Kolesterol nedir? İyi ve kötü kolesterol nedir?
Güncelleme Tarihi:
Kolesterol vücut için sinsi bir tehlikedir çünkü damar sertliğini yaratan en önemli nedenlerden biridir. Bu da, kalp ve beyin damarlarında tahribata sebep olur. Kolesterol aynı zamanda yaşam için vazgeçilmez bir yapı taşıdır ve vücut için gereklidir. Kolesterol eksikliği; vücuttaki hormonların yapımı için gerekli olduğundan eksikliğinde pek çok fonksiyon bozukluğu oluşur.
Toplumda kolesterol deyince akla hep bir hastalık geliyor. Peki kolesterol nedir? İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Gürkan Kubilay kolesterol hakkında merak edilenleri anlattı:
Kolesterol tüm hücrelerimizde bulunan yağ benzeri bir maddedir. Hepimiz, hormonları, D vitaminini ve gıdaları sindirmek için biraz kolesterole gerek duyarız.
Ama kolesterol kanda tek başına gezemez, illa bir taksiye binmek zorundadır. Onu taşıyan 2 taksiye ise lipoprotein deriz. İşte HDL ve LDL dediğimiz de, aslında bu kolesterolü taşıyan proteinlerdir.
İYİ VE KÖTÜ KOLESTEROL NEDİR?
İki çeşit lipoprotein vücudumuzda kolesterol taşır. LDL kolesterol ‘kötü’ kolesterol olarak adlandırılır. Yüksel LDL düzeyi damarlarda kolesterol birikimine ve sağlık sorunlarına yol açar. İyi olanı ise HDL’dir. Kalbi ve beyni korur.
KOLESTEROL YÜKSELİRSE NE OLUR?
Kolesterol düzeyi yükselince, kandan doğruca damar duvarı içine dalar, ve başka maddelerle bir araya gelip, damarı tıkar. Sonuçta, kalp ve beyin başta olmak üzere vücuttaki diğer organların beslenmesini sağlayan atar damarların organlara sunduğu kan azalır. Organlar, önce zarar görmeye başlar, sonra da kalp krizi, beyin hasarlanması vs. gelişir.
KİMLERDE KOLESTEROL YÜKSELİR?
Genetik olarak kolesterol yüksekliği olan, şişman, diyabetik, acımadan yüksek kolesterol içeren beslenme ürünlerini fazla tüketen kişilerde kolesterol değerleri yükselir. Özellikle anne - baba veya kardeşlerinde erken yaşta kalp hastalığı olanlar, şeker hastaları mutlaka kan kolesterollerini ölçtürmeli ve gereken önlemleri almalıdır.
BU YİYECEKLERE DİKKAT!
Kötü kolesterolü yükseltmek istemiyorsanız, tereyağı, margarin, şeker, bisküvi, çikolata, tam yağlı peynirler, yağlı süt ve yoğurt, tam yağlı sütlerle yapılmış dondurma, kek, tavuk kanadı ve derisi, yağlı kırmızı et, sucuk, salam ile diğer mandıra ürünleri, sakatatlar, her türlü kızartma ve tüm hazır besinlerden uzak durmalısınız.
KOLESTEROL SAĞLIĞI İÇİN BU BESİNLERİ TÜKETİN
Yulaf, arpa, kuru fasulye, ceviz, kanola, ayçiçek yağı, zeytin yağı, somon, fındık, keten tohumu, kırmızı biber, sarımsak, soğan, enginar, brokoli, domates ve maydanoz ise kolesterolünüzü dengeleyici gıdalar.
İLAÇ ŞART MI?
Vücudunuzdaki Kolesterol’ün 1/5’i yiyeceklerden gelir ama asıl kaynak vücudun kendisidir. Bu nedenle kalp hastalığı için başka önemli risk faktörleriniz var ise (aile öyküsü, şeker - yüksek tansiyon varlığı, sigara içme, trigliserid değerinin de çok yüksek olması vs.) diyet ve egzersize rağmen kolesterol düşmüyorsa ilaçla tedaviye başlanmalıdır.