Isırgan otunun faydaları neler? Isırgan otu nelere iyi gelir? İşte ayrıntılar

Doğada mucizevi özelliklere sahip olan binlerce bitkiden bir tanesi de ısırgan otu. Özellikle son zamanlarda vatandaşlar tarafından merak edilip araştırılan ısırgan otu oldukça faydalı bir bitki. İşte ısırgan otu hakkında tüm detaylar...

Isırgan otuyla karşılaşırsanız bunu kolay kolay unutmazsınız. Kökleri hariç bitkinin tamamı neredeyse gözle görülür iğnemsi tüylerle kaplıdır ve deriyi en küçük bir temasta bile tahriş eder. Bu temasın acısı keskindir. Bu acının, tahrişin ve ardından gelen şişmenin nedeni tüylerinde bulunan kimyasal bir karışımdır. Sonuç zehirli sarmaşığın sonucuna benzer ancak daha acılıdır. Birileri tarihi araştırırken ısırgan otuyla ilgili ilginç bir bilgi bulmuştur: eğer ısırgan otunu vücudunuzun acıyan bir bölgesine sürerseniz orijinal acı kendiliğinden geçer.

Bilim insanları ısırgan otunun bunu, belirli bir takım enflamatuvar kimyasalların seviyelerini düşürerek ve büyük olasılıkla acı sinyallerine müdahale ederek yapabildiğini düşünürler. Isırgan otunun acıyı acıyla dindirebilme özelliği bu bitkinin artrit ve romatizma gibi acı veren birtakım rahatsızlıkların bitkisel tedavisinde kullanılmasına yol açtı.

Eski Romada ısırgan otunun özellikleri çok iyi bilinirdi. Cins ismi Urtica, Latince’deki urere kelimesinden gelir ve “yanmak” anlamına gelir. Avrupa’da ve İngiltere’de savaşan Romalı askerler soğuk kış günlerinde bedenlerine İtalya’dan getirilen ısırgan otunu sürerek ısınabildiler. Artrit eklemlerinin üzerine taze ısırgan otu demetleri bağlamak Orta Çağ Avrupası’nda sıklıkla uygulanan bir yöntemdi. Isırgan otu aynı zamanda kas ağrısı, kesecik iltihabı, felç, siyatik ve bazı deri rahatsızlıkları için kullanılırdı.

Etkili bir diyüretik olduğu için vücuttan su atılması için de kullanılır. Emziren kadınlar dolaşımı canlandırmak ve süt miktarını arttırmak için ısırgan otu çayı içerler. Modern bitkisel tıp uzmanları –bazıları dahili bazıları ise harici olarak alınan - ısırgan otu preparatlarını romatizma, osteo artrit ağrıları ve tendonit gibi hastalıklar için önerirler. Isırgan otu aynı zamanda saman nezlesinde hapşırmayı ve kaşıntıyı da azaltmak için verilir. Isırgan otu Avrupa’da benign prostat hiperplazisi’nin (BPH) tedavisi için yaygın bir biçimde kullanılır. Aynı zamanda idrar yolu enfeksiyonlarında, egzama ve sedef gibi kronik cilt sorunlarında ve prostat genişlemesinde de şifa amacıyla kullanılır.

Isırgan otu toplamaya giden herkes uzun kollu, uzun pantolonlu, eldivenli ve kapalı ayakkabılı gitmesi gerektiğini bilir. Isırgan otunun yaklaşık 40 türü vardır; bunların hepsi neredeyse dünya çapında yetişir. Kuzey Amerika’da 4 tür bulunur. Urtica dioica’nın 3 alt türü bitkisel tedavide kullanılır. Dioica alt türlerinde erkek ve dişi çiçekler farklı bitkiler üzerindedir; kalın ve tüylü gövdeleri, iğneli ve tüylü yaprakları vardır.

Gracilis alt türünde erkek ve dişi çiçekler genelde aynı bitki üzerinde bulunur; bitkinin gövdesi neredeyse tüysüzdür ve bitkinin sivri iğneleri çok daha azdır. Başka bir alt tür olan holosericea, Kıtasal Bölüşüm’ün yalnızca batı yakasında yetişir; yumuşak tüylü gövdesi vardır ama iğneleri sivridir. Isırgan otu otsu ve çok yıllık bir bitkidir; genellikle geniş kümeler şeklinde yayılır ve 50 ila 150 cm arası boylanabilir.

ISIRGAN OTUNUN FAYDALARI VE TEDAVİ AMAÇLI KULLANIMI

Isırgan otu kökünden yapılan ekstrelerin prostat genişlemesinin gece işemesi gibi semptomlarını hafiflettiği görülmüştür. Isırgan otunun içerisinde bulunan bileşenlerin, testosteron dönüşümüne aromataz denilen bir enzimle müdahalede bulunması olasılığı vardır. Isırgan otunda bulunan diğer bileşenler de anti enflamatuvar özelliğe sahiptir ve hücre büyümesini önler. Bunların hepsi ısırgan otunun prostat genişlemesini durdurmasına yol açar. Isırgan otu kökünde bulunan ve buna yol açan bileşenler lignanlar, polysakkaritler ve lektinlerdir.

