadece hastalara hizmet vermek için değil sağlıklı insanların dengeye yönelik bazı fizyolojik ve algısal mekanizmalarının geliştirilmesine yönelik de hizmet vereceğini bildirdi.

Denge sağlanırken ilk olarak “dokunma” bilgisinden yararlanıldığını belirten Gürses, şöyle devam etti:
“İnsanlar ayağını nasıl kullanıyor ona bakıyoruz. Tilt sırasında, yani eksende dönme deneyleri sırasında dengesinin bozulup düşmemesi için insan ayağıyla elle tutar gibi bir şey yapıyor. O anda değişik alanlara düşen yükler değişiyor. Her alana düşen yükü ölçerek ne yaptığını çözmeye çalışıyoruz. Yani ayağın stratejisini çözmeye çalışıyoruz. Ayağın duruşuyla ilgileniyoruz. Ama şu ana kadar ayakla ilgili çok az şey çözülmüş durumda. Tıpta ayak sensörleriyle ilgili bir bölüm yok, anlamaya çalışıyoruz. Öncelikle bunları bulmak gerekiyor. Ayak, ağrıya karşı hassas. Ama sürtünmeye hassas bir sensör var mı araştırıyoruz, çalışmalarımızdan biri de bu.”

"YAŞLILARIN DÜŞMESİNİ ÖNLEMEYİ HEDEFLİYORUZ"

Senih Gürses, yaşlılarda sık görülen düşme ve kırıkların, en büyük ölüm nedenleri arasında yer aldığını belirtti. Bu durumun koordinasyon probleminden kaynaklandığını ifade eden Gürses, problem yaşandıktan sonra buna yönelik çok az şey yapılabildiğini söyledi.

Gürses, “Bunu önlemek için fizyolojik, algısal, organik mekanizmaları geliştirmek gerekiyor. Platformla bu mümkün olabilecek. Genç insanların duyuları iyi olduğu için böyle bir rehabilitasyona ihtiyaçları yok. Biz onların üzerinde çalışıp nasıl yaptıklarını çözmeye çalışıyoruz ki bu yeteneklerini kaybettikleri zaman rehabilitasyonla destek olalım. Mekanizmayı çözdüğünüzde herhangi bir problemde kullanabilirsiniz. Temel duruşumuz fizyolojik mekanizmaların çözülmesine yönelik.”