Kovid-19 salgını, diyabet tedavisindeki ezberleri de bozdu

Koronavirüs salgınından en çok kronik hastaların ağır bir şekilde etkilendiğini söyleyen Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı ve Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sait Gönen, bunlar içerisinde diyabet hastalarının da Kovid'e yakalandığında çok ağır geçirebildiğini vurguladı. Kovid-19 salgınının, diyabet hastalarının tedavi algoritmalarında da değişime yol açtığını anlatan Prof. Dr. Gönen, "Kronik hastalıkları olan kovid hastalarından yoğun bakıma gidiş oranı maalesef diyabetlilerde de çok yüksek. Diyabet hastalarının tedavileri zaten salgın döneminde bir miktar aksadı. Kovid enfeksiyonu geçiren diyabet hastalarında tedavi boyunca en güvenilir olan, insüline devam edilmesi aslında. Biz özellikle kovid nedeniyle hastanede yatan diyabet hastalarında yoğun olarak insülin kullanıyoruz. Ağızdan alınan diyabet ilaçlarına da devam edilebilir ama salgının kendisinin de bir algoritmasının oluştuğunu söyleyebiliriz bu konuda. Mesela vücuttan idrarla birlikte sıvı attırarak şekeri düşüren yeni nesil ilaçlardan ve bugünlerde de çok popüler olan bir oral anti diyabetik ilaç var. Bu ilacın özellikle kovid tedavisi sürerken diyabet hastalarının daha fazla sıvı kaybetmesini önlemek amacıyla kullanılmaması gerekiyor" dedi.

"KOVİD SÜRESİNCE İNSÜLİN KULLANILMASI DAHA GÜVENLİ"

Özellikle kalp hastalığı ya da böbrek yetmezliği olan diyabet hastalarında daha iyi sonuçlar verdiği için kullanımı tercih edilen ve yeni nesil diyabet ilaçlarından biri olarak bilinen "SGLT-2 inhibitörleri"nin aşırı sıvı kaybına yol açarak kovid tedavisini daha da zorlaştırabileceğine işaret eden Prof. Dr. Gönen, diyabet hastalarında yaygın olarak kullanılan "metformin" etken maddeli ilaçlarla ilgili ise herhangi bir olumsuz görüş olmadığını söylese de, en güvenli seçeneğin, kovid tedavisi bitene dek hastanın hekim kontrolünde tamamen uzun etkili insüline geçmesinin olduğunu söyledi. Prof. Dr. Gönen, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Özellikle de serviste yatan hastalar, kovid de ağır seyrediyorsa, mutlaka sadece insülinle takip edilmelidir. Ama evde kovid tedavisi gören diyabet hastaları da son 3 aylık kan şekeri ortalaması normal aralıktaysa ilacı kovid tedavisi bitene kadar bırakabilir. Değilse, hekimlerinin düzenleyeceği dozlarla, uzun etkili insüline geçmeleri çok daha güvenli olacaktır."

"FAVIPIRAVIRIN BIRAKILMASI TEHLİKE YARATABİLİR"

Prof. Dr. Sait Gönen, hem diyabet hastalarının hem de evde kovid tedavisi gören pek çok hastanın "Çok fazla ilaç alıyoruz, çok zararlıymış" kaygısıyla kovid tedavisi için verilen ilaçlarını bıraktığına da dikkat çekerek, bu konuda da şu önemli uyarılarda bulundu:

"Evde kovid tedavilerinde, verilen ilaçlara maalesef direnç olduğunu görüyoruz. Bu kesinlikle doğru değil. Çünkü şu anda kovid hastalığının spesifik bir tedavisi, kullanımda olan aşısı yok. Ama şu anda kullandığınız ilaçların erken safhada kullanıldığında, ciddi faydalarının olduğuna dair birçok çalışma var. Sadece biz değil, bütün dünyada benzer şekilde gözlemler ve çalışmalar var. Bu, ortak kabul haline gelmiş durumda. Ülkemizde de kullanılan favipiravir etken maddeli antiviral tabletlerin mutlaka hekimin önerdiği dozlarda ve tedavi sürecinin sonuna dek kullanılması gerekiyor. İlacın sayısının çok önemi yok, zaten verilen dozlar hekimlerin, yani bizlerin belirlediği ve büyük bir yan etkinin olmayacağı dozlar. Erken aşamada kullanıldığında da çok faydalı olduğunu biliyoruz. Bu ilacın diyabet hastalarında kullanımı da oldukça güvenli. Kullandıkları diğer ilaçlarla olumsuz bir etkileşimi yok."

"D VİTAMİNİ DIŞINDA VİTAMİN ALIMI ÖNERMİYORUZ"

Kovid geçiren hastalarda veya Kovid'den korunmak için vitamin kullanımına dair de toplumda büyük bir kafa karışıklığı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Gönen, sözlerini şöyle noktaladı: "Vitamin kullanımı ile ilgili de toplumda bir kavram kargaşası var. Şunu biliyoruz ki, normal sağlıklı beslenen bir insan, ihtiyacı olan vitaminleri tamamıyla gıdalardan alır. Bunun tek istisnası D vitaminidir. Çünkü D vitamininin en büyük kaynağı, güneş ışığıdır. Bu da belirli aylarda, güneş ışığının dik geldiği dönemlerde sentezlenebilir. Gıdalardaki D vitamini yetersizdir. Bazı ülkelerde gıdalara da D vitamini takviyesi yapılıyor. Ama bizde böyle bir takviye yok. O nedenle D vitaminini dışarıdan almamız gerekebilir. Bir de diyabet hastalarında çok sık kullanılan metformin etken maddeli diyabet hapı da uzun süreli kullanımda B12 vitamini eksikliğine yol açabiliyor. Onun için bu hastaların B12 vitamin düzeylerine bakılıp, eksiklik varsa B12 vitamini almaları önerilebilir. Onun dışında ekstra vitamin kullanımını önermiyoruz."