Kış mevsiminin istenmeyen hastalığı: Grip

Karla birlikte gelen soğuk havanın bağışıklık sistemini vurması pek çok kişinin grip hastalığına yakalanmasına neden oluyor. Gribin yılda 250 bin ile 500 bin kişinin ölümüne neden olduğu tahmin ediliyor.

Grip hastalığına yakalanan kişi, grip virüsünü, öksürüp aksırdığında veya konuştuğunda damlacık yoluyla sağlıklı kişilere bulaştırıyor. Virüsü alan kişi hastalık belirtileri ortaya çıkmadan 1 gün önce hastalığı başkalarına bulaştırmaya başlıyor. Bulaştırma süreci belirtiler başladıktan sonra 6 - 7 gün daha sürüyor. Bu süre çocuklarda daha uzun olabiliyor. Kalabalık ortamlarda daha kolay bulaşan grip, virüs türüne göre farklılık gösteriyor. Özellikle kış aylarında grip hastalığına yakalanmamak için tedbirli olmak gerekiyor.

Virüs türüne göre çeşitlilik gösteren grip virüslerini araştırdık. Gribin; domuz gribi, kuş gribi, İspanyol gribi, mevsimsel grip, mide gribi, alerjik grip, salgın grip gibi çeşitleri bulunuyor.

DOMUZ GRİBİ

Son dönemlerde insanlar üzerinde yayılma gösteren ve bir çok kişide hayati tehlikelere neden olan Domuz Gribi, kişiden kişiye bulaşıyor. İlk kez Meksika’da görülen bu hastalık, domuzlar arasında görülen gribal hastalıklarla oldukça benzerlik gösterdiği için domuz gribi olarak anılıyor.

Soğuk algınlığı, nezle gibi hastalıklarla aynı şekilde buluşan domuz gribinin en büyük belirtisi zor ve hızlı nefes alma durumudur. Bu belirti ilk 7 gün içinde görülüyor. En çok görülen diğer bir belirti ise uyarılara cevap vermeme ve dalgınlıktır. Hastalığın iyileşme süresi kişiden kişiye değişiyor.

KUŞ GRİBİ

Kuş gribi sonunda ölüm getiren çok tehlikeli ve bulaşıcı bir hastalıktır. Avian İnfluenza, Tavuk Vebası, Pestis Avium ve Bird Flu gibi isimlerle anılan kuş gribinin hasta tavuklar üzerinde yüksek derecede bulaşıcılığı bulunuyor. Kuş gribi hastalarının vücut ısısında artış, hayvanlarda tüylerin kabarması, yemek yiyememe, depresyon ile şiddetli ishal görülüyor. Kuş gribi, ilk olarak 1878 yılında İtalya’da görüldü.

Kuş gribi kendini genellikle 24 ile 36 saat aralığında gösteriyor. Kuş gribi virüsüne yakalanan hastalar genellikle 1 ile 7 gün arasında vefat ediyorlar. Kuş gribi virüsüne yakalanan hayvanlar ise genellikle 48 saat içerisinde yaşamlarını yitiriyor.

İSPANYOL GRİBİ

1918-1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türünün yol açtığı grip salgınına deniyor. İspanyol nezlesi olarak da bilinen bu grip, bir buçuk yıl içerisinde yüz milyon insanın ölümüne yol açmış ve tarihe, insanlık tarihinin en büyük salgını olarak geçmişti. Dünyanın ilk büyük salgını olan bu hastalık yüzünden 1. Dünya Savaşı sırasında ölen insanların toplamından daha fazla insan yaşamını yitirmişti.

Hastalık hiçbir neden yokken aniden gelen halsizlik, kaslarda meydana gelen aşırı ağrı, baş, sırt ve eklem ağrısı şeklinde ortaya çıkıyor. Aşırı yüksek ateş ile birlikte, zatürre gibi akciğerlerin kanlı köpük ile dolması ve hava akışının tamamen bozulması da hastalığın belirtileri arasındadır. İspanyol virüsünün yayılması ile hayatını kaybedenler arasında Max Weber, İspanya Kralı XIII. Alfonso ile Sophie Halberstadt Freud gibi dünyaca tanınan ünlü isimler de bulunuyor. Mustafa Kemal Atatürk de bu hastalığa yakalanmış, daha sonra Beşiktaş’taki evinde hastalığı atlatmıştı.