Günde 600 mg ısırgan otu kökü ekstresi alan erkeklerle yapılan 6 haftalık bir çalışmanın ardından idrar akışı iyileşmiştir. Isırgan otunun – kökü yerine - yapraklarının tedavi amaçlı kullanımı farklı sonuçlar doğurur ve büyük olasılıkla alerjileri ve artriti rahatlatır. Isırgan otu yaprağı ekstreleri osteo artrit hastaları üzerine denenmiştir. Bulgular ısırgan otlu bitkisel tedavinin bu hastalarda hem ağrıyı hafiflettiğini hem de yaşam kalitesini arttırdığını göstermiştir. Isırgan otu yaprakları ve tohumları aynı zamanda diyüretik olarak da kullanılır.

ISIRGAN OTU NASIL YETİŞTİRİLİR?

Tipik Urtica dioica (dioica alt türleri) Avrasya’ya özgüdür ve tüm dünyaya buradan yayılmıştır. İlkbahardan sonbahara kadar çiçek açar; çayır ve çit kenarlarında ve tepelerde yetişir. ABD’nin  doğusunda yetişir; kıtanın orta kısımlarında genel olarak yetişmez ama Batı kıyı şeridindeki eyaletlerde bulunur. Kuzey Amerika’da yetişen tüm ısırgan otlarının kökenini Avrasya’dan aldığına inanılırdı ancak araştırmalar gracilis türünün Kuzey Amerika’ya özgü olduğunu gösterdi. Bu tür Kanada’da, ABD’nin doğusunda, Carolina dağlarında ve doğu Tennessee’de yaygın olarak yetişir.

Isırgan otunu ekmek mi? Neden olmasın? Bu bitki hem değerli bitkisel özelliklere sahiptir hem de baharda çıkan yaprakları mükemmel bir besin kaynağıdır. Isırgan otu tohum, çelikleme ya da kökün bölünmesi yoluyla çoğalabilir. Çoğalma en iyi sonbaharda, yapraklar döküldükten sonra yapılır. Zengin toprağı ve gün boyu güneş almayı sever. Bitki yılda 3-4 defa budanıp gelişmesi iyileştirilebilir. Tarihsel olarak ısırgan otu yaprakları bitkinin, bitkisel tedavide en çok kullanılan kısmı olmuştur. Ancak günümüzde bitkinin kökleri de yaygın olarak kullanılır. Isırgan otu hasat edildiğinde bitki çiçeklenmeden önce kesilir ve kurutulur. Kökü sonbaharda, bitkinin vejetatif büyümesi sona erdikten sonra hasat edilir. Isırgan otu ticaretinin çoğu Doğu Avrupa’da gerçekleşir. Ancak Batı Avrupa’da ve ABD’de de ticari ekimi sınırlı olarak gerçekleştirilir. Çin de yakın zamanda ısırgan otu tedarikçisi haline gelmiştir.

Isırgan otunu kullanabileceğiniz müthiş bir tarif; Isırgan Otlu pesto...

Deri eldiven giyin ve 6 bardağı dolduracak kadar ısırgan otu yaprağı toplayın. İğnelerini etkisizleştirmek için yaprakları 1 dakika kaynar suya yatırın. Süzün, kurutun ve gelişigüzel doğrayın. Isırgan otu yapraklarına ½ bardak zeytinyağı, ½ bardak rendelenmiş parmesan peyniri ekleyin. 1/3 bardak da çamfıstığı ya da ceviz ekleyin. 3 diş rendelenmiş sarımsak. ½ çay kaşığı tuz ve ½ çay kaşığı kırmızı biberi bir karıştırıcıya koyup iyice karıştırın. Makarnayla, etle, balıkla ya da ev yapımı ekmekle karıştırın

ISIRGAN OTU NASIL KULLANILIR?

ÇAY: 1 çay kaşığı kurutulmuş ısırgan otu yaprağını 1 bardak kaynar suya koyun ve 5 dakika bekleyin. Süzün.

KAYNAR ÖZ: 5gr kesilmiş ve kurutulmuş kökü 2 bardak suda 10 dakika kaynatın. Süzün ve soğutup gün boyu için.

KAPSÜL: Kurutulmuş toz halindeki kök ekstrelerinin kapsülleri günde 300 ila 600 mg olarak alınabilir. Kurutulup dondurulmuş ısırgan otu yaprak kapsülleri de bulunur ve saman nezlesi tedavisinde kullanılır.

TENTÜR: Kökün alkol bazlı sıvı ekstresinden günde 1 ila 3 çay kaşığı alın.

EKSTRE: Standardize ekstreler bulunur. Bazıları ısırgan otuyla cüce palmiye yemişlerini karıştırır; bazıları da ısırgan otunu balkabağı tohumu yağıyla beraber kullanır. Üreticinin dozaj tavsiyesine uyun.

ISIRGAN OTU HAKKINDA UYARILAR

Mide ekşimesi, kızarıklık ve iktidarsızlık gibi yan etkileri vardır. Diyabet, tansiyon, anksiyete ya da uykusuzluk ilacı kullananlar ısırgan otunu dikkatli bir biçimde kullanmalıdır çünkü bu tür ilaçlarla ısırgan otu preparatlarının etkileşime girme olasılığı vardır.