Kalbinize dost beslenin

Dr. Gürsel Ateş, kalp hastalıkları için risk oluşturan yüksek kan basıncı (hipertansiyon), fazla kilo- şişmanlık ve yüksek kolesterol durumuna, sağlıklı beslenme alışkanlığı ile olumlu bir katkıda bulunmanın mümkün olduğunu söylüyor.

Kan dolaşımındaki kolesterolün %75’i karaciğerde, %25’i ise aldığımız gıdalardan emiliyor. Gıdalarla aldığımız yağın miktarı ve türü kan kolesterol düzeyine önemli ölçüde etki ediyor.

Dolaşımdaki fazla kolesterolün, kalbi besleyen damarların iç yüzeylerinde ‘plak’ adı verilen birikimler yaptığını ve bu plakların büyüyerek kan dolaşımını engellediğini belirten Dr. Gürsel Ateş, ancak kalp hastalığıyla ilişkili olanın, sanıldığı gibi tüketilen yağın miktarından ziyade yağın türü olduğunu söylüyor.

Dr. Ateş, şunları anlatıyor: “Yapılması gereken; günlük kalorinin en fazla %30’unu yağlardan almak ve almakta olunan ‘kötü’ yağları ‘iyi’ yağlarla değiştirmektir. Doymuş ve trans yağların tüketimi ‘kötü kolesterol’ olarak bilinen LDL-kolesterol düzeyini, dolayısıyla kalp hastalığı riskini artırıyor. Bu tip yağların, alınan toplam kalorinin %10’unu aşmaması gerekiyor. LDL-kolesterolü yüksek olan ya da kalp hastası olanlarda bu oran %7’nin altına, kolesterol alımı günde 200mg’ın altına inmelidir.

Margarin, kırmızı et, yumurta sarısı, tam yağlı süt ve ürünleri, kızarmış gıdalar, hamburger ve benzerleri, ticari unlu mamuller bu tür ‘kötü’ yağların başlıca kaynaklarıdır. Doymamış yağlar ise LDL-kolesterol düzeyini düşürürken ‘iyi kolesterol’ olarak adlandırılan HDL-kolesterolü artırıyor. Zeytinyağı, fındık yağı, mısırözü yağı, balık, ceviz, soya fasulyesi bu ‘iyi’ yağların kaynaklarıdır ve günlük kalorinin en fazla %30’u olması gereken yağ tüketiminde bunlara ağırlık verilmelidir.”

Sık rastlanan bir hastalık olan hipertansiyon, kalp hastalığı için önemli bir risk oluşturuyor. İlaçlara ek olarak fazla kiloların verilmesi, egzersiz ve tuz kısıtlaması tedavinin önemli unsurları. Bunların yanı sıra son zamanlarda yapılan çalışmalar, sebze ve meyvelerden zengin, az yağlı beslenmenin de kan basıncının düşürülmesinde etkili olduğunu gösteriyor. Bu tip beslenmede potasyum, magnezyum, kalsiyum daha fazla, sodyum ve zararlı yağ türlerinin daha az tüketildiğini beliren Ateş, “Hipertansiyon hastaları tuz tüketimini günde 6 gramın altına indirmelidir. Hipertansiyonda bir diğer önemli konu alkol kullanımının sınırlandırılmasıdır. Fazla miktarda alkol kan basıncı kontrolünü güçleştirmektedir” diyor.

FAZLA KİLO KALP HASTALIĞI RİSKİNİ ARTIRIYOR

Dr. Gürsel Ateş, fazla kilo-şişmanlığın kalp hastalığı riskini artırdığı en önemli durumları şöyle sıralıyor:
• Kandaki kolesterol ve trigliserid düzeyini artırır.
• ‘İyi’ kolesterol olarak bilinen HDL-kolesterol düzeyini düşürür.
• Kan basıncını yükseltir.
• Diyabeti başlatabilir.
Fazla kilo-şişmanlığın temel sebebini, kişinin günlük yaşam ve fiziksel hareketlerinde harcanan kaloriden fazlasını gıdalarla alması olarak ifade eden Dr. Ateş, düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenmenin kilo vermenin başlıca yöntemleri olduğunu dile getiriyor.

KALP SAĞLIĞI İÇİN BESLENME ÖNERİLERİ

Anadolu Sağlık Merkezi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Gürsel Ateş, kalp sağlığı için beslenme önerilerini şöyle sıralıyor:
• Orta derecede karbonhidrat, protein ve az miktarda, ancak sağlıklı yağlardan oluşan dengeli öğünlerle beslenin.
• Tam yağlı süt ve ürünlerinden ziyade yağı azaltılmış olanları tercih edin.
• Haftada dört yumurtadan fazlasını yemeyin. LDL-kolesterolü yüksek olanlar yumurta sarısı bakımından daha da dikkatli olmalıdırlar.
• Kırmızı et yerine balık, derisi hariç kümes hayvanları ve az yağlı etler tüketin.
• Günde en az 5 kez sebze ve meyve tüketin. Bunlarda önemli vitamin ve mineraller mevcuttur.
• Günde en az 8–10 bardak su içmelisiniz.
• Liften zengin tahıl, kepek, fasulye, meyve ve sebzeleri düzenli olarak tüketin. Çözünebilir lifler kan kolesterolünü %15’ kadar düşürebilmektedir.
• Günlük alkol tüketimini (kadınlar bir, erkekler iki kadeh) sınırlı tutun.
• Günde 6 gramdan fazla tuz tüketmeyin.