Meme kanseri sonrası onarım süreci

Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Eksal Kargı, meme kanseri sonrası meme onarımları hakkında önemli bilgiler verdi. 

REKONSTRÜKSİYON YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Meme rekonstrüksiyonu; meme kanseri veya başka bir hastalık nedeniyle alınmış memenin yeniden yapılmasıdır ve günümüzde yaygınlaşan bir cerrahi girişim haline gelmiştir. Tıp alanında son zamanlarda yaşanan bilimsel ve teknik gelişmeler, plastik cerrahların memenin doğal yapısı ve görünümüne benzeyen yeni bir meme oluşturmalarına olanak sağlamıştır. Bu amaçla yararlanılan farklı yöntemler vardır. Rekonstrüksiyon, silikon protez ya da hastanın kendi dokusu kullanılarak gerçekleştirilebilir.

Söz konusu kendi dokuları (deri ve kas) genellikle karın ön duvarından, ya da sırt bölgesinden kullanılır. Meme rekonstrüksiyonuna ilişkin yukarıda sıralanan alternatiflerin avantaj ve dezavantajları vardır. Bununla birlikte akılda tutulması gereken önemli bir durum da; mastektomi (memenin alınması) sonrası meme onarımının basit bir girişim olmadığıdır. Mastektomi sonrası meme rekonstrüksiyonu için uygulanabilecek birçok seçenek olup bunların içinde hangisinin uygun olacağı plastik cerrahlar tarafından belirlenebilir. Meme onarımları artık tüm dünyada meme kanseri tedavisinin bir parçası olarak kabul edilmektedir. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) 2010 yılından itibaren, tüm meme kanseri hastalarının tedavi sırasında meme onarımı yöntemleri konusunda bilgilendirilmelerini zorunlu kılmıştır. Meme kanseri hastaları bu konuda doktorlarından ayrıntılı bilgi talep etmelidirler.

MEME KAYBI SONRASINDAKİ OLUMSUZ SÜREÇ NASIL ATLATILIR?

Mastektomi sonrası yaşanan meme kayıplarının özellikle psikososyal açıdan ciddi olumsuz etkileri olabileceği bilinmektedir. Meme onarımı sürecinin başlaması ile hastalar hayatlarının kontrolünü tekrar ellerine aldıklarını hissederler ve onarım meme kanseri sonrası düştükleri boşluk hissini, depresyonu yenmelerinde faydalı olur. Bu nedenle memesini kaybeden tüm hastalara, aksine bir durum olmadıkça, meme onarımı uygulanmalıdır. Ne yazık ki ülkemizde halen gerek bilgi eksikliği gerekse yanlış yönlendirmeler sonucunda olması gereken oranlarda kanser sonrası meme onarımı operasyonları yapılamamaktadır.

Meme kanserinin tipi, yayılımı, uygulanmış ya da uygulanacak ışın tedavisinin varlığı, diğer memenin durumu ve hastanın yaşam stili ve ve beklentileri gibi faktörler çok iyi analiz edilmelidir. Meme onarımı işlemleri sonrasında kanser tedavisinin olumsuz etkilenmediği bugün artık çok iyi bilinen bilimsel bir gerçektir. Yapılan pek çok bilimsel çalışmada, meme onarımı yapılan ve yapılmayan hastalar arasında lokal nüks ve hastalıksız yaşam süreleri yönünden anlamlı bir fark olmadığı, dolayısıyla meme onarımının, kanser tedavisi üzerine hiçbir olumsuz etkisinin olmadığı gösterilmiştir. Titiz ve detaylı yapılmış bir planlama ile uygulanacak meme onarımları ile oldukça başarılı sonuçlar elde etmek mümkündür.

MEME ONARIM SÜRECİ NELERE GÖRE DEĞİŞKENLİK GÖSTERİR?

