Kafein hakkında bilinmeyenler
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 16, 2008 10:31
Çay, kahve, kolalı içecekler, kakao ve çikolata gibi gıda maddelerinde bulunan kafeinin, sanıldığının aksine zindelik hissi yapmadığı bildirildi.
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yalçın Tekol, çok sık tüketilmelerine rağmen kafeinli yiyecek ve içeceklerin bağımlılık yaptığının çok fazla bilinmediğini söyledi.
Madde bağımlılığının, bir süre etkin madde kullanımı sonucu ortaya çıkan, biyolojik uyum mekanizmaları sonucu bireyin kendini normal ve iyi durumda hissedebilmesi için sürekli madde kullanmak zorunda kalması olduğunu bildiren Prof. Dr. Tekol, bağımlıların kullanmadıklarında bağımlılık yapan maddeyi özlediklerini, maddenin zararlarını bilmelerine rağmen kullanmaktan vazgeçemediklerini belirtti.
Madde kullanımına ara veren bağımlının bir süre sonra yoksunluk belirtileri ile karşılaştığını ifade eden Prof. Dr. Tekol, şunları söyledi:
“Kafein, farmakolojide beyni uyaran maddeler arasında sınıflanır. Ancak, kafeini devamlı kullananlarda birkaç gün içinde uyarıcı etkiler zayıflar. Aynı etkilerin sürmesi için daha yüksek dozajların alınması gerekir. Alınmadığı zaman baş ağrısı, yorgunluk, uyuşukluk, sinirlilik, sıkıntı, zihni toparlamada güçlük, uyku bozukluğu, bulantı, ürperme, kas ağrıları ve ellerde titreme gibi belirtiler ortaya çıkar. Yani kafein, sanıldığı gibi zindelik etkisi yapmaz. Zindelik hissi, bağımlıların kafein kullanmadığında ortaya çıkan yoksunluk belirtilerinin kaybolmasından ibarettir. Bu belirtileri yaşayan kişinin çay veya kahve içince yorgunluğunun veya uyuşukluğunun kaybolması, vücudunda eksilen kafeini yerine koymasından kaynaklanır. Kişi kafein bağımlısı olmasa, o yorgunluğu hissetmeyecek, kafein almasına da gerek kalmayacaktır.”
Kafein bağımlılığından kurtulmanın diğer madde bağımlılığından daha kolay olduğunu da belirten Prof. Dr. Tekol, kafein almayan bağımlıdaki yoksunluk belirtilerinin ikinci günde doruk noktasına çıktıktan sonra giderek zayıfladığını ve bir hafta sonra kaybolduğunu kaydetti.
1500'LÜ YILLARDA YASAKLANMAYA ÇALIŞILMIŞ
Kafeinin dünyada en sık kullanılan etkili maddelerden biri olduğunu, dünya nüfusunun yarısının çay içtiğini belirten Prof. Dr. Tekol, kahve, kola, kakao ve çikolata tüketenler eklendiğinde dünyada her gün 5 milyara yakın insanın kafein tükettiğini söyledi.
Kafein içeren bitkilerden hazırlanan içeceklerin binlerce yıldır insanlar tarafından tüketildiğinin bilindiğini ifade eden Prof. Dr. Tekol, şöyle devam etti:
“Dünyada her gün 5 milyar insanın tükettiği kafeinin zararları bilindiği için, 1500'lü yıllarda İstanbul'a girişinin engellenmesi amacıyla gemiler batırılmıştır. Kanuni Sultan Süleyman döneminde, İstanbul'a kahve getiren gemiler, fetvaya dayanarak batırılmıştır. Ayrıca kahvehanelerle de mücadele edilmiştir. Ankara'da da 1583 yılında Ankara Kadısı'ndan kahvehanelerin kapatılması ve işletenlerin cezalandırılması istenmiştir.”
Madde bağımlılığının, bir süre etkin madde kullanımı sonucu ortaya çıkan, biyolojik uyum mekanizmaları sonucu bireyin kendini normal ve iyi durumda hissedebilmesi için sürekli madde kullanmak zorunda kalması olduğunu bildiren Prof. Dr. Tekol, bağımlıların kullanmadıklarında bağımlılık yapan maddeyi özlediklerini, maddenin zararlarını bilmelerine rağmen kullanmaktan vazgeçemediklerini belirtti.
Madde kullanımına ara veren bağımlının bir süre sonra yoksunluk belirtileri ile karşılaştığını ifade eden Prof. Dr. Tekol, şunları söyledi:
“Kafein, farmakolojide beyni uyaran maddeler arasında sınıflanır. Ancak, kafeini devamlı kullananlarda birkaç gün içinde uyarıcı etkiler zayıflar. Aynı etkilerin sürmesi için daha yüksek dozajların alınması gerekir. Alınmadığı zaman baş ağrısı, yorgunluk, uyuşukluk, sinirlilik, sıkıntı, zihni toparlamada güçlük, uyku bozukluğu, bulantı, ürperme, kas ağrıları ve ellerde titreme gibi belirtiler ortaya çıkar. Yani kafein, sanıldığı gibi zindelik etkisi yapmaz. Zindelik hissi, bağımlıların kafein kullanmadığında ortaya çıkan yoksunluk belirtilerinin kaybolmasından ibarettir. Bu belirtileri yaşayan kişinin çay veya kahve içince yorgunluğunun veya uyuşukluğunun kaybolması, vücudunda eksilen kafeini yerine koymasından kaynaklanır. Kişi kafein bağımlısı olmasa, o yorgunluğu hissetmeyecek, kafein almasına da gerek kalmayacaktır.”
Kafein bağımlılığından kurtulmanın diğer madde bağımlılığından daha kolay olduğunu da belirten Prof. Dr. Tekol, kafein almayan bağımlıdaki yoksunluk belirtilerinin ikinci günde doruk noktasına çıktıktan sonra giderek zayıfladığını ve bir hafta sonra kaybolduğunu kaydetti.
1500'LÜ YILLARDA YASAKLANMAYA ÇALIŞILMIŞ
Kafeinin dünyada en sık kullanılan etkili maddelerden biri olduğunu, dünya nüfusunun yarısının çay içtiğini belirten Prof. Dr. Tekol, kahve, kola, kakao ve çikolata tüketenler eklendiğinde dünyada her gün 5 milyara yakın insanın kafein tükettiğini söyledi.
Kafein içeren bitkilerden hazırlanan içeceklerin binlerce yıldır insanlar tarafından tüketildiğinin bilindiğini ifade eden Prof. Dr. Tekol, şöyle devam etti:
“Dünyada her gün 5 milyar insanın tükettiği kafeinin zararları bilindiği için, 1500'lü yıllarda İstanbul'a girişinin engellenmesi amacıyla gemiler batırılmıştır. Kanuni Sultan Süleyman döneminde, İstanbul'a kahve getiren gemiler, fetvaya dayanarak batırılmıştır. Ayrıca kahvehanelerle de mücadele edilmiştir. Ankara'da da 1583 yılında Ankara Kadısı'ndan kahvehanelerin kapatılması ve işletenlerin cezalandırılması istenmiştir.”