MİDE GRİBİ

Tıp dilinde viral gastroentrit ismiyle bilinen mide gribine mikrop kapmış gıdaların ve suyun tüketilmesi, enfeksiyon riski olan bir kişiye yakın temasta bulunulması neden oluyor. Sulu ishal oluşumu, karın krampları gerçekleşmesi, bulantı, kusma, yüksek ateş belirtileri gösteren mide gribi, bağırsak enfeksiyonu olarak biliniyor. Sağlıklı kişilerde herhangi komplikasyon olmadan enfeksiyondan kurtulma görülse de bebeklerde, yaşlı kişilerde ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde mide gribi ölümcül olabiliyor. Mide gribine rota virüs ve noro virüsler sebep oluyor.

MEVSİMSEL GRİP

Normal gripten ya da domuz gribi gibi tehlikeli hastalıklardan çok daha tehlikeli olan mevsimsel grip özellikle 65 yaş ve üstü kişilerde görüldüğünde tehlikeli boyutlara ulaşabiliyor. Bu yaştaki insanların vücudundaki bağışıklık sistemi mevsimsel grip ya da bu tarz hastalıklarla çok fazla savaşamıyor. Genellikle insanlar üzerinde yılın belirli mevsimlerinde etkisini göstererek kişilerde birçok probleme neden olan bu hastalık ölümle sonuçlanabiliyor. Mevsimsel grip genellikle kış aylarına doğru yayılma gösteriyor. Hızlı etkisini gösteren bu grip genellikle kış sonuna kadar birçok insanda etkili oluyor. Bu virüse karşı önlem alınmadığı zaman oldukça tehlikeli bir hal alabiliyor. Bu gripten korunmak için kış aylarında daha sıkı giyinmeli ve bağışıklık sisteminin güçlenmesi amacı ile daha etkili yiyecekler tüketilmelidir.

Kişide doğuştan olan fakat etkisini belli bir yaştan sonra gösteren alerjik grip, kişinin genel yaşam kalitesinin seviyesinin düşmesine neden oluyor. Alerjik gribin tedavisi yok. Sadece verilen ilaçlarla etkisi biraz azaltılan bu grip, bazı insanlarda hastalığının şiddetine ya da alerji türüne bağlı olarak azalma ya da iyileşme göstermeyebiliyor.

Alerjik gribin ilk belirtisi burun akıntısıdır. Diğer belirtiler ise hapşırma ve burun içi kaşıntıdır. Kişinin yaşam kalitesini düşüren alerjik grip kişinin bağışıklık sistemine göre ailesine nazaran daha şiddeti ya da daha hafif bir şekilde görülebiliyor. Bu durumda alerjik grip hastalarında bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi oldukça önemlidir. Gençlerde ve çocukluk çağında bolca görülen alerjik nezle kesinlikle beş yaşından önce görülmez.

SALGIN GRİP

Sürekli olarak karşılaşılan ve özellikle kış aylarında meydana gelen soğuk algınlığı belirtisiyle ortaya çıkan salgın grip, yaygın olan bulaşıcı bir solunum yolu hastalığı olarak biliniyor. Yüksek ateş, titreme hissi, öksürük, boğaz ağrısı, vücut ağrısı, sürekli olarak baş ağrısı, halsizlik gibi belirtileri olan salgın grip, yetişkinlerden çok çocuklarda görülüyor. Bu belirtilerin yanı sıra bazen kusma ve ishal gibi durumlarda yaşanabiliyor. Bu grip en fazla iki haftada ve çoğunlukla da 8 ile 10 gün içerisinde iyileşir. Bazen zatürre gibi rahatsızlıklara da neden olarak hayatı tehdit eden sağlık sorunları oluşturur. Toplu taşıma araçlarını kullanan insanlara daha kolay bulaşan salgın gripten korunmanın en etkili olan yolu hijyendir. Salgın grip enfeksiyonuna yakalanan kişi hemen doktora görünerek tedavi olmalı ve gerekirse ilaç tedavisine başlamalıdır. Aksi takdirde adından da anlaşıldığı gibi salgın olan bu gribi ikinci kişilere bulaştırması kaçınılmazdır.