Meme onarımları genel olarak yapılma zamanı ve kullanılan tekniğe göre sınıflandırılırlar. Eğer mastektomi uygulaması ile aynı seansta yapılırlarsa buna “anında onarım” adı verilmektedir. Mastektomi sonrası herhangi bir dönemde yapılmaları “geç onarım” olarak adlandırılmaktadır. Günümüzde eğer hastalığa ve hastaya bağlı şartlar uygun ise anında meme onarımlarının sonuçlarının daha iyi olduğu kabul edilmektedir. Birçok mastektomi hastası tıbbi olarak rekonstrüksiyon için uygun durumdadır ve dünyanın birçok yerinde mastektomi ile aynı seansta rekonstrüksiyon operasyonları yapılmaktadır.

Ancak bu ameliyat bazı geçerli nedenlerle geciktirilmekte veya yapılamamaktadır. Geciktirme nedenlerinin başında da meme kanserinin tekrarlama veya vücudun başka bir bölgesine yayılma riskinin ortadan kaldırılması gelmektedir. Bunun dışında bazı hastalar ek operasyonu istemedikleri için bu operasyondan kaçınmaktadırlar. Ayrıca mastektomiye oranla daha kompleks bir girişim olabilen meme rekonstrüksiyonu, şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve başka sistemik rahatsızlığı olan bazı hastalara önerilebilecek bir seçenek olmaktan çıkmakta veya bu rahatsızlıkların giderilmesine kadar geciktirilmektedir.

REKONSTRÜKSİYON YÖNTEMLERİNİN AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI:

Ne tür bir meme rekonstrüksiyonunun iyi olacağı, yaş, vücut yapısı ve geçirdiği ameliyatın türüne göre değişir. Otolog meme onarımı hastanın kendi vücut dokularının kullanılarak meme yapılması yöntemidir. Otolog dışı onarımlar ise implant/protez adı verilen materyallerin kullanılmasıdır. Birbirleriyle karşılaştırıldıklarında, her iki yönteminde avantaj ve dezavantajları vardır. Ancak, günümüzde otolog doku ile yapılan onarımlar gerek elde edilen sonuçların başarısı gerekse uzun süreli ve daha doğal sonuçlar elde edilebilmesi nedeniyle daha çok tercih edilmektedirler. Bu yöntemin en büyük avantajlarından birisi kişinin kendi doksunun kullanılmasıdır.

Günümüzde bu amaçla en sık kullanılan vücut bölgesi karın alt kısmıdır. Bu bölgedeki fazla cilt ve cilt altı dokusu cerrahi olarak çeşitli biçimlerde alınan meme bölgesine taşınır. Böylece karın germe ile birlikte meme onarımı da gerçekleştirilmiş olur. Meme protezleri ile onarımın sonuçları her ne kadar otolog onarıma göre biraz daha geride yer alsa da iyi seçilmiş hastalarda oldukça başarılı sonuçlar elde edilebilir. Bu yöntemin diğer bir avantajı ise iyileşme süresinin daha hızlı olmasıdır.

Uygulanan yöntemin kapsamına bağlı olarak hastanede kalış süresi 2-5 gün arasında sürebilir. Ameliyat esnasında çalışılan sahalarda vücut sıvısı veya kan birikimini önlemek için yerleştirilen drenler 3-4 sonra çekilecektir. Ancak bazen bu süre 1 hafta veya 10 güne kadar sürebilmektedir, dikişler 1-3 hafta içinde alınacaktır.

Normal yaşama dönüşü flep ile rekonstrüksiyon yöntemi seçilmişse 6 haftaya kadar sürebilir. Ancak protez kullanılarak yapılan meme rekonstrüksiyon yöntemlerinde bu süre çok daha kısa olacaktır. Rekonstrüksiyon yöntemleri ile yapılan memelerdeki his kaybı hiçbir zaman geri dönmemektedir. Birçok iz zamanla solacak ve daha az belirgin hale gelecektir. Bu süre 2 yıla kadar uzayabilir.

Meme rekonstrüksiyonu ameliyatı hastaların hem görünümlerinde hem de hayata bakışlarında önemli  değişiklikler yapan bir ameliyattır. 

doktorsitesi.com Tarafından hazırlanmıştır.